Çin'in döviz rezervinde azalma

    Çin Döviz İdaresi, ülkenin döviz rezervinin 57 aylık artıştan sonra geçen Ekim ayında ilk kez azaldığını açıkladı. Gözlemciler, döviz rezervindeki azalmanın yabancı sermayenin geri çekilmesi ve Çin para birimi Renminbi'nin değer kaybedeceğine ilişkin beklentilerden kaynaklandığına işaret ederek, finans krizi dikkate alındığında döviz rezervinde küçük oranda azalma görülmesinin normal olduğunu savundu.

    Çin'in Aralık 2003'ten itibaren hızla artan döviz rezervi, bugün dünyanın ilk sırasında yer alıyor. Eylül ayı sonu itibariyle 1 trilyon 900 milyar doları bulan rezerv, Ekim ayında azalmaya başladı.

    Çin Ulusal Bilgi Merkezi Ekonomik Tahminler Şubesi yetkililerinden Zhang Yongjun, doların değer kazanması ve Renminbi'nin değer kaybedeceği yönündeki yoğun beklentilerin, Çin'in döviz rezervindeki gerilemede önemli rol oynadığını belirterek görüşlerini şöyle dile getirdi:

    "Ekim ayının başından itibaren dolar hızla değer kazandı. Buna bağlı olarak döviz rezervimizi oluşturan yabancı paralar, özellikle avro, dolar karşısında hızla değer kaybetti. Bu durumun, dolar bazında hesaplanan döviz rezervimizin azalmasının önemli bir nedeni olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca Renminbi'nin değer kazanması beklentilerinin zayıflaması ve dolar karşısındaki dalgalanmaları, başta dolar olmak üzere dövizi elde tutma arzusunun artmasına da yol açtı."

    Zhang'ın dile getirdiği, döviz rezervinin belirli miktarda yabancı sermayenin yurtdışına kaçmasından da kaynaklandığı görüşüne, Çin Ticaret Bankası döviz analistlerinden Liu Liang da katılıyor. Finans krizinin yarattığı küresel likidite yetersizliğinin, yabancı sermayenin bir bölümünün kaçmasına yol açtığına dikkat çeken Liu, sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Eylül ayına kadar Çin'e sürekli sıcak para akışı vardı; ancak Ekim ayından itibaren sıcak paranın Çin'den kaçmaya başladığını görüyoruz. Ayrıca uluslararası finans krizi nedeniyle bazı yabancı işletmelerin, Çin'deki sermayelerinin bir kısmını ana şirketlere yardım etmek üzere yurtdışına transfer ettiklerini de tahmin ediyoruz. Tabii yerli sermayenin yurtdışına kaçışı da söz konusu olabilir. Tüm dünyadan ABD'nin devlet bono piyasasına akan sermayenin bir kısmının Çin'den gittiği kesin."

    Bloomberg'in verileri, sermaye kaçışının yalnızca Çin için değil, Hindistan, Pakistan ve Kore Cumhuriyeti gibi çok sayıda Asya ülkesi için de söz konusu olduğunu gösterdi. Buna karşın uzmanlar, mevcut sermaye çıkışının Çin'e artık sermaye girmeyeceği veya uluslararası yatırımcıların Çin ekonomisine güvenlerini yitirdiği anlamına gelmediğini savunuyor. Çin Ulusal Bilgi Merkezi yetkililerinden Zhang Yongjun, Çin ekonomisinin genel olarak cazibesini koruduğunu, kısa vadeli sermaye çıkışının ise normal olduğunu belirterek şunları kaydetti:

    "Döviz rezervinde görülen küçük oranlı azalma, Çin için normal bir durum. Renminbi'nin hızla değer kazanması nedeniyle kısa süre önce Çin'e yüklü miktarda yabancı sermaye girdi. O zaman kaygımız, döviz rezervinin aşırı hızlı artarak, para birimimiz üzerindeki değer artışı baskısının ağırlaşmasıydı. Döviz rezervimizin bu kadar hızlı artması, bizim için sorun olabilirdi. Arzumuz, döviz rezervimizin belirli bir düzeyde tutulmasıdır."

     Sermaye kaçışının kısa vadede Çin'in sermaye ve gayri menkul piyasalarını etkileyebileceğini kaydeden Zhang, bugüne kadar yurtdışına kaçan sermaye miktarının henüz hissedilir bir etki yaratmadığına da dikkat çekti.

     Yurtdışına sermaye kaçışının kontrolden çıkmasını önlemek amacıyla Çin dışişleri, kamu güvenliği, ticaret ve adalet bakanlıkları tarafından geçen hafta ortaklaşa yapılan duyuruda, yurtdışına anormal sermaye çıkışı söz konusu olursa, maddi kaybı asgariye indirmek için sınır ötesi soruşturma ve hukuki işlem başlatılacağı açıklandı. Çin Döviz İdaresi yetkilileri de önümüzdeki yıl uluslararası ödemelere yönelik risk denetimini artırarak yüklü miktarda sermaye kaçışını önlemeye öncelik vereceklerini açıkladı.

     Çin'de sermaye denetimi uygulandığına, dolayısıyla yüklü miktarda sermaye çıkışının teknik olarak ciddi engellerle karşılaşacağına dikkat çeken uzmanlar, uluslararası finans piyasasının adım adım istikrara kavuşmasına paralel olarak Çin'den sermaye kaçışının da hafifleyeceğini ifade etti.