Finans krizine karşı önlemler

  Lijiahe Barajı projesi Çin'in batısındaki Sha'anxi eyaletine bağlı Xi'an kentinde 29 Kasım'da resmen başlatıldı. Xi'an Belediyesi Kalkınma ve Reform Komitesi Başkan Yardımcısı Liu Qin, Xi'anlıların uzun zamandır beklediği bu projeye toplam 1.7 milyar yuan yatırım yapıldığını söyledi. Liu, bu proje hakkında şu bilgileri verdi:

"Projenin tamamlanmasından sonra yılda kente ve köylere sağlanacak su, 83 milyon 930 bin metreküp arttı. Böylece Xi'an'ın doğu kesiminde yaşayan 2 milyondan fazla kişinin üretimde ve yaşamda ihtiyaç duydukları su ihtiyacı giderilebilecek. Bu proje, kent ve köylerde yaşam ve yatırım ortamlarının iyileşmesine, ekonominin ve toplumun sağlıklı ve hızlı gelişmesine hizmet edecek."

  Lijiahe Baraj Projesi'nin dışında aynı gün Xi'an kentinde havayolları yönetim merkezi ve ekolojik ortamın ıslah edilmesi de dahil olmak üzere 100 milyon yusndan fazla yatırım yapılan altı proje başlatıldı. Edinilen bilgilere göre, bu projelerin bu kadar kısa süre içinde başlatılması, Çin hükemitinin bir süre önce hazırladığı iç talebi genişletmeyi amaçlayan ekonomi paketinden kaynaklandı. Merkezi hükümetin güçlü desteğiyle Xi'an kentinde söz konusu projelerin erken başlatılması ve Xi'anlıların bundan erken yararlanması sağlandı.

  Çin'in büyük bir kesiminde kışa girilmesine rağmen, son bir ay içinde Xi'an kenti gibi birçok bölgede yeni büyük projeler başlatıldı.

  Bu yılın başından beri ABD'de yaşanan konut kredisi krizinin yol açtığı finans krizi tüm dünyaya yayıldı. Çin ekonomisi de bu krizden belli oranda etkilendi. Çin Devlet İstatistik Müdürlüğü tarafından açıklanan verilere göre, bu yılın ilk üç çeyreğinde Çin'in gayri safi yurt içi hasılasında artış hızı, son yıllarda ilk defa yüzde 10'un altına düştü. İhracat hacminde artış kaydedilmesine rağmen artış oranı önemli ölçüde azaldı. Çin'in sahil bölgelerinde bazı işletmelerin üretimi azaldı, bazıları kapatıldı ve bazılarında çalışanlar işten çıkarıldı. Küresel ekonomideki yavaşlamanın etkisini asgariye indirmek ve ekonominin sürekli hızlı gelişmesini sağlamak için Çin hükümeti zamınında makro politikaları düzelterek, iç talebi genişleten etkili önlemler aldı. Bunlar arasında en çok ilgiyi, 4 trilyon yuanlık ekonomi paketi çekti. Bu pakete göre, gelecek iki yıl içinde merkezi maliye, bölgelerin altyapı tesisleri, ekolojik ortam ve vatandaşların yaşamını ilgilendiren projelerin inşasına finans desteği sağlayacak. Böylece istihdam olanağı artırılabilecek ve ekonominin büyümesi güvence altına alınabilecek.

  Çin Devlet Kalkınma ve Reform Komitesi Sektör Geliştirme Araştırnma Enstitüsü Başkanı Hu Chunli, Çin hükümetinin büyük çaplı ekonomi paketi hazırlamasının, ülke içindeki ekonomik işleyişe ve küresel finans krizinin getiriği etkilere göre zamanında yapılan bir düzenleme olduğunu savunarak şöyle konuştu:

"Tüm dünyayı etkisi altına alan küresel finans krizi, ülkemizin ekonomisine ciddi etki yaptı. Bu durum karşısında ekonomik büyümemizin korunması için kararlı önlemler alınması gerekiyor. Dış talebin azaldığı koşullarda, iç talebi genişletme yoluyla ekonomimizin büyümesini sağlayan yeni unsurlar bulmamız lazım."

