Afganistan sorunu, dün (8 Şubat) sona eren 45. Münih Güvenlik Konferansı'nın gündemindeki en önemli maddeler arasında yer aldı. Ancak gelişmeler, başta ABD ile Almanya arasında olmak üzere NATO ülkeleri arasındaki fikir ayrılıklarının sürmesi nedeniyle konferansta Afganistan sorununa etkili bir "reçete" bulunmadığını gösterdi.
Küresel savunma politikasını ele almak üzere yılda bir düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı, savunma alanındaki "Davos Toplantısı" olarak nitelendiriliyor. Afganistan sorunu geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Münih Güvenlik Konferansı'nın gündemindeki ana konu oldu. Bilindiği gibi ABD'nin 2001'de Afganistan savaşını başlatmasının ardından Afganistan'da konuşlandırılan yabancı asker sayısı bugün 70 bini geçmiş durumda. Buna karşın Afganistan'daki güvenlik ortamı, her geçen gün daha da kötüleşti. Taliban güçlerinin yeniden yükselişe geçmesiyle ülkedeki şiddet olaylarının arkası kesilmiyor; yabancı askerler ile Afgan sivillerin can kaybına her gün yenileri ekleniyor.
Buna karşı ABD yönetimi, stratejik önceliğini Irak'tan Afganistan'a kaydırmayı planlıyor. ABD'nin yeni başkanı Barack Obama, ülkesinin yurt dışındaki askeri operasyonlarında öncelikli alanın Afganistan olduğunu belirterek, buradaki Amerikan askerlerinin sayısını 20 bin ile 30 bin artırarak 60 binin üzerine çıkarmayı kararlaştırdıklarını açıkladı. Obama'nın Afganistan ve Pakistan işlerinden sorumlu özel temsilcisi Richard Holbrooke Münih Güvenlik Konferansı'nda yaptığı konuşmada, Afganistan'da ciddi sıkıntılarla karşılaştıklarını kabul ederek, bu ülkede zafer kazanmanın "Irak'takinden çok daha zor olduğu"nu söyledi.
Bu nedenle ABD, Münih Güvenlik Konferansı'nda NATO müttefiklerinden destek kazanmak için yoğun çaba harcadı. Avrupalı müttefiklerinin Afganistan'da daha fazla rol oynamasını isteyen ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden, ülkesinin Afganistan'daki gelişmelere karşı belirlediği yeni politikanın bütün tarafların "ortak ve kapsamlı stratejisi" hale getirilmesi gerektiğinin altını çizdi. ABD ordusunun Afganistan ve Irak savaşlarından sorumlu Merkez Komutanı David Petraeus da NATO ülkelerinden Uluslararası Güvenlik Destek Gücü ISAF'ın operasyonlarına daha fazla destek sağlamasını istedi. Afganistan'daki güvenlik ortamının 2007'den bu yana "gözle görülür biçimde kötüleştiği"ne işaret eden Petraeus, bu nedenle NATO ülkelerinin eşgüdümü yoğunlaştırarak bu ülkeye daha fazla asker göndermesi gerektiğine dikkat çekti. Petraeus, operasyon için daha fazla çevik kuvvet, ulaştırma birimi ve saldırı amaçlı helikopter ile sağlık ve inşaat ekibine acil ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
ABD'nin Afganistan'a asker takviyesi çağrısına NATO ülkelerinden farklı yanıtlar geldi. ABD'nin en sadık müttefiki olarak Afganistan'da 8900 asker bulunduran İngiltere'nin Savunma Bakanı John Hutton, çağrıya olumlu yanıt vererek NATO'nun önceliğinin Afganistan'a daha fazla muharebe birliği gönderilmesi olduğunu savundu. İngiliz bakan, Taliban güçlerinin saldırılarının artması durumunda yeniden yapılanma için harcanan bütün çabaların boşa gideceği uyarısında da bulundu.
Başta Almanya olmak üzere kimi ülkeler ise, ABD'nin çağrısına karşı çıktı. Almanya Savunma Bakanı Franz Josef, NATO için önceliğin Afganistan toplumunun yeniden yapılandırılması olduğunu savundu. Afganistan'da güvenlik ve istikrar sağlanması hedefinin ancak ve ancak askeri yöntemlerin sivil yöntemlerle birleşmesiyle gerçekleştirilebileceğini vurgulayan Alman bakan, bu konuda ABD ile Avrupa'nın yakın işbirliği içinde bulunması gerektiğinin altını çizdi.
ABD'nin asker takviyesi planına Afganistan hükümeti bile soğuk bakıyor. Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, Münih'te yaptığı konuşmada, NATO birliklerinin askeri operasyonlarında ciddi ölçüde sivil can kaybına yol açmasına tepki göstererek ülkesinin ordusu ve polisine eğitim konusunda daha fazla yardım sağlanması çağrısında bulundu. Taliban'daki ılımlı gruplarla barış yapmaya hazır olduklarını da kaydeden Karzai, yaz aylarında yapılacak genel seçimin ülkesindeki ulusal barış sürecinin başlangıcı olması gerektiğini belirtti.
Münih Güvenlik Konferansı'nda Afganistan'a asker takviyesinde bulunulması konusunda ortaya çıkan görüş ayrılıkları, Batı'daki önde gelen ülkelerin farklı çıkarlarını yansıtıyor. Konferansta Afganistan sorununa etkili bir "reçete" bulunamaması, bundan kaynaklanıyor.
Yorumunuzu Gönderin
Afganistan sorunu, dün (8 Şubat) sona eren 45. Münih Güvenlik Konferansı'nın gündemindeki en önemli maddeler arasında yer aldı. Ancak gelişmeler, başta ABD ile Almanya arasında olmak üzere NATO ülkeleri arasındaki fikir ayrılıklarının sürmesi nedeniyle konferansta Afganistan sorununa etkili bir "reçete" bulunmadığını gösterdi.
