Fatih Bilek: "Çince, çok göz önünde bir dil olmaya başladı."

Soğuk olduğu kadar da aydınlık Beijing'den merhaba sevgili dinleyiciler. Bugün ki konuğum, Sayın Fatih Bilek.

CRI- Fatih Bey, programımıza hoş geldiniz. Dinleyicilerimize kendinizi tanıtır mısınız?

Fatih Bilek- Tabii ki tanıtayım. Ben, 1985 İzmit doğumluyum. İzmit'te doğma büyüme. Ailem de şu an orada yaşıyor. Liseye kadar İzmit'te okudum. Liseden sonra Ankara Üniversitesi Sinoloji Bölümü, Çince olarak geçiyor, Türkçe adı. Sinoloji Bölümünü kazandım ve dört senelik eğitim sonucunda, Çin'e adımımı attım.

CRI- Neden Çince bölümü?

F.B.- Özellikle, lise zamanlarında, yabancı dil bölümü okuduğum için, Anadolu Lisesi'nde, yabancı dile böyle bir yatkınlığım olduğu için, yabancı dil bölümü seçmek istedim. Ondan sonra, İngilizce okumaya başlayınca Anadolu Lisesi'nde, daha çok doğu dilleri; Japonca, Kore dili, Çince tarzı dillere daha çok yatkın olduğumu gördüm ve ilgim olduğunu gördüm. Ayriyeten, babamın ve ağabeyimin de bana katkıları ve yönlendirmesiyle, üniversite sınavında, Çince bölümünü tercih ettim ve ilk tercih olarak da kazandım bölümümü. Böylece Ankara Üniversitesi'nde okumaya başladım. Dört senelik eğitimime başladım.

CRI- Peki Çince, diğer bildiğiniz dillerden farklı bir dil mi? Nasıl bir dil Çince?

F.B.- Tabii ki. Çince, bugüne kadar gördüğümüz ve alıştığımız dillerden, tamamen tam tersi bir dil. Özellikle yazı konusunda. Çünkü biz, alfabe olarak, "a,b,c,d" kullanıyoruz. Ama, onların ki tamamen karakteristik bir dil. Yani, "a, b" kesinlikle alakası yok dilin. O yüzden, tamamen hafızaya dayalı, görsel hafızaya dayalı bir dil. Konuşmak ve dinlemek, çok zor bir dil değil. Zamanla alışabiliyorsun ama, yazı olarak, gerçekten uzun seneler harcamanız gereken bir dil. Tam anlamıyla yapabilmek için bu dili. Ankara'da dört sene boyunca Çince, okudum ben ve iyi bir dereceyle mezun oldum. Notlarım iyiydi. Çincem, belki o kadar iyi değildi. Çünkü, Türkiye'de biliyorsunuz, Çince, İngilizce gibi değil. Her yerde karşılaşamıyorsunuz ve benim okuduğum zamanlarda da Çince, bu kadar göz önünde olan bir dil değildi. Ama, tabii üniversitede son sınıfta, özellikle dördüncü sınıfta, aynı zamanda Çin'in de özellikle ticaret ve dünya ekonomisindeki ilerlemeye katkısından dolayı Çince, çok göz önünde bir dil olmaya başladı. O zaman, doğru bir tercih yaptığımı anladım.

CRI- Peki, Çincenin en çok neyi zor?

F.B.- Bence Çincenin, karakter yani yazı şeklinden daha zor olan şey; okulda ve öğretmenlerinizden öğrendiğiniz Çinceyle, sokakta konuşulan Çince, aynı değil. Çin'de biliyorsunuz ellinin üzerinde değişik lehçe, değişik konuşma şekilleri. Biz, bunlardan Beijing dilini, öğreniyoruz. "Putong Hua" diye geçiyor ve okulda öğrendiğimiz dille, dışarıda konuşulan dil, tamamen birbirinden farklı. Okulda öğrendiğimiz zaman, güzel algılıyoruz, konuşabiliyoruz, hocalarımızla iletişim kurabiliyoruz ama, sokağa çıktık mı, mesela aynı şeyi, üç ya da dört kere artarda söylemeniz gerekiyor. Çinli'nin o tonu, sizden anlayabilmesi için. Ya da, bazen öğrendiğiniz şeyler, sokakta başka bir şekilde kullanılıyor ve sizin tamamen tanımadığınız bir şekilde karşınıza çıkıyor. O yüzden, her ne kadar okulda ve eğitimini alarak öğrenmek gerekirse de, bu dili, özellikle buraya gelip, burada, sokakta, halkın arasında, insanlarla iletişim halinde öğrenmeniz, size her zaman Çince, öğrenmek istiyorsanız, daha çok katkı sağlayacaktır.

CRI- Çin'e gelme kararı alırken, bunun farkında mıydınız?

F.B.- Tabii ki, mutlaka farkındaydım. Çünkü az öncede dediğim gibi, Türkiye'de, Çince, öğreniyoruz tabii ki ama, Türkiye'de, özellikle çok fazla Çinli, yok, bizim pratik yapma olanağımız yok. Herkes Türk. Neden Çince, konuşalım aramızda diyoruz. O yüzden, Türkiye'de, Çince, öğrenmek biraz zor. Ne kadar eğitiminiz iyi de olsa, iyi bir okulda da okusanız, hocalarınız ne kadar iyi olursa da olsun, buraya gelmeden olacak bir iş değil bence.

CRI- Buraya gelmeden önce, sizce Çin, nasıl bir ülkeydi? Geldikten sonra, neler aynı ya da farklı geldi?

F.B.- Açıkçası Çin'e, gelmeden önce ben, Çin'in, bu kadar modern olduğunu tahmin etmiyordum. Genelde televizyondan görüyorduk. Ya da okulda Çin'le alakalı seminerlerimiz oluyordu. Bu tarz toplantılarımız oluyordu ve Çin, hakkında o kadar derin bilgiye de sahip olamıyorduk. Çünkü Çin, Türkiye'ye çok uzak bir ülke açıkçası. Kültürel anlamda. Ayriyeten uzaklık anlamında gerçekten uzak. O yüzden Çin'le alakalı aklımızda çok fazla bir şey yoktu. Sadece işte, büyük bir ülke. Çok kalabalık bir ülke. Dünyanın fabrikası denecek bir ülke. Bütün herkes, ticareti Çin'den, yapıyor ve gelişmekte olan bir ülke olduğunu biliyorduk. Bu kadar modern bir ülke olduğunu düşünmüyordum ben, açıkçası. Geldikten sonra, gerçekten bazı şartlarda Türkiye'den, daha rahat yaşayacağımı anladım burada. Özellikle, sadece Beijing'de de değil. Çin'in değişik şehirlerinde de bulundum. Özellikle, Guangzhou, Shenzheng ve Hong Kong şehirlerine gittim. Oralar da gerçekten, hani bir İstanbul tarzı diyebiliriz. Çok modern bir şehir.

Sevgili dinleyiciler, Sayın Fatih Bilek'le sohbetimize, önümüzdeki hafta, aynı gün devam edeceğiz.