Çin'den yeni diplomatik atak

    Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Suudi Arabistan, Mali, Senegal, Tanzanya ve Morityus'a birer resmi ziyaret yapmak üzere bugün (10 Şubat) Beijing'den ayrıldı. Çin Cumhurbaşkanı'nın yeni yılda çıktığı bu ilk yurtdışı gezisinin sekiz gün sürmesi bekleniyor.

    Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Zhai Jun, Çin Cumhurbaşkanı'nın beş ülkeyi kapsayan dış gezisinin amacını şöyle anlattı:

    "Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nun Suudi Arabistan'a yapacağı ziyaret, bu ülkeyle stratejik nitelikli dostluk ilişkilerini pekiştirmeyi, aynı zamanda Körfez İşbirliği Konseyi'yle kolektif işbirliğini hızlandırmayı amaçlıyor. Cumhurbaşkanımızın dört Afrika ülkesine yapacağı ziyaretler ise, bu ülkelerle dostluk ve işbirliğini artırarak ortak gelişmeyi hızlandıracağı gibi, Çin-Afrika İşbirliği Forumu Beijing Zirvesi'nde alınan kararların hayata geçirilmesi sürecine hız kazandırarak, Afrika ülkeleriyle yeni tip stratejik işbirliği ve ortaklık ilişkilerini daha da derinleştirecektir."

    Hu Jintao'nun dış gezisinin ilk durağı olan Suudi Arabistan'la Çin arasındaki ilişkiler, iki ülke arasındaki diplomatik bağların yalnızca 20 yıla yakın bir geçmişe sahip olmasına karşın, hızla gelişti. Çin'le stratejik nitelikli dostluk ilişkilerini sürdüren Suudi Arabistan, Çin'in Batı Asya ve Afrika bölgesindeki en büyük ticaret ortağı ve aynı zamanda Çin'in en büyük petrol sağlayıcısı durumunda. İki taraf arasında, enerji alanındaki işbirliğinin yanı sıra, altyapı inşası, eğitim ve kültür alanlarındaki işbirliğinde de hızlı gelişmeler kaydedildiğini belirten Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Zhai Jun, Hu Jintao'nun ziyareti sırasında bir Çin işletmesi tarafından kurulan çimento fabrikasında da incelemelerde bulunacağını kaydetti.

    Çin Cumhurbaşkanı'nın Suudi Arabistan'da Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Abdürrahman el Attiye'yle iki taraf arasında kolektif işbirliği konusunu görüşeceğini açıklayan Zhai Jun, bu işbirliğinde ilerleme kaydedilmesini arzu ettiklerini belirtti.

    Çin-Afrika ilişkilerinin gelişmesi, bütün dünyada yakından izleniyor. Çin Cumhurbaşkanı'nın bu Afrika ziyareti, kıtaya yaptığı dördüncü gezi olacak. Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Asya-Afrika Merkezi Müdür Yardımcısı Xu Weizhong, Hu Jintao'nun ziyaret edeceği dört Afrika ülkesinden Mali, Tanzanya ve Morityus'un Çin'in eski dostları, Senegal'in ise Çin'in yeni dostu olduğuna işaret ederek, bu ziyaretlerin Çin-Afrika ilişkilerinin kapsamlı bir gelişme dönemine girdiğini ortaya koyduğunu savundu. Adı geçen dört ülkenin zengin enerji ve maden kaynaklarına sahip olmadığına özellikle vurgu yapan Xu, bunun Çin-Afrika işbirliğinin yalnızca enerjiyi kapsamadığını gösterdiğinin altını çizdi.

    Enerji işbirliğinin Çin-Afrika işbirliğinin tümünü değil, yalnızca bir parçasını oluşturduğunu kaydeden Xu, görüşlerini şöyle dile getirdi:

    "Bu yıl, Çin-Afrika İşbirliği Forumu'nda alınan kararların hayata geçirilmesi sürecinin sonuçlandırılarak yeni planların hazırlanacağı bir yıl. Aynı zamanda hem Çin'i, hem de Afrika ülkelerini etkileyen finans krizi karşısında Güney-Güney İşbirliği'nin pekiştirilmesi daha büyük önem kazandı. Hu Jintao'nun ziyaretlerinde finans krizine karşı işbirliğinin pekiştirilmesi konusu ele alınacak. Ayrıca Çin-Afrika işbirliğinin derinleştirilmesi sürecinde çıkan yeni sorunlara karşı alınacak tedbirler de belirlenecek."

    Yapılan araştırmalar, 2006'da düzenlenen Çin-Afrika İşbirliği Forumu Beijing Zirvesi'nde kararlaştırılan sekiz önlemin hayata geçirilmesi sürecinin sorunsuz bir biçimde sürmekte olduğunu gösterdi. Çin, bugüne kadar Afrika'daki en az gelişmiş ülkelerden yapılan ithalatlara sıfır gümrük uyguladı ve diplomatik ilişki bulunan yoksul Afrika ülkelerinin vadesi dolan borçlarının bir bölümünü sildi. Bu çerçevede Çin-Afrika Gelişme Fonu kuruldu, Afrika'da hastane, sıtma tedavi merkezi ve okul kurma çalışmalarında da önemli aşama kaydedildi.

    Uluslararası finans krizinin Çin-Afrika işbirliğini belirli ölçüde etkileyeceğine, özellikle Afrika kıtasında faaliyet gösteren bazı Çin işletmelerinin sıkıntılarla karşılaşacağına işaret eden Zhai Jun, krizin etkisini asgariye indirmek için önlemler aldıklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Açıkladığımız yardım taahhütlerini zamanında ve kaliteli bir biçimde gerçekleştirmek için çalışmaları yoğunlaştıracağız ve Çin işletmelerinin Afrika'da yatırım yapmalarını teşvik etmeye devam edeceğiz. Ortak çabalarımızla finans krizinin etkisini giderebileceğimize kesinlikle inanıyoruz."