Tarihsel-kültürel kasaba ve köylerin korunması

     Çin'in kuzeyindeki Yangliuqing ve diğer 93 köy, kısa süre önce Tarihsel-kültürel Kasaba ve Köyler Listesi'ne alındı. Böylece listedeki kasaba ve köylerin sayısı 251'e çıktı. Bu sayede, tarihsel ve kültürel yerleşim yerlerine ilişkin koruma sistemi ilk şeklini almış oldu.

     Ülkenin kuzeyindeki Tianjin kentine bağlı Yangliuqing kasabası ahşap baskılı Yeni Yıl Resmi'yle ünlü. Yeni Yıl Resmi, Çinlilerin en önemli bayramı olan Bahar Bayramı'nı karşılarken mutlaka alınması gereken bir tür dekoratif eşya olarak, geleneksel kültürün özü ve taşıyıcılarından biri olarak kabul ediliyor. 400 yıllık geçmişi olan Yangliuqing kasabasındaki uçurtma, tuğla ve taş oymaları gibi halk sanatları da kasabada rengarenk geleneksel bir tablo oluşturuyor.

     Çin Kültür Mirasları Araştırma Enstitüsü'nden Hou Weidong, tarihsel-kültürel kasaba ve köyleri seçme çalışmasına katıldı. Hou Weidong, bir kasaba veya köyün listeye alınması için belli koşulları yerine getirmesi gerektiğini belirtti.   

     "Eğer bir köy listeye alınmak için başvuruda bulunmak isterse, köydeki tarihi veya eski konutların boyutu geniş olmalı, örneğin belli bir sayıya ulaşmalı; diğer yandan köyün kendi özellikleri olmalı, örneğin bu köy bölgedeki hangi çeşit yerleşim tarzını yansıtıyor. Yani köy diğer köylerden farklı özellikler taşımalı."

     Yüzlerce yıllık bir geçmişe veya bin bin yıllık bir tarihe sahip olan kasaba ve köyler, Çin'in farklı bölgeleri ve farklı milliyetleri ile farklı ekonomik ve sosyal gelişme aşamalarındaki köy yerleşim merkezlerinin oluşumu ve gelişme sürecini yansıtarak, geleneksel mimari özellikleri, seçkin mimari sanatları ve gelenekler ile görenekleri kaydettği için, korunmaya ve araştırılmaya değer sayılıyor. Çin Tarihi Eserler Müdürlüğü ile İmar ve İskan Bakanlığı'nca yürütülen Tarihsel-kültürel Kasaba ve Köyler Listesi projesi, ülkedeki tarihi ve kültürel kasaba ve köyler için koruma sisteminin adım adım oluşturulmasını amaçlıyor.

      Devlet Tarihi Eserler Müdür Yardımcısı Tong Mingkang, bu konuda şöyle konuştu. 

      "2003 yılından bu yana İmar ve İskan Bakanlığı ile Devlet Tarihi Eserler Müdürlüğü 4 kez ortaklaşa seçme çalışması yaparak 4 grup tarihsel-kültürel kasaba ve köy belirledi. Şimdiye kadar listeye 251 kasaba ve köy dahil edildi. Tarihsel ve kültürel kasaba ve köyleri koruma sistemi artık ilk şeklini aldı."

       Çin'in güneydoğu kesiminde yer alan Zhejiang eyaletinin Tongxiang kentine bağlı Wuzhen, ilk gruptaki Tarihsel-kültürel Kasaba ve Köy Listesi'ne dahil edilen kasabalardan biri. Tipik su manzaralarına sahip bir güney Çin kasabası olan Wuzhen'in ortasından nehir geçiyor. Nehri sokak olarak kullanan Wuzhenliler, pazarı su kıyısında kuruyor. Nehrin iki yakasındaki bütün binalar suya bakıyor. Bin yıllık tarihini ve kültürünü koruyan Wuzhen kasabasında renkli bayram gelenekleri, derin kültürel birikim ve nesilden nesile devam eden geleneksel yaşam tarazı, Wuzhen'i eski Doğu medeniyetin "canlı kalıntısı" haline getirdi. Tarihi ve kültürel kasaba unvanına layık görüldükten sonra Wuzhen, büyük miktarda yatırım yaparak, eski kasabanın orjinal görünümünü korumaya çalıştı ve turizmi geliştirdi. Yılda 3 milyon turist ağırlayan Wuzhen, Çin'deki "10 Cazip Eski Kasaba"dan biri olarak seçildi.

      İmar ve İskan Bakan Yardımcısı Qiu Baoxing, tarihi ve kültürel kasaba ve köylerin gerçekçi şekilde korunmasının milli kültürün gelecek kuşaklara aktarılması için önemli bir kültür zemini olduğunu ve yerel gelişmelerin desteklenmesi için büyük önem taşıdığını dile getirdi. Ses fonu 3

      "Tarihi ve kültürel kasaba ve köylerin korunması ve geliştirilmesi, Çin'in seçkin kültürünün aktarılması ve bu kasaba ile köylerin ekonomik ve sosyal gelişmesinin ilerletilmesi için büyük önem taşıyor."

       Edinilen bilgiye göre, Çin'deki yerel yönetimler, kendi bünyelerindeki tarihsel-kültürel kasaba ve köylerin seçimini yapıyor, sonra seçilen kasaba ve köylere koruma sağlanıyor. Ancak koruma çalışmasında bazı sorunlar da var. Örneğin kimi yerel yönetimler korumadan daha çok geliştirmeye öncelik verip, bazı tarihi yapıların tahrip olmasına yol açtı; bazı tarihi binalar çok eski olduğu ve konaklamaya uygun olmadığı için, yerel vatandaşların günlük yaşam ihtiyacını karşılayamaz hale geldi, hatta bazı eski yapılarda güvenlik riski bile bulunuyor.

      Geliştirme ile koruma arasındaki çelişki karşısında Çin hükümeti, yerel yönetimlerin tarihi-kültürel kent, kasaba ve köylere olan koruma sorumluluğunu güçlendirmek amacıyla, Temmuz 2008'den itibaren, Tarihsel-kültürel Kent, Kasaba ve Köylerin Korunmasına İlişkin Yönetmelik'i uygulamaya başladı. İmar ve İskan Bakanlığı ile Devlet Tarihi Eserler Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamalarda, tarihsel-kültürel kasaba ve köylerin korunmasıyla ilgili yasa sisteminin sürekli olarak daha sağlıklı hale getirilip, bu yerleşim yerleriyle ilgili denetim ve bilgi sisteminin adım adım oluşturulacağı belirtildi. Açıklamalarda, tarihsel-kültürel kasaba ve köylerin korunmasına yönelik teknik desteklerin ve hizmet sisteminin daha sağlamlaştırılacağı bildirildi.