ÇKP'nin diplomaside 30 yılı

  Çin Komünist Partisi (ÇKP), 30 yıl süren reform ve dışa açılma uygulamaları sırasında, dış temaslarında da Çin'e özgü diplomatik yöntemler arayışında bulunarak, ülkeler arası ilişkilerin gelişmesi ve ekonomik işbirliğinin hızlandırılmasından uyumlu dünyanın kurulmasına kadar büyük çabalar harcadı. Şu ana kadar 166 ülke ve bölgedeki 528 siyasi parti ve siyasi örgütle farklı biçimlerde dostluğa dayalı temas ve ilişkilerini koruyan ÇKP esas olarak, çok yönlü, çok kanallı ve köklü nitelikte yeni tip bir diplomatik yapı oluşturdu.

  Aralık 2008'de Hindistan Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi Sitaram Yeçuri, ÇKP Dış İrtibat Başkanlığı'nın konuğu olarak Çin toprağına bir kez daha ayak bastı. Böylece bu kıdemli Hintli siyasetçi, geçen 20 yıl içinde Çin'e 10. ziyaretini yaptı. 60 yaşındaki Yeçuri, Çin'le olan dostluk ilişkisine iki paket "Panda" marka sigarayla başlamış:

    "Ben ilk defa 1987 yılında Çin'i ziyaret etmiştim. O ziyaretimde, partimizin o zamanki Genel Sekreteri E. M. S. Nambudiripad'a eşlik ederek Çin'e geldim. (Çin'in eski lideri) Deng Xiaoping bizim onurumuza bir öğle yemeği verdi. İki saat süren yemek sırasında Deng Xiaoping, iki paket 'Panda' sigarası içti. Sonra edindiğim bilgilere göre, Deng Xiaoping'in kullandığı Panda marka sigara, özel olarak yapılıyormuş. Yani içindeki nikotin oranı çok düşükmüş. O zaman Panda sigarasının, Çin'de ünlü bir sigara markası olduğunu öğrendim."

  O ziyarette heyet, ÇKP'nin üst düzey yöneticilerine, zamanın Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi'nin Çin'i ziyaret etme niyetini iletti. 1960'lı yıllarda Çin ile Hindistan arasında sınır çatışmasından dolayı gerginlik meydana gelmişti. Hindistan Başbakanı, siyasi partiler arasındaki temaslarla ikili ilişkileri düzeltmek istediği sinyalini verdi. Bir yıl sonra, yani 1988 yılında Deng Xiaoping, Çin'i ziyaret eden Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi'yle Beijing'de görüştü. Bu görüşmeyle, Çin ile Hindistan arasındaki ilişkiler yumuşadı. Bu olay, partiler arasındaki temasların ülkeler arasındaki ilişkileri geliştirmesine güçlü bir kanıt oldu. ÇKP'nin dış temaslarının kapsamlı şekilde gelişmesi ele alınırken, 1978 yılının sonunda düzenlenen ÇKP 11. Merkez Komitesi 3. Genel Toplantısı'ndan söz edilmesi gerekir.

    ÇKP Merkez Komitesi Dışilişkiler Bürosu sözcüsü Li Jun, bu konuda şunları söyledi:

    "ÇKP'nin 11. Merkez Komitesi 3. Genel Toplantısı, derin ve büyük önem taşıyan tarihi bir dönüm noktası oldu. Deng Xiaoping, modernizasyon inşasının genel durumundan hareket ederek partiler arası ilişkileri, ülkemizin dış ilişkilerine dahil edip 'partiler arasında yeni tip ilişkiler kurulmalı" görüşünü gündeme getirdi. 1982 yılında ÇKP'nin 12. Merkez Komitesi Toplantısı'nda dört maddelik 'bağımsızlık, tam eşitlik, karşılıklı saygı ve birbirlerinin işlerine karışmama" ilkesi ortaya kondu.

  1980'li yıllarda ÇKP, ideolojik farkları aşarak, ardarda Japonya, Portekiz, İtalya sosyalist partileri ile İspanya Sosyalist İşçi Partisi de dahil olmak üzere çok sayıda gelişmiş ülkenin sosyalist partileriyle ilişkiler kurdu. Bunun yanı sıra ÇKP, Asya ve Afrika bölgelerindeki gelişmekte olan ülkelerin demokrat partileriyle de temaslarda bulunmaya başladı. 1980'li yılların sonunda ÇKP, 110'dan fazla ülkedeki 270'ten fazla siyasi partiyle çeşitli biçimlerde temas kurdu.

  1990'lı yılların başlarında Doğu Avrupa ülkelerinde yönetim değişiklikleri meydana geldi. ÇKP, sosyal rejim ve ideolojik farklılıkları aşarak çeşitli ülkelerin halklarınca yapılan seçimlere saygı gösterip yeni gelişme fırsatını yakaladı. 1997 yılına kadar ÇKP, artık dünyanın beş kıtasındaki 130'dan fazla ülkedeki 300'den fazla siyasi partiyle çeşitli ilişkiler ve temaslar kurmuştu. Eylül 1997'de ÇKP, tarihi önem taşıyan 15. Ulusal Kongre'sini topladı.

    Li Jun, Kongre hakkında şu bilgileri verdi:

    "1997 yılında ÇKP'nin 15. Ulusal Kongresi'nde partiler arasındaki ilişkilerle ilgili dört ilke temelinde 'ülkeler arasındaki ilişkilerin gelişmesinin sağlanması için partimizle temas kurmak isteyen tüm ülkelerin siyasi partileriyle yeni tip partiler arası temas ve işbirliği ilişkileri kurulmalı' görüşü ileri sürüldü. ÇKP'nin dış çalışmaları, ülkenin çıkarları ve ülkeler arasındaki ilişkilerin gelişmesini temel hareket ve hedef noktası olarak saptadı."

  30 yıla geri dönüp bakıldığında reform ve dışa açılma uygulamalarıyla aynı adımla ilerleyen ÇKP'nin diplomasisi, olağanüstü bir yol katederek, yeni tip bir diplomatik yapı oluşturdu.