BM İklim Değişikliği Konferansı

    Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması'nın taraf ülkeleri arasındaki 14. toplantı, dün (1 Aralık) Polonya'nın Poznan şehrinde başladı. İklim değişikliğiyle ilgili Bali Yol Haritası sürecinde önemli bir yeri olan toplantı, önümüzdeki yılın sonunda Kopenhag'da yapılacak toplantıda yeni Küresel İklim Değişikliği Anlaşması hakkında fikir birliği sağlanabilmesi açısından büyük önem taşıyor. Gözlemciler, sera gazları boşaltımının azaltılmasına ilişkin orta vadeli hedeflerle ilgili fikir ayrılıkları nedeniyle, yaklaşık iki hafta sürmesi planlanan Poznan toplantısından nasıl bir sonuç çıkacağını şimdiden tahmin etmenin zor olduğuna işaret ediyor

    186 ülke ve bölgeden on binden fazla temsilcinin katıldığı toplantının açılışında, Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen de hazır bulundular. Toplantıyla, hazırlıkları yaklaşık bir yıldır sürdürülen ve sera gazlarının boşaltımının azaltılması konusunda Kyoto Protokolü'nün yerini alacak yeni anlaşma metni hakkındaki müzakere süreci de başlatıldı. Bali Yol Haritası uyarınca, Aralık 2009'da Kopenhag'da imzalanması öngörülen yeni anlaşma, birçok ülkenin iklim değişikliğiyle mücadele politikasının gidişatını belirleyecek. Nitekim Poznan toplantısı, iklim değişikliğiyle mücadele alanında 2008'de kaydedilen ilerlemeler ile çevre koruma alanında bugüne kadar yapılan çalışmaları gözden geçirerek 2009 için görev belirlemeyi, böylece yeni anlaşmanın kabul edilmesine zemin hazırlamayı amaçlıyor. Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere hangi yöntemlerle temiz enerji teknolojileri aktararak karşılığında sera gazları boşaltımının azaltılması sözü alacağı, toplantının başlıca gündem maddeleri arasında yer alıyor.

    İklim değişikliğiyle mücadele alanındaki lider konumunu kaybetmek istemeyen Avrupa Birliği, Poznan toplantısında ağırlığını ortaya koyacak gibi gözüküyor. Bu amaç doğrultusunda Avrupa Birliği, sera gazları boşaltımını 2020 yılında 1990'a göre yüzde 20 oranında azaltmayı, yenilenebilen enerjilerin toplam enerji tüketimindeki oranını ise yüzde 20 artırmayı öngören enerji stratejisini Mart 2007'de açıklamıştı. Buna ilişkin yasa tasarısının ise bu ay onaylanması planlanmıştı. Ancak aralarında Polonya'nın da bulunduğu en az dokuz AB ülkesi, bu stratejiye karşı itirazlarda bulunarak bu hedefe ulaşılması için aşırı bedel ödeneceğini savunuyor. Almanya, yeni stratejinin ağır sanayilerin Avrupa Birliği dışındaki ülkelere kaymasına yol açacağı uyarısında bulunurken, Polonya, stratejide düzeltme yapılarak ileri temiz enerji teknolojileri kullanan işletmelere bedelsiz karbondioksit boşaltma hakkı tanınmasını önerdi.

    Bunun yanı sıra Avrupa Birliği, başta ABD, Kanada ve Avustralya olmak üzere diğer gelişmiş ülkelerin sera gazları boşaltımının azaltılması konusunda kendileriyle benzer yükümlülükler üstlenmesini istiyor. Ancak bu beklentinin karşılanması, şimdilik çok zor görünüyor. ABD'de yakın zamanda yönetim devir-teslimi yapılacağı için, bu ülkenin Poznan toplantısında kritik konulardaki politikalarında önemli değişiklikler yapması pek mümkün değil. Ayrıca ABD Başkanlığı'na seçilen Barack Obama, sera gazları boşaltımı miktarını 2020 yılında 1990 yılındaki düzeye indireceklerini, 2050 yılında ise yüzde 80 oranında azaltacaklarını açıklamıştı. Bu, Avrupa Birliği'nin istediği orta vadeli hedeflerden çok uzak kalıyor.

    Gözlemciler, mevcut fikir ayrılıkları nedeniyle sera gazları boşaltımının azaltılması konusunda anlaşma sağlanmasının hiç de kolay olmayacağına dikkat çekiyor. Çünkü karbondioksit boşaltımının büyük oranda azaltılması, ekonomide ciddi yapısal düzenlemeleri zorunlu kılacak. Bu da ağır bir bedel ödeneceği anlamına geliyor. Buna karşın her geçen gün yeni bir boyut kazanan finans krizi nedeniyle çok sayıda ülke, dünya iklimini kurtarmak için yüklü harcama yapmaya yanaşmıyor. Dolayısıyla Poznan toplantısında sera gazları boşaltımının azaltılmasına ilişkin orta vadeli hedefler saptanması ve teknoloji transferi konusunda fikir birliği sağlanması, pek mümkün görünmüyor.