Çin ve Afrika, ebediyen iyi kardeşler

    "Afrika halkıyla edediyen iyi kardeş ve iyi ortağız." Bu, Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nun dün (16 Şubat) Tanzanya'nın başkenti Darüsselam'da verdiği konferansta Çin-Afrika ilişkileri hakkında yaptığı değerlendirmeydi. Çumhurbaşkanı Hu Jintao 2009 yılı başlarında çıktığı ilk ziyaret kapsamında, Mali, Senegal, Tanzanya ve Morityus'a gitti. "Dostluk ve İşbirliği Gezisi" olarak adlandırılan bu ziyaretlerle, Çin ile Afrika arasında pekişen işbirliği, çok yönlü, çok kademeli ve çok geniş alanlı olarak nitelendi.

    Çin-Afrika dostluk tarihinin özeti "iyi kardeşlik, iyi ortaklık"tır.

    Çin-Afrika dostluğu, çok eskiye dayanır. 30 yılı aşkın bir süre önce 50 binden fazla Çin vatandaşı, Tanzanya ve Zambiya halklarıyla birlikte, çeşitli zorlukların üstesinden gelerek doğu Afrika ile orta-güney Afrika'yı boydan boya geçen Tan-Zam demiryolunu inşa etti. Bu kişilerden bazıları inşaat çalışmaları sırasında yaşamlarını kaybetti. Tan-Zam demiryolu, Çin halkının, Afrika halkına olan kardeşçe dostluğunun en iyi tanığıdır.

    Afrika ülkeleri, uzun yıllardır Çin'in çıkarlarını ilgilendiren önemli sorunlarda, Çin'e değerli destekler verdi. Bu, Afrika halkının Çin halkına olan derin dostluk duygularının bir göstergesidir. 25 Ekim 1971'de 26. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Çin Halk Cumhuriyeti'nin BM'deki yasal konumuna kavuşmasıyla ilgili karar onaylanmıştı. Çok sayıda Afrika ülkesinin temsilcileri, bunu çoşkuyla kutladı. Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinin ortak desteğiyle Çin'in BM'e dönmesi sağlandı.

    Çin ile Afrika ülkeleri arasında kardeşlik ilişkileri, uzun zaman içinde birbirlerini destekleyip işbirliği yapma sürecinde kurulup sağlamlaştırıldı.

    2006 yılında Beijing'de düzenlenen Çin-Afrika Forum Zirvesi'nde Çin ile Afrika arasında "siyasi açıdan eşitlik ve birbirlerine güven verme, ekonomik açıdan işbirliği yapma ve ortak kazanç sağlama, kültürel açıdan temasları yoğunlaştırma"ya dayalı yeni tip stratejik ortaklık ilişkileri kuruldu. Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Çin hükümetinin Afrika'nın gelişmesini destekleyen 8 maddelik önlemler paketini açıkladı. O günden bu yana geçen iki yıl içinde istikrarlı şekilde uygulanan 8 maddelik önlemlerde olumlu sonuçlar elde edildi.

    "İyi kardeşlik, iyi ortaklık", sorumluluk sahibi büyük bir ülke olarak Çin'in, üzerine düşen sorumlulukları kendiliğinden üstlendiğini gösteriyor.

    Günümüzde dünyayı etkisi altına alan finans krizi yayılmaya devam ediyor. Finans krizi karşısında bazı ülkeler, Afrika ülkelerine yaptıkları yardımları azalttı. Bazı yardım projelerinin başlatılması da çeşitli bahanelerle ertelendi. 2009, Çin'in Afrika'nın gelişmesini destekleyen 8 maddelik önlemler paketinin uygulandığı son yıl olacak. Finans krizinin etkisinin yayıldığı bugün, Çin nasıl davranacak?

    Bu soruya Hu Jintao açık yanıt verdi. Zorluk döneminde Çin ve Afrika'nın, birbirlerine daha çok destek vermeleri ve işbirliği yapmaları gerektiğini vurgulayan Hu Jintao, Afrika'nın samimi dostu olan Çin'in, Çin-Afrika Forumu kapsamında Beijing Zirvesi'nde açıklanan çeşitli önlemleri yerine getererek mümkün olduğu kadar Afrika'ya yardımı arttırmaya devam edeceğini, Afrika'nın Çin'e olan borçlarını azaltacağını, Afrika'ya yatırımı arttıracağını ve ikili somut işbirliğini güçlendireceğini belirtti.

    Çin, verdiği sözü somut adımlarla yerine getirdi. 13 Şubat'ta Mali'nin başkenti Bamako'da büyük boyutlu üçüncü bir köprünün inşası başlatıldı.

    Hu Jintao'nun ziyaret ettiği bu dört Afrika ülkesinin, enerji ve kaynak bakımından zengin ülkeler olmadığına dikkat çekiliyor. Çin-Afrika işbirliğinin, çok yönlü, çok kademeli ve karşılıklı yarara ile ortak kazanca dayalı bir işbiriliği tarzı olduğunu Çin somut girişimlerle kanıtladı. İngiltere'nin Reuters haber ajansının yazısında, krizin ciddiyetini koruduğu dönemde Çin'in Afrika'ya yardım ve yatırımı güvence altına alması, "sorumluluk sahibi büyük ülke imajını" yansıttığı şeklinde yorumlandı.