Gizemli Sichuan Operası

    "Güzel Sichuan" adlı bilgi yarışması kapsamında hazırladığımız yedi bölümlü programın bugünkü altıncı bölümünde gizemli Sichuan Operası'nı tanıtacağız. Programa başlamadan önce hemen bu bölümle ilgili iki soruyu aktaralım: İlk sorumuz, Sichuan Operası'nın özü nedir? İkinci sorumuz, Sichuan Operası, Sichuan eyaletinin merkezi Chengdu'da her gün izlenebilir mi? Soruların yanıtlarını programımızda kolayca bulabilirsiniz. Yanıtları gönderin, yarışmayı kazanın.

    Çin'in Sichuan eyaletinde yaklaşık yüz yıl önce tanınmaya başlayan Sichuan Operası, ülkenin diğer bölgelerinde sahnelenen geleneksel gösterilerin Dengxi, yani "Fener Gösterisi" adlı yerel gösteri biçimiyle birleşmesi sonucunda oluştu. Bu yöresel sanat, özgün seslendirme biçimi, estetik haz veren hareketleri ve güldürücü sözleriyle bugün bütün ülkede seviliyor. 30 yıldır Sichuan Operası sanatçısı olan Lan Jiafu, Sichuan Operası'nın içerdiği özgün kültürel, geleneksel ve sanatsal özellikleri şöyle anlattı:

    "Sichuan Operası, Pekin Operası ve Yu Operası'yla birlikte ülkemizin en popüler opera sanatları arasında yer alıyor. Yöremizin kültürüne dayalı Sichuan Operası, esprili bir anlatım yöntemiyle ve günlük yaşamla bütünleşen bir gösteri biçimiyle herkesin kolayca anlayabileceği bir sanattır. Maske değiştirme, hançer saklama, başla kase oynatma ve mum oyunu, Sichuan Operası'nı başka sanatlardan ayıran özgün biçimler arasında yer alıyor."

    Sichuan Operası'na en çok ün kazandıran, "Bianlian", yani göz kamaştırıcı maske değiştirme gösterileridir. Sichuan Operası'nın ayırdedici özelliklerinden biri olan Bianlian gösterilerinde sanatçılar, sahnede gong ve davul sesleri eşliğinde izleyicilerin farkedemeyeceği bir hızla yüzündeki maskeleri değiştirebiliyor.

    Sichuan Operası'nı seyreden herkes, bu kadar hızlı maske değiştirebilmenin sırrını hep merak eder. Ancak sanatçılar, bunu en büyük sır olarak saklayarak hiçkimseye anlatmaz. Genç bir Sichuan Operası sanatçısı olan Chen Jiaxin, bu konuda şunları söyledi:

    "Bianlian, Sichuan Operası'na özgü bir marifettir. Bunun yöntemini, büyük bir sır olarak saklayıp kimseye anlatmayız. Usta bir sanatçı, saniyede üç maske değiştirebilecek yeteneğe sahiptir."

    Deneyimli Sichuan Operası sanatçısı Lan Jiafu da buna ilişkin olarak şöyle konuştu:

    "Bütün sanatlarda, hatta bütün mesleklerde olduğu gibi Bianlian de bizim bir meslek sırrımızdır. Tıpkı sihirbazların becerileri gibi... Eğer bu sır açıklanırsa, sanatımızın cazibesi de kalmayacaktır."

    Bianlian'ın yanı sıra, havadan çiçek toplama ve hançer saklama da Sichuan Operası sanatçılarının özgün becerileri arasında yer alıyor. Boş eliyle sahneye çıkan bir sanatçı, göz açıp kapayıncaya kadar kısa bir süre içinde güzel çiçek demetleriyle karşınızda durur; ya da elinde büyük bir hançerle karşınızda duran bir sanatçı, hiç fark edemediğiniz bir biçimde hançeri bilmediğiniz bir yere saklar....

    Çin'in her yerinde sahnelenmesine rağmen en özgün Sichuan Operası gösterisini izlemek için Sichuan eyaletinin merkezi Chengdu'ya gitmek gerekir. Burada Sichuan Operası, yerel halkın günlük yaşamıyla iç içe geçmiştir. Çay içerek, çekirdek veya fıstık yiyerek opera gösterilerini izlemek, Sichuanlıların yaşamlarındaki tipik davranışlardandır. Chengdu'nun her köşesinde Sichuan Operası gösterilerinin izlenebileceği mekanlar vardır; bunların başında Wuhouci Tiyatrosu, Shunxing Çayhanesi ve Chengdu Sichuan Operası Merkezi gelir. Shufengyayun adlı bir çayhanenin sahibi olan Li Xian, çayhanesinde yaz kış demeden her gün Sichuan Operası gösterilerinin yapıldığını belirterek şunları anlattı:

    "Çayhanemizde 10 yıldır her akşam saat sekizden sonra Sichuan Operası gösterileri yapılır. Bir tek müşterimiz bile olsa, gösteriyi kaldırmayız. Sichuan Operası, bizim için aslında bir tür inanç durumundadır. Kâr etsek de etmesek de, gösterilere hiç ara vermedik. Turizm mevsiminde günde iki kez gösteri sunuyoruz. Bu sanatı gören herkes hayran kalıyor."

    Li'nin dediği gibi Sichuan Operası, dünyanın dört bir yanından gelen turistlerin yoğun ilgisini çekiyor. Yemenli bir turist olan Esad Şugaeddin, Sichuan Operası hakkındaki izlenimlerini şöyle dile getirdi:

    "Chengdu'ya ilk kez geldim ve Sichuan Operası'nı çok sevdim. Özellikle Bianlian tekniğine hayran kaldım. Bu geleneksel gösterinin Çin kültürünü temsil ettiğini düşünüyorum."