Asya'da krize karşı ortak önlemler

    Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ASEAN ile Çin, Japonya ve Kore Cumhuriyeti arasındaki Olağanüstü Maliye Bakanları Toplantısı dün (22 Şubat) Tayland'ın Phuket adasında yapıldı. Toplantıda, Asya'nın Ekonomik ve Finansal İstikrarı İçin Eylem Planı onaylandı. Toplantıya katılan maliye bakanları, finansal işbirliğini yoğunlaştırarak, Asya finans piyasasındaki istikrarı ortaklaşa korumayı kararlaştırdı.

    Dünkü toplantıda bölgesel makro ekonomik durum, ülkelerin krize karşı aldığı önlemler ve Doğu Asya'da mali ve finansal işbirliği gibi konular ele alındı. Maliye bakanları, toplantıdan sonra birlikte basının karşısına çıktı. Planı katılımcılar adına, toplantıya evsahipliği yapan Tayland'ın Maliye Bakanı Korn Chatikavanij açıkladı. Taylandlı bakan şu bilgileri verdi.

    "Bölgesel piyasadaki istikrarın güçlendirilmesi ve güvenin artırılması için Chiang Mai İnisiyatifleri" adlı belgenin uygulanabilirliğini vurguladık ve bazı konularda fikir birliği sağladık. İlk olarak bölge için oluşturulan bölgesel döviz stoku, önceden kararlaştırılmış olan 80 milyar dolardan 120 milyar dolara kadar çıkarılacak, bu stokun yüzde 20'sini ASEAN ve yüzde 80'ini Çin, Japonya ve Kore Cumhuriyeti karşılayacak."

    Eylem planı uyarınca, ASEAN'a üye 10 ülke ile birlikte Çin, Japonya ve Kore Cumhuriyeti'nin sağlayacakları sermaye oranı, döviz stokunun karar ve işletme mekanizmaları gibi konular üzerinde, bu 13 ülke maliye bakanlarının Mayıs ayında Endonezya'nın Bali adasında yapılacak toplantıda yeniden bir araya gelmesinden önce fikir birliği sağlanacak. Ülkeler ayrıca bağımsız bir bölgesel ekonomik gözetim kurumu oluşturarak, bölgesel ekonomik gözlem yeteneğini güçlendirecek. Eylem planında Asya Kalkınma Bankası'nın bölgedeki altyapı tesislerin inşası ve ticari finansmanlar gibi alanları desteklemekte aktif rol oynaması ve bankanın Mayıs ayında yapılacak yıllık toplantısından önce sermayesinin artırılması konularında fikir birliğinin sağlandığı vurgulandı.

    ASEAN ile Çin, Japonya ve Kore Cumhuriyeti maliye bakanları, geçen yıl patlak veren finans krizinden sonra ilk defa bir araya geldi. Asya Kalkınma Bankası'nın Tayland'daki temsilciğinin yetkilisi Jean Pierre A. Verbiest, basına verdiği demeçte, tüm dünyayı sarsan finans krizi ve ekonomik gerilemenin Asya'ya getirdiği etkilerin gittikçe daha belirgin hale geldiğine işaret ederek, şöyle konuştu.

    "Asya ülkelerinden birisinin dışa açılma boyutu ne kadar büyük ise, finans krizinden de o kadar etkilendiği gördü. Örneğin Singapur'un dış ticaret miktarı ülkenin gayri safi yurt içi hasılasını geçmiş durumda. Bu nedenle finans krizinin etkisiyle bölge ekonomisinde ani yavaşlama ortaya çıkacak. Genel olarak Asya ülkelerinin ekonomik büyüme hızı yüzde 2 oranında azalacak. Singapur ve Tayland gibi ülkeler daha çok etkilenecek. Bu ülkelerin ekonomiyi canlandırma paketi çıkarmasına rağmen, ekonomileri kısa süre içinde eski düzeyine kavuşamayacak. Asya ülkelerinin karşılaşacağı etkilerin ne kadar derin olacağını tahmin edemem, çünkü finans krizinin ne kadar süreceğini kimse bilemez. Ancak genel olarak bölgedeki ekonomik gelişmeler olumlu durumda, çünkü Çin ve Hindistan nispeten hızlı ekonomik büyümelerini halâ koruyor. Çin'in ekonomik büyüme oranı yüzde 6-7'e, Hindistan'ınki ise yüzde 5'e ulaşabilir."

    Dünkü maliye bakanları toplantısına Çin Maliye Bakanı Xie Xuren de katıldı. Bakan Xie toplantıda Çin'deki makro ekonomik durum ve Çin hükümetinin krize karşı aldığı önlemler hakkında bilgi verdi. Xie şöyle konuştu.

    "Doğu Asya ülkeleri arasındaki işbirliğinin yoğunlaştırılması alanında Chiang Mai İnisiyatifleri belgesinin çok taraflı hale getirilerek, bölgesel döviz stokunun oluşturulması, gündemin önemli maddelerinden biri, ayrıca önemli bir platform. Son yıllarda Çin, ilgili çalışmalarda ilerleme kaydedilmesi için çabalar harcadı. Bu defaki özel maliye bakanları toplantısında da bu sorunlar ele alındı. Tarafların ortak çabaları sayesinde bölge ülkelerinin sağladığı sermaye oranı, döviz stokunun karar ve işleyiş mekanizmaları gibi, bölgesel döviz stokunun oluşturulmasıyla ilgili unsurlar üzerine fikir birliği sağlaması gerektiği görüşündeyim. Tarafların ortak çabalarıyla ilerleme kaydedileceğine ve döviz stokunun bölgedeki finans piyasasının istikrarlı hale getirilmesinde ve ülkelerin ekonomilerinin canlandırılmasında önemli rol oynayacağına inanıyorum."

    Tayland Başbakanı Abhisit Vejjajiv dün Phuket adasında maliye bakanlarıyla görüştü. Abhisit Çin Uluslararası Radyosu muhabirine verdiği demeçte şunları söyledi.

    "Toplantı ülkeler arasındaki işbirliğini yoğunlaştırma, özellikle küresel finans krizinin etkisi altında finansal işbirliğini pekiştirme niyetlerini gösterdi. Bu fikir birliği 3 konuyu kapsıyor: Birinci olarak işbirliğiyle riskleri gözetleme ve kontrol altına alma; ikinci olarak, Chiang Mai İnisiyatifleri çerçevesindeki işbirliğinin ilerletilerek çok taraflı işbirliği haline getirilmesi ve stok rezervinin artırılması; üçüncü olarak da, bono piyasasını geliştirme olanaklarının genişletilmesi."