  Merkezi maliye tarafından onaylanan 100 milyar yuan tahsis edildi. Birçok proje başlatılıyor. Bu projelerin bazılarının önümüzdeki yıl başlatılması öngörüldü.

  10 yıl önce Asya krizi Çin ekonomisini etkilediğinde, Çin hükümeti, demiryolları ve karayollarının inşasına büyük miktarda para tahsis etti. Bu yöntemle iç talep artırıldı, ekonominin hızlı büyümesi sağlandı ve krizin ekonomiye getirdiği etki giderildi. O zamanki ekonomi paketiyle kıyaslandığında, kısa süre önce hazırlanan ekonomi paketinin çekici noktası, vatandaşların yaşam koşullarının iyileşmesini amaçlayan projelere öncelik verilmesi oldu. Çin Devlet Konseyi'ne bağlı Gelişme Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı Liu Shijin, bu girişimin Çin hükümetinin ekonomiyi hızlandırmanın yanı sıra "her şey insan için" ilkesi doğrultusunda uyumlu toplumun inşası düşüncesinin bir yansıması olduğuna işaret ederek şunları söyledi:

"Son iç talebi genişletme önlemlerinin önemli bir özelliği var, bu da vatandaşların yaşam koşullarının iyileşmesine ağırlık verilmesidir. Ekonomi paketinde yer alan önlemlerin hayata geçirilmesiyle, vatandaşlar büyük yarar görecek. Örneğin konut inşasına daha büyük yatırım yapılacak, ayrıca sağlık ve eğitim alanlarına yapılan yatırımlar da artırılacak. Şu anda konut, eğitim, sağlık, yaşlılık sigortası vatandaşların yaşamını en çok ilgilendiren konuların başında geliyor. Bu sorunların çözülmesi durumunda vatandaşlarin endişeleri büyük ölçüde giderilebilecek."

  Merkezi maliyenin güçlü desteğiyle ülkenin çeşitli bölgelerinde vatandaşların yaşamını ilgilendiren projelerin inşası başlatıldı. Çin'in kuzeydoğusundaki Liaoning eyaletine bağlı Shengyani kentinde kısa süre önce vatandaşların yaşamını iyileştirmeyi amaçlayan "Sokak Projesi" adlı bir proje başlatıldı. Shengyang Belediye Kent Yönetim Müdürü Sheng Guang, merkezi ve yerel maliye kurumlarının beraberce bu projeye yaklaşık 1 milyar yuan tahsis ettiğini, bu paranın 800 dar sokak ve 1200'den fazla eski mahallenin altyapı tesislerinin inşasında kullanılacağını söyledi. Müdür Sheng şöyle dedi:

"Vatandaşların yaşamına ağırlık veriyoruz. Böylece vatandaşların işlerinde ve yaşamlarında karşılaştıkları sorunlar çözülebilecek. Onlara daha rahat yaşam koşulları sağlamaya çalışıyoruz."

  Aktif para politikasıyla kıyaslandığında uygun esnek para politikasına daha çok ilgi gösteriliyor. Çünkü, Çin'de son 10 yıl içinde ilk defa "uygun esnek" kavramıyla para politikası tanımlandı. Bu politika doğrultusunda Çin'in merkez bankası olan Çin Halk Bankası, faiz oranını son üç ay içinde üç defa düşürdü. Çin Halk Üniversitesi Finans ve Borsa Araştırma Ensititüsü'nden Profesör Zhao Xijun, bu girişimin para politikası açısından merkezi hükümetin iç talebi genişletme önlemlerine verdiği somut destek olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Faiz oranını düşürme, maliye politikasına verilen destek olduğu gibi küresel finans krizinin Çin ekonomisi de dahil olmak üzere küresel reel ekonomiye yaptığı etkileri gidermeyi amaçlıyor. Ortaya atılan aktif mali politika, somut olarak 4 trilyon yuanlık ekonomi paketinde yansıtılacak. Para politikası daha çok, mali politikaya yardımcı olarak ekonomik büyümeyi sağlayan ve iç talebi genişleten projelerin gerçekleştirilmesine destek veriyor."