Gürcistan sorununda gelişme

   BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konseyi ile AB tarafından organize edilen Gürcistan sorunuyla ilgili ikinci toplantı, dün (19 Kasım) BM'nin Cenevre'deki merkezinde yapıldı. Dünkü oturumda, Rusya ve Gürcistan arasında Ağustos ayında yaşanan çatışmalardan bu yana iki ülkenin temsilcileri ilk kez yüz yüze görüştü. Mülteci ve güvenlik sorununun ele alındığı toplantıda bazı olumlu gelişmeler kaydedildi.

    Bir günlük toplantı basına kapalı yapıldı. Dün saat 15'te, AB'nin Gürcistan sorunu özel elçisi Pierre Morel, toplantının sözcüsü olarak basına bilgi verdi. Morel, iki ayrı çalışma grubu arasında düzenlenen iki toplantıda, çatışmalardan dolayı evsiz kalanların yerleştirilmesi ve mültecilerin yurtlarına geri dönmesi ile Kafkaslar'daki güvenliğin sağlanması olmak üzere iki sorunun ele alındığını söyledi. Morel, toplantı sonrası yayınlanan sekiz maddelik açıklamayı okuyarak, toplantıda kaydedilen olumlu sonuçlara değindi. Açıklamada, bu iki çalışma grubunun, sorunun çözüm çerçevesi olarak belirlendiği ve 17-18 Aralık'ta Cenevre'de üçüncü toplantının düzenlenmesine karar verildiği kaydedildi.

    İki çalışma grubunun toplantılarına toplam sekiz heyet katıldı. BM, AB ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü'nün arabulucu olarak katıldığı toplantılarda, Rusya, Gürcistan, ABD ve üzerinde tartışmalar yaşanan Güney Osetya ve Abhazya'nın temsilcileri taraf olarak hazır bulundu.

    15 Ekim'de bu sekiz taraf, yine aynı yerde Gürcistan sorunuyla ilgili ilk toplantıda buluşmuş, ancak sonuç alınamamıştı. Rusya, Güney Osetya ve Abhazya temsilcilerine Genel Kurul'a katılma hakkı verilmesi talebinde bulunmuş, ancak bu talep reddedilince Rusya toplantıdan çekilmişti.

    Son toplantıda ise, Genel Kurul'un yerine çalışma grupları arasında toplantılar yoluyla Güney Osetya ve Abhazya'nın statüleri gibi hassas sorunlar atlatılarak, tarafların aynı görüşme masasına oturmaları sağlandı. Böylece Rusya ve Gürcistan çatışmaların ardından ilk kez yüz yüze geldi. Taraflar bu sonucu takdirle değerlendirdi. AB temsilcisi Morel, "gerçekten ileriye doğru büyük bir adım attık" şeklinde konuşurken, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack de toplantının bitiminde yaptığı konuşmada bunu "olumlu bir adım" olarak niteledi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigori Karasin ise "toplantının umut verici" olduğunu söyledi.

    Taraflar arasında iki konu üzerinde fikir birliğine varıldığı bildirildi. Birincisi, çatışmalardan dolayı mülteci durumuna düşen ve evsiz kalan 30 bini aşkın insana yardım edilmesi ve bu insanların yurtlarına geri dönmesine kolaylık sağlanması. İkincisi ise tarafların güvenliğinin sağlanması için Rusya ve Gürcistan arasında uygulanan ateşkese saygı gösterilmesi.

    Taraflar ayrıca Kafkaslar'daki güvenlik durumunun memnuniyet verici olmadığını kabul etti. Rusya, Gürcistan'ın bundan böyle Güney Osetya ve Abhazya'ya saldırmaması, uluslararası toplumun da Gürcistan'a saldırı silahları satmaması gerektiğini vurguladı. Basın toplantısında, gelecekte Kafkaslar'da uluslararası barış gücü konuşlandırılması konusunda yöneltilen sorular üzerine AB temsilcisi Morel, daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı.

    Kamuoyunda bu toplantıyla Gürcistan sorununun çözümü için iyi bir başlangıç yapıldığı; görüşmelerde fikir birliğine varılmasının, taraflar arasında işbirliği yapılması ve karşılıklı güven sağlanmasına yardımcı olacağı savunuldu. Ancak insani yardım gibi sorunlar üzerinde fikir birliğine varılması nispeten kolay. Ama örneğin Gürcistan tarafından ileri sürülen Rus güçlerinin Güney Osetya ve Abhazya'dan çekilmesi ve bu iki bölgenin statüleri gibi sorunlar ise, ülke çıkarlarıyla ilgili oldukları için, daha zor çözülecek sorunlar gibi gözüküyor. Buradan yola çıkarak, Gürcistan sorununun çözümünün uzun ve karmaşık bir süreçten geçeceği söylenebilir.