Soğuk bir özlem gecesinden yazılan bir mektup

    "Bi Damlacık

    Duru bir yeşildi ortalık

    Akşam güneşi kırılmış bir mızrak boyu

    Ve çocuk sesleriyle iniyordu ışık,

    Ağlarda sanki dargın bir kılınç balığı

    Pullarını döküyor üstüme

    Bir sessizliği anlatmak için yazıldı bu şiir

    Belki de anmak için

    bi damlacık bir sessizliği

    Can Yücel"

    Canım Kızım,

    Soğuk bir özlem gecesinden merhaba,

    Son günlerde gerek dünya basınında, gerekse Çin ile ilgili haberlerde en çok kullanılan kelimeler "küresel finans krizi ve Obama'nın başkanlık görevine başlaması oldu.

    Çinli uzmanlar, Obama'nın Çin ile ilişkilerde "pragmatik" bir yol izleyeceği ve iki ülke ilişkilerinin karşılıklı yarara dayalı olarak gelişeceği görüşünde. Yaşanabilecek olası sorunların ise ekonomi alanında ortaya çıkması bekleniyor. Küresel finans kriziyle birlikte ABD'deki yatırımcılara sermaye aktaran Çin'in bu konudaki beklentiyi sağlayamayacak duruma gelmesi veya Obama'nın ticarette korumacılığı tercih etmesi olasılıkları ortaya çıkabilecek sorunlar arasında gösteriliyor. Ancak Obama'nın seçim kampanyası sırasında Çin karşıtı bir dil kullanmaması olumlu olarak değerlendiriliyor.

    Bildiğin gibi, küresel finans krizi Çin'in güneyinde bazı fabrikaların kapanmasına yol açmıştı. Çin ile ilgili ekonomik gelişmelerin ele alındığı www.dragonomi.com sayfasını hazırlayan Sadi Kaymaz'ın bu konuyla ilgili farklı bir yaklaşımı var:

    "Geride bırakmakta olduğumuz yıl Hong Kong sınırında bulunan ve Çin'in 2'inci en zengin eyaleti olanGuangdong için çok zor oldu.

    Binlerce fabrika kapandı. Yüz binlerce işçi issiz kaldı. 2007'de zirve yapan emlak fiyatları sert bir şekilde düşmeye başladı. Emlak fiyatlarındaki düşüş ana yatırımların kaynaklarından inşaat sektörünün hızını azalttı ve ekonomik problemleri kötüleştirdi.

    İlginçtir ki, The Economist'e göre tüm bunlar olurken ülkenin en güçlü ihraç merkezlerinden biri olan Guangdong'un ihracat rakamları yükseliyordu (Ocak-Eylül:304 Milyar $). Özellikle Hong Kong, Taiwan ve Singapurlu yatırımcıların yoğun olduğu eyalette ihracat yatırımları olanları asıl vuran küresel kriz değil, Guangdong eyaletinin yeniden yapılanma planları oldu ve Guangdong ekonomisindeki hareketlenme küresel krizin gelişinden çok daha önce başladı.

    Guangdong'u değiştirmekte olan adam eyaletin en üst yöneticisi olan Wang Yang. Yang'ın küresel kriz ortamında bile uygulamaya devam ettiği planın amacı Guangdong'u ülkenin "bilimsel kalkınma" hedefinin öncüsü haline getirmek. Aslına bakarsanız, Guangdong tarih boyunca ülkenin ekonomik olarak en canlı ve dinamik bölgesi oldu. Deng Xiaoping'in 30 yıl önce başlattığı ekonomik reformların simgesi de yine eyaletin Shenzhen şehri olmuştu.

    Wang Yang'ın gündeminde katma değeri yüksek, çevreye daha az zarar veren sektörlere yoğunlaşmak var. Bunun yanında Guangdong ekonomisinde hizmet sektörünün payını arttırmayı hedefliyor.

