İsrail'in Gazze'deki kazancı ve kaybı

  İsrail'in 18 Ocak'ta Gazze Şeridi'nde tek taraflı olarak ateşkes ilan etmesinden sonra, İslami Direniş Hareketi Hamas başta olmak üzere Filistin'deki taraflar da, aynı gün, bir hafta süreyle ateşkes yapmayı kabul etti. İki taraf arasında silahlı çatışmalar dün büyük ölçüde bitti. Artık Gazze Şeridi'nin tümünde durum sakin sayılabilir. Şimdi kamuoyunda, İsrail'in Gazze operasyonundaki kazancının ve kaybının bilançosu yapılıyor.

  İsrail operasyonları, askeri bakımdan öngörülen hedefe büyük ölçüde ulaştı. Çok düşük zayiatla askeri üstünlüğünü sonuna kadar korudu. Hamas'ın birkaç yerdeki cephanelikleri, roket fırlatma rampaları ve silah fabrikası gibi stratejik tesisleri tahrip edildi ve birkaç üst düzey yöneticisi öldürüldü. İsrail Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi tarafından yapılan açıklamada, operasyonlarla Hamas'a ağır bir darbe indirildiği, İsrail'in güneyindeki güvenlik durumunun düzeltildiği, İsrail hükümetinin öngördüğü ilk hedeflere tümüyle ulaşıldığı belirtildi.

  Siyasi bakımdan, İsrail'de operasyonlara önderlik yapan iktidardaki Kadima Partisi ve İşçi Partisi olsun, operasyonlara tam destek veren ana muhalifet partisi Likud Partisi olsun, bu operasyonla ülke içinde büyük destek kazandılar. 2006 yılında Lübnan'da Hizbullah'a karşı girişilen harekattan sonra çok sayıda İsrail vatandaşı, Gazze operasyonunu, ülkelerinin güneyindeki krizi çözebilecek önemli bir fırsat olarak görüp hükümetin askeri kararına büyük destek verdi.

  Diplomasi açısından, operasyonların son döneminde Gazze'de ölen sivillerin sayısının hızla artmasıyla uluslararası toplumun İsrail'i sert dille kınamasına rağmen, gerek Birleşmiş Milletler'in ilgili kararlarında, gerekse bazı ülkelerin Gazze krizi üzerine yaptığı açıklamalarda, İsrail'in güvenliğini koruma ve kendini savunma gibi isteklerinin anlayışla karşılandığı görülüyor.

  Bunlara rağmen, savaşta gerçek anlamda nihai herhangi bir kazanç olmadı. Bu operasyonların, İsrail üzerinde askeri, siyasi ve diplomatik, hatta ekonomik bakımlardan olumsuz etkileri olduğu açıkça görülüyor.

  Askeri bakımdan, Hamas'ın kesin kaybını tahmin etmek zor. İsrail'i ilgilendiren Hamas'ın yeniden silahlanması sorunu, köklü olarak çözümlenemedi. Mısır, Gazze ve Refah sınırında uluslararası barış gücü konuşlandırılmasını reddetti. Gerçek anlamda bir uluslararası denetim mekanizmasının kurulup işlemesi ise henüz uzaka görünüyor.

  İç politika bakımından, İsrail'deki koalisyon hükümeti, bu askeri operasyondan dolayı sol partilerin ve Arap partilerinin desteğini kaybetti. Bu, gelecekte genel seçimlerde ve hükümetin sert politika izleme olanağı üzerinde belli ölçüde olumsuz bir etki meydana getirebilecek.

  Operasyonun dış ortamdaki etkisi ise daha karmaşık. Öncelikle savaş, Hamas'ın etkisini arttırarak, Filistin Ulusal Yetki Organı Başkanı Mahmud Abbas'ın başını çektiği ılımlı grubun iktidarına karşı bir tehdit oluşturdu ve Filistin içindeki bölünmüşlük durumunu daha da ciddi hale getirdi. Nitekim bu durum, gelecekte yapılacak barış görüşmelerine de zarar verecek. Savaş aynı zamanda İsrail karşıtı güçlerin başını kaldırmasına da yol açtı. Suriye, İsrail'le barış görüşmelerini askıya aldı. Türkiye ile İsrail arasında gerginlik yaşandı. İran, tarihte ilk defa Arap Birliği Olağanüstü Toplantısı'na davet edildi. Bu toplantıda Hamas'in temsilcisi konuşma yaptı. Filistin halkının tek yasal temsilcisi kabul edilen Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Yürütme Kurulu Başkanı Abbas ise boy gösteremedi. Bu hassas değişimler, gelecekte Arap-İsrail ilişkilerinin normalleşme sürecine de mutlaka yansıyacak.

  Ayrıca askeri operasyon, dünyada bazı aşırı uçların İsrail'e düşmanlık duygularını arttırdı. Kimi aşırılıkçı örgütler, dünya çapında İsrail'e yönelik terör saldırıları başlatacaklarını açıkça ilan etti.

  Son olarak ekonomi alanında, İsrail turizm sektörü, gerçek anlamda kış mevsimine girdi.

  Gazze Şeridi'ndeki savaş dumanları geçici olarak dağılabilir, ne var ki, savaşın etkisi, uzun vadeli olarak ve geniş anlamda o kadar kolay giderilemiyor.