Hillary Clinton'un Çin ziyareti

    ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton bu akşam (20 Şubat) Beijing'e gelerek, göreve başlamasından sonraki ilk Çin ziyaretini yapacak. Çin-ABD ilişkilerini inceleyen Çinli uzmanlar, Obama yönetiminin ilk üst düzey yetkilisi olarak Hillary Clinton'un bu Çin ziyaretinin, iki ülke arasındaki yapıcı işbirliğini ilerleteceğini savunuyor.

    Hillary Clinton, Japonya, Endonezya, Kore Cumhuriyeti ve Çin'i ziyaret etmek üzere 15 Şubat'ta yola çıktı. Hillary Clinton, hareketinden önce ABD Asya Derneği'nde verdiği konferansta, ABD'nin Çin politikası hakkında görüşlerini şöyle açıkladı:

    "Bizce ABD ve Çin, karşı tarafın başarılarından yarar görecek, aynı zamanda karşı tarafın daha fazla gelişmesine yardımcı olacak. Her iki tarafı ilgilendiren alanlarda Çin'le işbirliğini güçlendirerek fırsatları paylaşmak, çıkarlarımıza uygundur."

    Çin Sosyal Bilimler Akademisi ABD Araştırma Enstitüsü'nden araştırmacı Tao Wenzhao, Hillary Clinton'un konuşmasından, yeni ABD yönetiminin Çin politikasının temelinin, karşılıklı yarar ve ortak kazanç olduğunun anlaşıldığını savunarak şöyle konuştu:

"Çok önemli olan bu açıklama, Obama yönetiminin Çin politikasının temel ilkelerinden biridir. Çin-ABD ilişkileri, karşılıklı yarar ve ortak kazanca dayalı bir ilişkidir."

    Çin, Hillary Clinton'un bu gezisinin son durağı olacak. Washington Post gazetesi başta olmak üzere dış basında, yeni ABD Dışişleri Bakanı'nın bu gezisindeki en önemli bölümün Çin olduğu değerlendirmesi yapılıyor. Profesör Tao, bu ziyaretle Çin ile ABD arasındaki yapıcı işbirliğinin ilerletileceğine işaret ederek sözlerine şöyle devam etti:

    "Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Obama yönetiminin iş başına gelmesinden sonra Çin'i ziyaret eden ilk üst düzey yetkili olacak. İki ülkenin liderleri, bölgesel ve küresel sorunları yüz yüze ilk defa ele alacak. Bu ziyaret, Çin ile Obama yönetimi arasındaki ilişkilerde iyi bir başlangıç yapılacağını gösteriyor. Bu, yeni koşullarda iki ülke arasındaki işbirliği ilişkilerinin ilerletilmesi için önemli bir başlangıç olacak."

    Hillary Clinton, ziyareti sırasında Çin liderleriyle görüşecek. Prof. Tao, görüşmelerde ele alınacak konular arasında finans krizi, Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorun, çevre koruma ve Taiwan sorununun yer alacağını tahmin ediyor. Günümüzde finans krizinin, aralarında Çin ve ABD'in de bulunduğu dünya ülkelerinin ekonomilerini farklı derecelerde etkilediğini, bu durumda Çin ve ABD'nin işbirliğini güçlendirmelerinin daha da önem kazandığını ifade eden Tao şunları söyledi:

    "Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un Çin ziyaretinin başlıca gündemi şüphesiz olarak, iki ülkenin finans krizine karşı nasıl daha iyi işbirliği yapacağı olacak. Örneğin, finansal işbirliğinin güçlendirilmesi, iki ülke arasında ticaret dengesi sağlanması, ticari korumacılığa karşı çıkılması gibi konular tartışılacak."

    Hillary Clinton ayrıca Beijing'deki Taiyanggong (Güneş Sarayı) Termik Santrali'ni gezecek. Bu santral, Çin-ABD işbirliğiyle yapılan, kirletici madde boşaltmayan bir santral. Tao, bu düzenlemenin, yeni ABD yönetiminin çevre konusunda Çin'le işbirliğini güçlendirmeye verdiği önemi yansıttığını savunuyor.

    Hillary Clinton, ziyaretinden önce yeni ABD yönetiminin Çin'le insan hakları da dahil olmak üzere daha kapsamlı diyalog ve işbirliği yapacağını belirtmişti. Bunun ardından kamuoyunda, ABD'nin insan hakları bahanesiyle sorun çıkararak ikili ilişkilere gölge düşüreceğinden endişe edilmişti. Prof. Tao, 1990'lı yıllarda ABD'li siyasetçilerin ve bilim adamlarının insan hakları sorununu, Çin-ABD ilişkilerindeki tüm sorunların üstünde tuttuklarını, ancak şimdi insan haklarının yalnızca Çin-ABD ilişkilerinin bir parçası olduğunu söyleyerek şöyle konuştu:

    "ABD'yle aramızdaki fikir ayrılıkları sürüyor. Ama bu önemli değil; diyalog yapabilir, fikir alışverişinde bulunabiliriz. Bu fikir ayrılıkları, aramızdaki her alanı kapsayan işbirliğini etkilemiyor. Hillary Clinton'un işaret ettiği gibi bunlar, Çin ile ABD arasındaki işbirliği ilişkilerinin gelişmesini etkilemeyecek."