    2007 yılında uygulamaya koyulan bu hedefler doğal olarak daha sıkı düzenleyici tedbirler, daha yüksek asgari ücretler ve farklılaşan ihracat teşvikleri getirdi. Sonuçta 100 bin kadar fabrika ya da imalathane kapandı. Kapanan fabrikalarım çoğu oyuncak, ayakkabı ve mobilya gibi katma değeri az ve işgücü yoğun sektörlerde gerçekleşti. Şimdi vasıfsız işçi yığınları Guangdong'u terk ediyor, ancak mühendisler ve vasıflı çalışanlar için Guangdong giderek daha cazip bir bölge haline geliyor.

    Vasıfsız göçmen işgücü ile üretim yapan merkezlerin başında eyaletin Dongguan şehri gelmekteydi. Kapanan fabrika ve işsiz kalan isçilerin çoğunluğu Dongguan'da yer alıyor.The Economist'e göre büyük birikmiş kamu fazlaları olan Guangdong eyaleti kapanan fabrikalardan ayrılan isçileri gerekirse tazmin ederek memleketlerine gönderiyor. Uygulanan bir başka yöntem ise, düşük ürünler üreten imalathanelerin eyaletin görece az gelişmiş kısımlarına taşınmasını teşvik etmek oldu. Fakat sabit sermaye yatırımları düşük ve işgücü yoğun sektörler olan ayakkabı, oyuncak gibi imalathaneler daha küresel finans krizi gelmeden basitçe üretimhanelerini kapattılar. Örneğin krizin dünyaya henüz yayılmamış ve derinleşmemiş olduğu 2008 ilk yarısında 67 bin imalathane çoktan kapanmıştı ve bunun neredeyse tamamını ayakkabı ve oyuncak üreticileri oluşturuyordu.

    Emlak sektöründeki çöküş de küresel krizden çok önce başladı. Eyalet hükümetinin aşırı yükselen fiyatları frenlemek için aldığı önlemler ve Çin'de uygulanan sıkı para politikaları daha 2007 yılının sonunda emlak fiyatlarını inişe geçirmişti. En önemlisi, eyalet yabancıların mülk edinme haklarını kısıtladı. Bu değişiklik emlak talebinin ana unsurlarından Hong Kong'lu alıcıları uzaklaştırdı.

    Guangdong'un başlattığı yeniden yapılanma surecindeki talihsizlik zamanlama oldu. Çünkü özellikle son 2 aydır küresel kriz Çin'de de tüm şiddetini hissettiriyor.

    Neticede Guangdong'un problemleri yeniden yapılanma reformları ile başlarken, şimdi kriz ile ağırlaşıyor.

    Eyaletin kritik endüstrilerinden elektronik ilk defa geçen ay düşüşe geçti. Dev yabancı yatırımlar işgüçlerinde kısıntıya gitmeye başladılar. Özellikle eyaletin elektronik ürünler merkezi Shenzhen krizden daha kotu etkileniyor. Her ne kadar eyalet merkezi Guangdong gibi bazı şehirlerin geleneksel olarak iç piyasa ağırlıkları olsa da, ihracatı vuran finans krizi kaçınılmaz olarak tüm bölgeyi etkiliyor.

    En nihayetinde Guangdong son derece karmaşık bir ekonomik yapıya sahip.

    Şurası kesin ki, sorunları çözmek konusunda pek az bölge Guangdong kadar derin bir gelenek ve kaynağa sahip."

    Haftaya devam etmek üzere seni özlem ve sevgiyle kucaklıyorum.

    Öptüm.

    Baban Cemil Kaptan

    23 Ocak 2009

    "Yağmur Kaçağı

    elimden tut yoksa düşeceğim

    yoksa bir bir yıldızlar düşecek

    eğer şairsem beni tanırsan

    yağmurdan korktuğumu bilirsen

    gözlerim aklına gelirse

    elimden tut yoksa düşeceğim

    yağmur beni götürecek yoksa beni

    geceleri bir çarpıntı duyarsan

    telaş telaş yağmurdan kaçıyorum

    sarayburnu'ndan geçiyorum

    akşamsa eylülse ıslanmışsam

    beni görsen belki anlayamazsın

    içlenir gizli gizli ağlarsın

    eğer ben yalnızsam yanılmışsam

    elimden tut yoksa düşeceğim

    yağmur beni götürecek yoksa beni

    Attila İlhan"