Arap Zirvesi'nde Gazze sorunu görüşüldü

    Birinci Arap Ekonomi, Toplum ve Gelişme Zirvesi dün (19 Ocak) Kuveyt'te başladı. Zirve gündeminde küresel finans krizinin Arap ülkeleri üzerindeki etkileri ile Arap ülkelerinin ekonomik ve toplumsal gelişmesi gibi sorunlar bulunmasına rağmen, Gazze krizi nedeniyle gündemin başlıca maddesi bölgedeki gelişmeler oldu

    Zirveye Arap Birliği'ne üye 22 ülkeden 17 devlet başkanı ile BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon katıldı. Zirveye başkanlık eden Kuveyt Emri Şeyh Cabir El Sabah yaptığı konuşmada, İsrail'in geçen Aralık ayının sonunda Gazze bölgesinde başlattığı askeri operasyonların en az 1300 Filistinlinin ölümüne yol açmasından dolayı, bölgedeki çatışmalardan bu ülke yetkililerinin sorumlu tutulmasını istedi. Kuveyt Emri konuşmasında şunları söyledi:

    "İsrail, Gazze'deki askeri operasyonlarıyla savaş ve insanlık suçları işlemiş oldu. Uluslararası yasalara aykırı düşen bu gibi suçlarla aynı zamanda Filistin halkının insan hakları da barbarca ihlal edildi. O nedenle İsrail'in, bu türden saldırgan girişimlerine son vermesi ve aynı zamanda yetkililerinin de sorumlu tutulması gerekir."

    Gazze krizinin patlak vermesinden hemen sonra Arap ülkeleri derhal arabuluculuk çabalarına ve Gazze'ye destek sağlamaya başladı. Zirveye katılan Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek yaptığı konuşmada şunları belirtti:

    "Mısır, İsrail'in askeri operasyon başlatttığı ilk günde yardım malzemeleri ve tıp donanımlarının Gazze'ye ulaştırılması ve yararlıların Gazze'den çıkarılması amacıyla Mısır ile Gazze arasındaki Refah sınır kapısını açtı ve bu kapı hâlâ açık tutuluyor. Mısır, Gazze krizini gidermek için çabalarına devam edecek."

    Zirvede hazır bulunan Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdülaziz, İsrail'in Gazze'ye karşı barbarca askeri operasyona girişmesinden dolayı, Arap ülkelerinin İsrail'le olan anlaşmazlıklara son vermeyi amaçlayan "Arap Barış Çağrısı"ndan vazgeçebileceğini ima etti.

    Bunun yanı sıra, zirveye katılan liderler Gazze'nin yeniden yapılanmasına ilişkin önerilerde de bulundu. Bazı ülkeler ise, Gazze'nin yeniden yapılanması için para bağışında bulundu. Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdülaziz, şöyle konuştu:

    "Suudi Arabistan halkı adına Gazze'nin yeniden yapılanma planı için 1 milyar ABD doları tuturında yardımda bulunuyorum."

    Kuveyt de BM Mülteci Yüksek Komiserliği'ne 34 milyon ABD doları yardımda bulunacağını açıkladı.

    Filistin Ulusal Yetki Organı Mahmut Abbas da zirveye katıldı. Abbas zirvede, Gazze krizini bir an önce çözmek için Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi Fetih ile Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas arasında derhal bir ulusal uzlaşma hükümeti oluşturulması çağrısında bulundu. Abbas şunları dile getirdi:

    "Filistin'in her şeyden önce insanlık felaketini ele alma sorumluluğunu üstlenecek, ablukanın kaldırılması, sınır kapılarının açılması ve Gazze'nin yeniden yapılanması çalışmalarını yürütecek bir ulusal uzlaşma hükümeti oluşturması gerekiyor. Bunun yanı sıra Ulusal Yetki Organı Başkanlığı ve meclis seçimleri de bir an önce düzenlenmeli."

    Gazze krizinin patlak vermesinden sonra Arap ülkeleri arasında konuyla ilgili fikir ayrılıkları baş gösterdi. Son zirvede Arap ülkeleri liderleri bu sorunu da ele aldı. Liderler Filistin içindeki bölünme ve Arap ülkeleri arasındaki fikir ayrılıklarının, gerek Arap ülkeleri ile İsrail, gerekse Filistin ile İsrail arasındaki sorunların uzun zaman çözüme bağlanamamasının başlıca nedenlerinden biri olduğu görüşünü dile getirerek, Arap dünyası içindeki bölünmeye bu nedenle bir an önce son verilmesi gerektiğini söyledi. Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, bununla ilgili olarak şunları söyledi:

    "Şimdiki gelişmeler Arap ülkelerini kendileriyle ilgili değerlendirme yapmaya yöneltti. Arap dünyası içindeki fikir ayrılıkları ve Filistin içindeki bölünme İsrail'in azgınlaşmasına yol açtı. Arap-İsrail ve Filistin-İsrail sorunlarını ele aldığımızda ortak bir tutum sergilememiz gerektiğini anlamalıyız. Son gelişmeler aramızdaki ilişkileri düzeltmemizi zorunlu kılıyor, yoksa bizim Arap gemimiz alabora olacak."