Sarkozy, Ortadoğu ziyaretine başladı

    1 Ocak 2009'da Çek Cumhuriyeti Avrupa Birliği dönem başkanlığını Fransa'dan devraldı. Bu arada Gazze Şeridi'nde Filistin ve İsrail arasındaki silahlı çatışmalar giderek tırmanıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Filistin-İsrail sorunu gibi "sıcak bir patates"i Çek Cumhuriyeti'ne bırakmak yerine, Ortadoğu'da daha büyük rol oynamak amacıyla bölgeye gitmekte kararlı bir tavır gösterdi.

    Fransa Cumhurbaşkanlığı tarafından 2 Ocak günü yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin 5-6 Ocak günlerinde Ortadoğu bölgesini ziyaret ederek Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, Filistin Ulusal Yetki Organı Başkanı Mahmud Abbas, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ve Suriye Devlet Başkanı Beşar el Esad'ın da aralarında bulunduğu bölge liderleriyle görüşeceği bildirildi. Edinilen bilgiye göre, görüşmelerin bir kısmı, Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı liderliğinde Ortadoğu bölgesini ziyaret eden AB bakanlar heyetinin programıyla birleştirilecek. Fransa Bütçe Bakanı Eric Woerth, dün yerel basına verdiği demeçte, İsrail'in Gazze'ye kara operasyonu başlatmış olması nedeniyle, Sarkozy'nin Ortadoğu ziyaretinin "çok zorlu geçeceğini", ancak bu ziyaretin gerekli olduğunu, dolayısıyla Sarkozy'nin "önceden tasarlanmış bir plan"a göre hareket etmeyeceğini söyledi. Fransa'nın tutumunu yineleyen Woerth, Fransa'nın bir yandan Hamas'ın İsrail topraklarına roket fırlatışını, diğer yandan da İsrail'in 3 Ocak gününde başlattığı kara operayonunu kınadığını dile getirdi.

    Gözlemciler Sarkozy'nin, bu ziyaretle sonuç elde edilmesinin zor olduğunu bilmesine rağmen yine de ziyaret etmekte ısrar etmesinin, Fransa'nın Ortadoğu işlerinde kendine rol biçerek bölgedeki etkisini artırma isteğinden kaynaklandığını savunuyor. Fransa Bütçe Bakanı Woerth de bu görüşü doğrular nitelikte bir açıklama yaptı. Woerth, "ABD'nin olmadığı durumda, Sarkozy arabuluculuk gücüne sahip tek kişi" diye konuştu. Bilindiği gibi ABD, Filistin ve İsrail bölgesindeki en önemli arabulucu ve İsrail'in en güçlü destekçisi. Ancak Bush, görev süresinde Ortadoğu barış sürecini ilerletmede büyük bir başarı kaydedemedi. Öte yandan Beyaz Saray yetki devir-teslimi döneminden geçiyor, Obama'nın Ortadoğu politikası henüz netleşmedi. Bu boşluktan yararlanmak isteyen Fransa için bu fırsatı değerlendirmek pek de kolay olmayacak.

    Öncelikle Sarkozy'nin Ortadoğu ziyaretinin herhangi bir bahanesi yok. Fransa, AB dönem başkanlığını Çek Cumhuriyeti'ne devretti. Çek Cumhuriyeti ve AB'nin gönderdiği heyet, Filistin ve İsrail arasında diplomatik arabuluculuk yapıyor. Sarkozy, Fransa Cumhurbaşkanı sıfatıyla, AB-Çek Cumhuriyeti heyetiyle birlikte arabuluculuğa soyunarak, Mısır ve İsrail'le görüşecek. Ancak bu AB içinde şüphelere yol açacak: AB'yi kim temsil ediyor?

    İkinci olarak, Filistin-İsrail sorunu, Fransa içinde de "sıcak bir patates" gibi. Fransa'nın büyük kentlerinde 3 Ocak günü, Filistin'i destekleyen yürüyüşler düzenlendi, yalnızca başkent Paris'te 250 bin kişi toplandı. Ertesi gün, Fransa'daki bazı Yahudi örgütleri İsrail Büyükelçiliği önünde İsrail'e destek etkinliği düzenleyerek Hamas'ı kınadılar. Bu etkinlikler, Filistin-İsrail sorununda, Fransa'da birbirine tamamıyla zıt iki görüşün bulunduğunu gösteriyor. Cumhurbaşkanı Sarkozy uygun şekilde davranmazsa, her iki tarafın oklarını üzerine çekebilir; bir yandan hem ülke içinde kendi halkını tatmin edemez, diğer yandan da bazı AB ülkelerinde rahatsızlıklara yol açar.

    Üçüncü olarak, ABD'nin Filistin-İsrail sorunundaki kilit arabulucu rolü değişmedi. Bu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde 3 Ocak günü yapılan acil görüşmede bir kez daha doğrulandı. Güvenlik Konseyi'nin 15 üyesi, İsrail ve Filistin'deki silahlı güçler için bağlayıcı bir açıklama belgesi çıkarmak amacıyla 3 Ocak'ta bir araya geldi. Ancak ABD protesto ettiği için, toplantıda herhangi bir sonuca varılamadı. ABD'yle kıyaslandığında Fransa'nın Filistin-İsrail sorununda pek de etkili olmadığı ortada.

    Bu nedenlerle, Sarkozy'nin arabulucuk amacıyla çıktığı Ortadoğu ziyaretinde sınırlı sonuç alınacak, Ortadoğu ziyaretiyle Fransa'nın bölgedeki etkisini artırma isteği de yalnızca düşüncede kalacak gibi gözüküyor.