|
|||||||||||||||||||||
|
ABD Başkanı Barack Obama dün (19 Şubat) Kanada'ya altı saatlik bir çalışma ziyareti yaptı. Bu, Obama'nın göreve başlamasından sonra gerçekleştirdiği ilk yurtdışı ziyareti oldu. Kamuoyunda Obama'nın eski ABD başkanlarının bu geleneğini sürdürmesinin, ABD ve Kanada arasındaki özel ilişkiyi göstermeyi, iki ülkenin el ele verip bu zorlu dönemden birlikte çıkacaklarını vurgulamayı amaçladığı savunuluyor.
Obama, ziyareti sırasında Kanada Genel Valisi Michaelle Jean, Başbakan Stephen Harper ve ana muhalefet lideri Michael Ignatieff'le ayrı ayrı görüştü. Obama, Harper'la görüştükten sonra düzenlenen basın tolantısında, bir an önce ekonomik büyümeye geçilmesi amacıyla taraflar arasında karşılıklı yarara dayalı ekonomiyi canlandırma önlemlerinin ele alınması konusunda mutabakat sağlandığını ve uluslararası toplumun finans sistemini istikrara kavuşturma çabalarını desteklediklerini belirtti. Obama, tarafların temiz enerji teknolojilerini geliştirme konusunda işbirliği yapmayı ve Afganistan sorunu gibi uluslararası güvenlik işlerinde işbirliğinin güçlendirilmesini kabul ettiğini de söyledi.
ABD ve Kanada'nın uzun yıllara dayanan bir ticari ortaklık geçmişi var. Kanada, ihracatının yüzde 80'ini ABD'ye yapıyor; iki ülke arasındaki günlük ticaret hacmi ise 1.5 milyar ABD doları civarında.
Ancak ABD'nin toplam tutarı 787 milyar doları bulan ekonomiyi canlandırma planında, "ABD mallarının satın alınması" maddesi bulunuyor. Söz konusu planda Kanada gibi belli başlı ticaret ortaklarına "dokunulmazlık hakkı" verilmesine rağmen, ABD bu sorun hakkında net açıklamalarda bulunmadığı için, Kanada bu maddeye ilişkin yine de kaygı duyuyor. Obama görüşmede, ABD yönetiminin Kanada'yla ticareti hızlandırmak istediğini ve ABD'nin ekonomi planındaki hiçbir maddenin bu amaca aykırı düşmediğini ifade etti.
Ticaret konusunda Kanada'nın diğer bir kaygısı ise, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'na ilişkin görüşmelerin yeniden başlatılmasıdır. Obama seçimler sırasında, Kanada ve Meksika'dan, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'nda yer alan işçi ve çevre maddelerini yeniden gözden geçirmelerini istemişti. Kanada da kendi çıkarlarının zedelenmesi durumunda, ABD'nin en büyük enerji tedarikçisi konumundan yararlanarak gereken önlemleri alacaklarını açıklamıştı. Obama görüşmede, işçi ve çevre maddelerinin yeniden gözden geçirilmesinin, ABD ve Kanada arasındaki önemli ortaklık ilişkisinin bozulmasına yol açmaması gerektiğini vurguladı.
Kanada, ABD'nin en büyük enerji tedarikçisi. Kanada'nın ABD'ye ihraç ettiği petrol, ABD'nin petrol ithalatının yüzde 17'sini ve doğalgaz ihracatı da yüzde 18'ini oluşturuyor. Ancak Kanada'nın petrolü petrol madeninden çıkarılıyor ve bu süreçte çok miktarda atık madde ortaya çıkıyor, yüksek miktarda sera gazı boşaltılıyor. Bu nedenle ABD, Kanada'dan petrol ithalatını azaltmak istiyor. Obama, basın toplantısında taraflar arasında "temiz enerji diyalog mekanizması" oluşturulması konusunda mutabakat sağlandığını açıkladı. Gözlemciler, "temiz enerji diyalog mekanizması"nın, Obama'nın son Kanada ziyaretinde kaydedilen en önemli sonuç olduğunu, bu sonucun Obama'nın ABD'nin Orta Doğu petrolüne olan bağımlılığını azaltma kararlılığını gösterdiğini düşünüyor.
Afganistan sorununa bakacak olursak Obama, Kanada'dan bu ülkede asker konuşlandırma süresini uzatma talebinde bulunmadı. Kanada'nın yaklaşık 2500 askeri, Afganistan'ın güneyindeki Kandahar kentinde konuşlandırılıyor. Ancak 2001 yılından bu yana Afganistan'da, Kanada'nın 108 askeri ve 1 diplomatı öldürüldü. Halktan ve muhalefetten gelen baskılar karşısında Harper yönetimi, mecliste onaylanan karar uyarınca Kanadalı askerlerin 2011 yılında Afganistan'dan çekileceği konusunda söz verdi. Ancak hatırlanacağı gibi Obama, 17 Şubat'ta Afganistan'a 17 bin asker daha takviye edeceklerini açıkladı. Obama son ziyaretinde, söz konusu sorun hakkında Harper'a baskı yapmayıp bu zorlu sorunu şimdilik bir kenara bırakarak, iki ülkenin Afganistan politikalarında eşgüdüm sağlanması için zaman kazanmış oldu.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |