Ban Ki-moon'un sürpriz ziyaretleri

    Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon dün (4 Şubat) ardı ardına Afganistan ve Pakistan'ı ziyaret ederek bu iki ülke liderleri ve Afganistan'da konuşlandırılan koalisyon güçlerinin komutanlarıyla görüştü. Bu, Ban Ki-moon'un Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği görevine başlamasından bu yana Afganistan'a yaptığı ikinci, Pakistan'a yaptığı ilk ziyaret oluyor. Ban Ki-moon'un bu sürpriz ziyaretleri kamuoyunun dikkatini çekti.

    Ban Ki-moon'un Afganistan'a yaptığı ani ziyaret, esas olarak ülkedeki güvenlik durumunun günden güne kötüleşmesi ve ABD'nin asker takviyesi planına yoğunlaştı. Bugün Afganistan'da 70 binden fazla yabancı asker bulunuyor. Fakat bu yabancı birlikler Afganistan'a barış getiremedi. 2008 yılının başlarından bu yana, Taliban silahlı güçlerinin Afganistan hükümet ordusunu ve yabancı güçleri hedefleyen intihar saldırılarının ve yol kenarlarına yerleştirilen bombaların ardı arkası kesilmedi. Bu saldırılar, 2 bin sivil ve 294 yabancı asker de dahil olmak üzere toplam 5 binden fazla kişinin ölümüne yol açtı. Güvenlik durumundan dolayı bu yılın ilkbahar aylarında yapılması planlanan devlet başkanlığı seçimi de 20 Ağustos'a ertelendi. Öte yandan Afganistan'da günden güne kötüleşen güvenlik durumuna karşı ABD, stratejik ağırlığını Irak'tan Afganistan'a kaydırdı. ABD'nin yeni Başkanı Barack Obama, Afganistan savaş bölgesinin, ABD'nin yurtdışı askeri operasyonlarında öncelikli olarak düşünmesi gerektiğini açık dille söyledi. ABD, Afganistan'a 20-30 bin asker takviye etmeyi planlıyor. Böylece Afganistan'daki ABD askerlerinin sayısı 60 bine çıkacak.

    Güvenlik durumunun istikrara kavuşamaması, Afganistan'ın ekonomik yapılanması ve gelişmesini de ciddi şekilde etkiliyor. Askeri operasyonlar yoğunlaştırılırsa daha fazla sivil ölebilir. Bu sorunlara Birleşmiş Milletler'in dikkat çekmesi çok doğal. Ban Ki-moon dün Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai'yle görüştükten sonra yaptığı konuşmada, Birleşmiş Milletler'in bu yıl ağırlıklı olarak yine Afganistan sorunu üzerinde yoğunlaşacağını, çünkü Afganistan'da devlet seçiminin yaklaşmasıyla birlikte ülkenin daha ciddi meydan okumalarla karşı karşıya geleceğini belirtti. Ban Ki-moon, Birleşmiş Milletler'in Afganistan konusunda verdiği taahhütlere sadık kalarak ülkeye kapsamlı yardım ve işbirliği sağlayacağını kaydetti.

    Afganistan'a yaptığı ziyareti tamamladıktan hemen sonra Ban Ki-moon, Pakistan'a da kısa bir ziyaret yaptı. Kamuoyunda oluşan görüşe göre, Ban Ki-moon'un Pakistan ziyareti üç amaç taşıyor.

    Birinci amaç, Pakistan'ın eski Başbakanı Benazir Butto suikastının soruşturmasıyla ilgili görüşmek. Butto'nun öldürülmesinden sonra Pakistan hükümeti, Birleşmiş Milletler'den defalarca bu olayı soruşturmak için bağımsız bir komite kurmasını istedi. Ban Ki-moon, bu ziyareti sırasında Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari'yle görüşürken, Birleşmiş Milletler'in üç kişiden oluşan bağımsız bir soruşturma komitesi kurulmasını kararlaştırdığını, üyelerin isimlerinin yakın zamanda açıklanacağını duyurdu.

    İkinci amaç, Hindistan-Pakistan ilişkilerinin gelişmesini sağlamak. Ban Ki-moon, Mumbay'daki terör olayları hakkında yürütülen soruşturmada aktif işbirliği yapılmasından duydukları memnuniyeti dile getiren Pakistan Başbakanı Yusuf Gilani'yle birlikte katıldığı ortak basın toplantısında, Pakistan'a soruşturma sürecinde gelişme kaydedilmesini sağlamak için daha büyük çaba harcama çağrısında bulundu.

    Üçüncü amaç ise, Birleşmiş Milletler'in çalışanlarının güvenliğini sağlamak. İki gün önce Pakistan'ın güneybatısındaki Belucistan eyaletinin merkezi Ketta kentinde, BM Mülteciler Komiserliği'nin yöneticilerinden John Solecki işe giderken silahlı militanlar tarafından kaçırıldı. Bu haberin ardından sert bir açıklama yapan Ban Ki-moon, silahlı militanlara BM görevlisini derhal serbest bırakma çağrısında bulundu. Ban Ki-moon bu ziyareti sırasında, Pakistan hükümetinin olay hakkında ciddi soruşturma yapmasını ve ülkede çalışan BM yetkililerinin güvenliğini sağlamasını istedi.