Reform ve dışa açılmanın değiştirdikleri (IV)
Ulaşım araçlarında görülen büyük değişimler

    Çin'de 30 yıldır sürdürülen reform ve dışa açılma uygulamalarıyla birlikte, Çinlilerin seyahat alışkanları ve kullandıkları ulaşım araçlarında da önemli değişimler yaşandı. Bu değişimler sayesinde Çinlilerin yaşamı, her geçen gün daha da kolaylaşıyor.

    Bundan 30 yıl önce sabah saatlerinde işe gidenlerin oluşturdukları "bisiklet ordusu", Çin'in genel manzaralarından biriydi. Tek tük renkli bisikletler, o dönemde Çinlilerin başlıca ulaşım aracıydı. 1978-1987 yılları arasındaki 10 yılda, yüz aileye düşen bisiklet sayısı 153'ten 215'e yükseldi. Eskiden yalnızca şehirlerde belli başlı hatlarda hizmet veren otobüsler, vatandaşların ihtiyacını karşılamaktan uzaktı. Çin'deki şehirli vatandaşların kişi başına düşen yıllık ulaşım ve haberleşme harcamaları, 1987'de yalnızca 8.6 yuandı. 1978 yılına göre 1.2 yuan fazla olan bu miktar düşünüldüğünde, özel arabaya sahip olmanın çoğu Çinlinin hayal bile edemeyeceğini tahmin etmek zor olmaz... 61 yaşındaki Li Yunsheng, o yılları hatırlarken şunları söyledi: "30 yıl önce bisiklet, ailemizin başlıca ulaşım aracıydı. Otobüse binmek için kilometrelerce yürürdük. Biraz uzak bir yere gitmek için ise iki-üç kez otobüs değiştirmek zorunda kalırdık."

Bisiklet Ordusu

Beijing'in ana caddesinde tek tük görülen otomobiller

    Reform ve dışa açılma uygulamalarının ikinci 10 yılına girilmesiyle, bisikletin yerini taksiler almaya başladı. Şehirlerdeki altyapı tesislerinin daha sağlıklı hale gelmesi, toplu taşıma ve taksicilik çalışmalarına hız kazandırdı. 1988-1997 yılları arasındaki dönemde vatandaşların otobüse binme oranında hızlı artış görülürken, taksiye binmek de artık sıradanlaşmıştı. Ayrıca motosiklet de Çinlilerin gözde ulaşım aracı haline geldi. Refahın bir simgesi olarak kabul edilen motosikletin sıradan ailelere girmesiyle, özel araba çağının perdesi de açılmış oldu.

Taksi ulaşımda bir seçenek haline geldi

    Son 10 yıl, Çin'deki özel otomobillerin en hızlı çoğaldığı dönem oldu. Örneğin başkent Beijing'deki motorlu taşıtların sayısı 1997'de 1 milyon dolayındaydı. Mayıs 2007'ye gelindiğinde 3 milyonu aşan bu sayı, bugün günde bin adet artmaya devam ediyor. Buna bağlı olarak bisikletle seyahat eden vatandaşların sayısında yüzde 20'lik azalma görülürken, özel otomobil ve taksilerle seyahat edenlerin oranı da yüzde 6'dan yüzde 32'ye çıktı. Beijing'in cadde ve sokaklarında eskiden bisikletler için ayrılan özel şeritlerin çoğundan şimdi otomobiller geçiyor.

 Beijing'de trafik yoğunluğu

    Gözlük ticareti yapan 26 yaşındaki Chen Lingjun, iki yılda üç araba değiştirdiğini söylüyor. Özel arabaya sahip olmanın artık zenginlik ve yüksek toplumsal statünün simgesi olmaktan çıkarak sıradanlaştığını belirten Chen, özel otomobillerin yaygınlaşmasını gelir artışı, trafik koşullarının düzeltilmesi ve şehrin genişlemesine bağlıyor.

Deng Xiaoping'in Japonya ziyareti

    Demiryolları ve sivil havacılık sektörlerinin gelişmesi ise, şehirler arası ulaşımı büyük ölçüde kolaylaştırdı. Çin'in reform ve dışa açılma uygulamalarının başmimarı olarak kabul edilen Deng Xiaoping'in 1978'de Japonya'ya yaptığı ziyaret sırasında bindiği hızlı trende söylediği "Rüzgar gibi koşmaya ihtiyacımız var" sözü, ulaşımda altyapı inşasının hızlanmasını sağladı. Üst üste altı kez yapılan hız artırma çalışmalarıyla Çin'deki trenlerin en yüksek hızı 18 Nisan 2007'de saatte 250 kilometreyi buldu. Sivil havacılık sektörü de aynı hızla gelişti. Bugün 1506 iç ve 290 dış hatta hizmet veren uçaklarla, yılda 185 milyon 760 bin kişi seyahat ediyor.

 Hızlı tren