Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu 7. Bakanlar Toplantısı 23 Aralık günü Moskova'da yapıldı. Toplantıda onaylanan örgüt tüzüğü uyarınca bir İcra Komitesi ve Sekreterlik kurulacak. Sekreterliğin merkezi Katar'ın başkenti Doha olarak belirlendi. Kamuoyunda, bu kararlarla Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun, "Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC" benzeri bir "Doğalgaz OPEC'i" haline dönüşeceği görüşü hakim. Dünya piyasasında petrol fiyatlarının küresel finans krizinin etklisiyle büyük ölçüde düştüğü bugünlerde "Doğalgaz OPEC'inin" ortaya çıkması, tüm dünyanın dikkatini çekti, bu süreçte Rusya önemli bir itici rol oynadı.
2001 yılında oluşturulan Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'na dünyadaki en büyük doğalgaz üreticisi Rusya'nın yanısıra İran, Katar, Liberya, Nijerya ve Venezuela gibi belli başlı doğalgaz ihracatçıları katılıyor. Bu ülkelerin sahip olduğu doğalgaz rezervi, dünya toplamının yüzde 70'ini oluşturuyor. Son toplantıda Ekvator Ginesi'nin üye ve Kazakistan'ın da gözlemci olarak Foruma katılması kabul edildi. Böylece forumun 15 üyesi ve 2 gözlemci ülkesi oldu Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Foruma katılan temsilcileri kabul ederken yaptığı konuşmada, Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün kurulmasıyla ilgili anlaşmanın ve örgüt tüzüğünün imzalanmasının, dünya doğalgaz piyasasını etkileyecek önemli bir olay olacağını dile getirdi.
Gözlemciler, Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun örgüte dönüşme sürecinde, dünyanın en büyük doğalgaz üreticisi olan Rusya'nın önemli, hatta yönlendirici bir rol oynadığını belirtiyor. Toplantıya katılan Rusya Başbakanı Vladimir Putin Forumun daimi organının kurulması, kendi tüzüğünün olması ve bir genel merkezinin bulunması önerisinde bulundu. Mevcut doğalgaz kaynaklarının yavaş yavaş tükendiğine ve değerlendirilebilecek doğalgaz havzalarının tüketim merkezlerine uzak olduğuna işaret eden Putin, doğalgaz arama, çıkarma ve taşıma harcamalarının kesinlikle yükseleceğini, dolayısıyla enerji fiyatlarının da artacağını belirtti. Putin, ucuz doğalgaz çağının biteceğini vurguladı.
Rusya, son yıllarda, OPEC benzeri bir Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Örgütü oluşturulması konusuna büyük ilgi gösterdi. İran'ın ruhani lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney, Ocak 2007'de "Doğalgaz OPEC'i" oluşturma önerisini ortaya atmıştı. Putin bu öneriye hemen katılarak, "çok ilginç bir düşünce" olduğunu ifade etti. Rusya, İran ve Katar temsilcilerinin bu amaçla İran'ın başkenti Tahran'da toplanması dünyada dikkat çekti.
Gözlemciler, Rusya'nın Dünya Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun örgüte dönüşmesini sağlamasının birkaç faktörden kaynaklandığını belirttiler. Öncelikle, enerji Rusya ekonomisinin önemli desteklerinden birini oluşturuyor. Küresel finans krizi ve petrol fiyatlarının sürekli olarak düşmesiyle birlikte, petrol ve doğalgaz gibi enerji ürünlerinin önemli ihracatçılarından biri olan Rusya, Doğalgaz OPEC'inin kurulmasıyla, doğalgaz fiyatlarının düşmesini önleyip, ulusal ekonomisinin istikrarlı şekilde işleyişini güvence altına almak ve finans kriziyle daha etkin olarak mücadele etmek istiyor. İkinci olarak, Rusya, AB ülkelerinin en büyük doğalgaz sağlayıcısı durumunda. Rusya'nın ürettiği doğalgazın yüde 70'i Avrupa'ya gönderiliyor ve bu miktar Avrupa doğalgaz tüketiminin yüzde 40'ını oluşturuyor. Bu açıdan Rusya, Avrupa ülkelerinin enerji candamarını elinde tutuyor? Rusya'nın, Doğalgaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun diğer üyeleriyle birleşerek, "enerji yoluyla" ABD ve Avrupa'yla mücadele olasılığı da gündeme gelebilir. Ancak bu, ABD değil, Avrupa üzerinde daha fazla etkili olabilir.
Petrolden farklı olan doğalgaz, boru hattıyla naklediliyor ve anında tüketiliyor; dolayısıyla, depolanarak fiyatına müdahale edilmesi zor. Doğalgaz satış işlemleri, alıcı ile satının sabit fiyat belirleyerek uzun vadeli sözleşme imzalamasından sonra gerçekleştiriliyor. "Doğalgaz OPEC'ine" üye ülkeler, doğalgaz çıkarma ve sıvı doğalgaz üretim alanında geniş kapsamlı işbirliği yapabilir, ancak OPEC gibi fiyat ittifakı oluşturma olasılığı düşük Bu nedenle "Doğalgaz OPEC'inin" geleceği konusunda değerlendirmeler yapmak için zaman henüz erken.
Yorumunuzu Gönderin
