Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Zirvesi'nin bugün (29 Aralık) Umman'ın başkenti Muskat'ta başlaması bekleniyor. Gözlemciler, bu zirvede ele alınacak 4 konunun uluslararası finans krizinin gidişatıyla ilgili olacağını belirtiyor.
Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Bahreyn, Katar, Kuveyt ve Suudi Arabistan'dan oluşan Körfez İşbirliği Konseyi'ne üye 6 ülke zengin petrol kaynaklarına sahip. Bu yıl içinde Amerika ve Avrupa ülkelerinde patlak veren finans krizinin bütün dünyaya yayılmasıyla birlikte uluslararası piyasalarda petrolün varil fiyatı da, tavan yaptığı 147 ABD Dolarından şimdiki fiyatı olan 40 ABD Dolarının altına düşmüş oldu. Bu ise Körfez ülkelerinin zirvede bu soruna bir çözüm bulmasını zorlaştırıyor.
Bu zirvede her şeyden önce hızla düşen petrol fiyatları konusu ele alınacak. 6 ay önce petrolün varil fiyatı 140 ABD Dolarının üzerinde iken belki hiçkimse bu fiyatın 60 ABD Dolarının altına düşeceğini tahmin etmemişti. Ancak petrol fiyatlarında meydana gelen büyük yükseliş ve inişler bütün tahminleri altüst etti. Aralık ayında petroün varil başına fiyatı 35 ABD Dolarına yaklaşarak 6 ay içinde yüzde 75'lik bir düşüş kaydetti. KİK'e üye 6 ülkenin dünya petrol kaynaklarının yüzde 45'ini ellerinde bulunması ve uluslararası petrol fiyatları üzerinde "mutlak söz hakkı"na sahip olmalarına rağmen, uluslararası finans krizinin gitgide tırmandığı bugünlerde 6 ülkenin petrol politikalarına değişiklik yaparak petrol fiyatlarını arttırmak amacıyla önlem alması, kuşkusuz diğer ülkelerin şiddetli itirazlarına neden olacak. Ancak petrol fiyatlarında meydana gelen büyük düşüşlere izin vermek de ekonomilerinin belkemiği petrol ihracatı olan bu 6 ülkenin gelirlerinde büyük azalmaya yol açacak. Bu nedenle KİK'e üye 6 ülke liderlerinin hem uluslararası toplumu memnun edebilecek, hem de kendi ülkelerinin çıkarlarına uygun olacak bir çıkış yolu bulmaları gerekiyor.
Zirvenin gündemindeki ikinci önemli madde ise Körfez ülkelerinin uluslararsı finans krizinden korunması olacak. Körfez ülkeleri tarafından bundan önce yapılan açıklamalarda, dünyayı etkisi altına finans krizinin kendileri üzerinde büyük etki yapmadığının belirtilmesine rağmen, eşi görülmedik kriz aslında bu ülkelerde çoktan her alana sızmıştı. Bu yıl içinde KİK'e üye 6 ülkede enflasyon sürekli arttı ve hatta iki haneli oranlara çıktı. Olumsuz etkilenen alanlardan biri de borsa oldu. 8 Ekim'de Birleşik Arap Emirlikleri borsasında bir gün içinde yüzde 10.38'lik bir düşüş meydana geldi. KİK'e üye 6 ülkedeki borsalarının Eylül ayından Aralık ayının başlarına kadar toplam 538 milyar ABD Doları kaybettiği tahmin ediliyor. Körfez ülkelerindeki ekonomik yapının bütünleşik olması ve finans risklerini göğüsleme gücünün nisbeten zayıf kalması nedeniyle finans krizinin olumsuz etkilerinin asgariye indirilmesi bu KİK Zirvesi'nin gündeminde önemli bir madde oldu.
Batılı ülkelerden gelen yatırım baskısına direnme de Körfez ülkeleri liderlerinin görüşmesi gereken sorunlardan birini oluşturuyor. İngiltere Başbakanı Gordon Brown Kasım ayında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyart ederken Körfez ülkelerini Uluslararası Para Fonu'na 100 milyar ABD Dolarını yatırmaya ikna etmeye çalışmıştı. Bunun yanı sıra diğer gelişmiş ülkeler de Körfez ülkelerinden para yatırım talebinde bulunmuştu. Ne var ki, küresel finans krizinin etkisiyle Arap ülkelerinin devlet fonları 400 milyar ABD Doları kayba uğradı. Bu durumda Körfez ülkeleri Batılı ülkelerin "bankamatiği" olmak istemiyor ve kendi ülkelerinin ekonomilerini korumak için daha önce Batılı ülkelere yatırılan paraları geri almak istiyor. Bu nedenle Körfez ülkelerinin Batılı ülkelerden gelen baskılara karşı sözbirliği etmesi de bu zirvede ele alınacak önemli bir konu olacak.
Son olarak, KİK'in Körfez bölgesinde ortak para birimi kullanımını 2010 yılında başlatıp başlatmama kararı da bu zirvenin gündemindeki önemli konulardan birini oluşturuyor. KİK'e üye ülkelerin maliye bakanları 17 Eylül'de Suudi Arabistan'da bir araya gelerek Körfez Ortak Para Birliği ve Körfez Merkez Bankası'nın oluşturulması konusunda fikir birliğine varmışlardı. Körfez ülkelerinin 2010 yılında Körfez ortak parasının hayata geçirilmesini istemesine rağmen, 6 ülke arasında bu konuda hâlâ birçok fikir ayrılığı bulunuyor. Bu zirvede, bu sorun üzerinde anlaşmaya varılıp varılmaması da Körfez ortak parasının hayata geçirilip geçirilmemesi üzerinde etkili olacak.
Yorumunuzu Gönderin
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Zirvesi'nin bugün (29 Aralık) Umman'ın başkenti Muskat'ta başlaması bekleniyor. Gözlemciler, bu zirvede ele alınacak 4 konunun uluslararası finans krizinin gidişatıyla ilgili olacağını belirtiyor.
