Bao'anlıların hançerleri

       Çin'deki Müslüman azınlık etnik gruplarından biri olan Bao'an milliyeti, esas olarak, Gansu eyaletinin Jishishan Bao'an, Dongxiang ve Sala Milliyetleri Özerk İlçesi'nde yaşıyor. Hançer ise, Bao'an halkının geleneksel el sanatlarının bir ürünü. Hançer döküm tekniği artık Çin Kültür Bakanlığı tarafından belirlenen birinci gruptaki Maddi Olmayan Kültür Mirasları Listesi'ne alınmış durumda. Çin Ulusal Halk Meclisi (ÇUHM) ve Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı'nın (ÇHSDK) yeni biten yıllık toplantıları sırasında Çin Uluslararası Radyosu muhabiri Bao'anlıların hançer yapım tekniğinin aktarılması ve korunması konusuna ilişkin olarak bu işle ilgili şahsiyetlerle röportaj yaptı. Şimdi bu röportajı veriyoruz.

       Bao'an etnik grubuna mensup ÇHSDK üyesi, Gansu İslam Derneği Genel Sekreter Yardımcısı Ma Banghe, merkezi hükümetin azınlık etnik gruplara destek politikalarından çok memnun. Ses fonu 2

       "Çin'in 56 etnik grubundan biri olan Bao'anlar, sadece 16 bin kişilik nüfusa sahip. Ancak son yıllarda biz de büyük ilerleme sağladık. Azınlık etnik gruplara ilişkin politikalar belirleyen merkezi hükümet, dini açıdan gelişmemize destek olmaya büyük önem verdi ve büyük yatırımlar yaptı."

        Hançer döküm tekniği, uzun zamandır Bao'anlıların geçimini sağlayan önemli bir yöntem ve Bao'anlıların ekonomisi ile kültürünün nabzı olarak görülüyor. ÇHSDK üyesi Ma Banghe, hançerlerinden büyük gurur duyduğunu dile getirdi.

        "Hançerin sapı, kırmızı ve sarı bronzdan olur, üzerine döküm yapıldıktan sonra çok güzel görünür. Hançerin kını genellikle gümüş kaplı. Bir çeşit hançerin tek kınında iki hançer var, ayrıca meyve soymak için tasarlanan yeşim hançer katlanır... Daha birçok çeşit hançer var."

       Bao'anlıların hançerlerinden en ünlüsü olan "Boreji Hançeri"yle ilgili çok duygulandırıcı bir hikaye var: ses

Eskiden Bao'anlılar bereketli bir yerde oturuyormuş. Ancak bir yıl ortaya bir şeytan çıkmış. Şeytan ara sıra Bao'anlıların köylerine gidip, kızları kaçırırmış. Cesur ve zeki demirci Hakemu, şeytanı öldürmeye karar vermiş. Hakemu'nun hazırlık yaptığı günlerde bir gece beyaz bıyıklı bir ihtiyar, Hakemu'nun rüyasında "Boreji Hançeri"nin şeytanı öldürebileceğini anlatıp, köyün yanındaki bir dağa çıkarak yaşlı bir ağaç bulmasını ve ağacın yapraklarının şekline göre bir hançer dökmesini söylemiş. Hakemu ihtiyarın dediğini yapmış ve şeytanı öldürüp kızları kurtarmış. Kahraman Hakemu'yu anmak için, Bao'anlılar hançerleri arasında "Boreji Hançeri"ne önemli bir yer veriyor. Bugün her Bao'anlı aile hançer yapabiliyor.

Bao'anlıların yaşam seviyesi 1980'lerde hızla yükseldi. Ancak son yıllarda ekonomi ve yaşam ortamının değişmesiyle, özellikle bıçak ve hançer gibi aletlere uygulanan sınırlamadan olayı hançer satışı ve döküm tekniğinin aktarılması olumsuz olarak etkilendi. Ham madde fiyatlarının hızla yükselmesiyle, çok sayıda hançer zanaatçısı işi bıraktı, yörede tekrar fakirleşme görüldü. ÇHSDK üyesi Ma Banghe, merkezi hükümetin hançer tekniğinin korunması ve aktarılmasına yaptığı yatırımı ve verdiği desteği arttırıp, dünyaya yayılmasını sağlaması önerisinde bulundu. ÇHSDK üyeleri, bu yıl yapılan toplantıda kültür miraslarının korunması için çok sayıda öneri ortaya koydu. Aktarıcılara uygulanan korumanın güçlendirilmesi ve halkın katılımının teşvik edilmesi ise önerilerden biri.

10 yaşından itibaren babasıyla birlikte hançer yapan Ma Weixiong hançer döküm tekniğinin en seçkin aktarıcılarından biri. Ma Weixiong, Bao'anlı olarak kendi azınlık etnik grubun kültür miraslarını koruma kararlılığını ifade etti.

"Babam 1980'lerde hançer yapım tekniğini bana aktardı. Ben de oğluma öğreteceğim. Etnik grubumuza ait bu tekniği, mümkün olduğu kadar nesilden nesile aktaracağız. "

Programın sonunda sizlere Bao'anlı şair Ma Xuewu'nun bir şiirinden birkaç dize okuyacağım. Ses fonu 8

"Bao'anlılar, bu dünyaya geldiğinizde beraberinizde bir mucize de doğdu: Bao'an Hançeri,

Bao'an Hançeri, varlığını korurken bir milliyeti de yaşatın: Bao'an milliyeti,

Bu milliyeti destekliyorsun. Bao'anlılar, çetin yaşam mücadelelerinde bile seni hiç bırakmadı: Bao'an Hançeri..."