�a��n yeni temposuyla eski Zhuo dans�

    �in'in g�neybat�s�ndaki Tibet yaylas�nda ya�ayan Tibetliler hem �ark� s�ylemeye, hem de dans etmeye yatk�n insanlard�r. G�n�m�zde Tibet'te halen canl�l���n� koruyan bir�ok g�steri, nesillerce aktar�lan eski sanattan kaynaklan�yor ve bunlar aras�nda Zhuo dans� da yer al�yor.

    Zhuo dans� Tibet�e'de "bel davulu dans�" olarak adland�r�l�yor. "Zhuo" u�ur demek, Zhuo dans� da genellikle �nemli kutlama etkinliklerinin ba��nda ya da sonunda yap�l�yor.

    Tibet �zerk B�lgesi'ne ba�l� Kongar il�esinin Trengo nahiyesi, "Zhuo dans�"n�n be�i�i olarak kabul ediliyor. B�lgede ya�ayan yediden yetmi�e herkes davul sesini duyunca hemen Zhuo dans� yapar. 80 ya��ndaki Tashi Dundrub, tan�nm�� bir Zhuo dans� sanat��s� ve ayn� zamanda Trengo nahiyesindeki en ya�l� Zhuo dans� aktar�c�s�. G�n�m�zde g�steri grubundaki delikanl�lar harman alan�nda toplan�p Zhuo dans� provas� yaparken, Tashi Dundrub, onlar� dikkatle izliyor ve zaman zaman y�ksek sesle yanl��lar�n� d�zeltiyor. Tashi Dundrub'un g�z�nde Zhuo dans� son derece kutsal ve bu dans� atalar� taraf�ndan kendilerine b�rak�lan de�erli bir ruhsal miras olarak g�r�yor.

    1959 y�l�nda Tibet'te demokratik reform uygulanmas�ndan ve �zellikle 1970'li y�llardan sonra, �in h�k�metinin milli k�lt�rlerin korunmas�na ve geli�tirilmesine b�y�k �nem vermesinden dolay�, eski ve gizemli Zhuo dans�, yeniden �ekicili�ini g�stermeye ba�lad�.

    1983 y�l�nda Tibet �zerk B�lgesi h�k�meti, kaybolmak �zere olan halk sanatlar�n� korumak i�in b�lgenin �e�itli yerlerinde sanat topluluklar� olu�turdu. G�n�m�zde Zhuo dans�n�n devlet d�zeyindeki aktar�c�s� olan Penba Tsering, nahiyede Zhuo dans� grubu kurulaca��n� duyunca Tashi Dundrub'dan Zhuo dans�n� ��renmeye ba�lad� ve 12 ki�iden olu�an Zhuo dans� g�steri ekibine kat�ld�. Penba Tsering, bununla ilgili olarak �unlar� s�yledi:

    "Zhuo dans�, sa� atma, davul temposu ve dans hareketlerinin de�i�mesiyle on kadar b�l�mden olu�uyor ve tam bir g�steri, yakla��k 7 saat s�r�yor. Danstan sonra insan �ok yoruluyor. �lk ba�ta s�k�c� buluyordum, ancak ��rendik�e dans� daha derin anlamaya ve sevmeye ba�lad�m . �imdi, prova ya da g�sterin oldu�unda hi� birini ka��rmadan kat�l�yorum."

    Penba Tsering'le birlikte Zhuo dans� ��renen Tasang Norbu, �imdi de Zhuo dans�n� ��reten bir hoca oldu. Tasang Norbu, dans tekniklerini ��rencilerine ��retmenin yan� s�ra, kendi �ocu�unu da i�ini devretmek i�in g�steri ekibine yollad�. Zhuo dans�, Tasang Norbu ve yerli k�yl�lere e�i g�r�lmemi� mutluluk verdi. Tasang Norbu, ��yle konu�tu:

    "Tibet �zerk B�lgesi h�k�meti, d�zenlenen �e�itli etkinliklere s�k s�k bizi davet ediyor ve g�steriden sonra bizleri gezdiriyor. Bizdeki baz� ya�l�lar ba�ka yerlerdeki tap�naklara hi� gitmemi�ler, ancak biz hepsine gittik. G�r�� a��m�z daha da geni�ledi ve bundan gurur duyuyoruz."

    Zhuo dans�, 1996 y�l�nda �in Devlet Konseyi taraf�ndan ilk grup devlet d�zeyindeki Maddi Olmayan K�lt�rel Miraslar Listesi'ne al�nd�. Gongar �l�esi K�lt�r M�d�r� Qamba, �unlar� kaydetti:

    "Devlet d�zeyindeki Maddi Olmayan K�lt�rel Miraslar Listesi'ne al�nd�ktan sonra merkezi h�k�met, Zhuo dans�n� korumaya ayr�lan b�t�eyi artt�rd�. G�steri ekibi 12 ki�iden 160 ki�iye ��kt�."

    Tibet'te demokratik reform uygulanmas�ndan �nce Zhuo dans� yaln�zca tap�naklar ya da Tibet yerel h�k�meti taraf�ndan d�zenlenen b�y�k kutlama etkinliklerinde g�sterilebiliyordu. Ancak g�n�m�zde ise insan istedi�i zaman Zhuo dans�n� yapabiliyor.