ETA'ya karşı Fransa-İspanya işbirliği

    Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından dün (17 Kasım) yapılan açıklamada, İspanya'daki ayrılıkçı örgüt ETA'nın askeri yetkililerinden biri olduğundan şüphe edilen bir kişinin, aynı gün Fransa'nın güneyinde yakalandığı duyuruldu. Böylece, Mayıs ayında ETA'nın elebaşı Francisco Javier Lopez Pena'nın Fransa'nın güneybatısında yakalanmasından bu yana, ETA'nın bir diğer üst düzey yetkilisi daha Fransa'da ele geçirilmiş oldu. Gözlemciler bunu, Fransa ve İspanya arasında ETA'yla mücadele konusunda yürütülen işbirliğinde olumlu bir sonuç olarak niteledi.

    Fransa İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasında, takma ismi "Txeroki" olan ETA'nın askeri yetkilisi Garikoitz Asiazu Rubina'nın, dün sabaha karşı Fransa'nın güneybatısındaki Hautes Pyrénées bölgesinde yakalandığı belirtildi. Rubina, 2007 yılının Aralık ayında öldürülen iki İspanyol polisin katil zanlısı olarak aranıyordu.

    Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, dün yaptığı açıklamada, bu operasyonun Fransa ve İspanya arasında Bask terörizmiyle mücadele konusunda yürütülen işbirliğinin bir göstergesi olduğunu söyledi. Fransa İçişleri Bakanı Michele Alliot Marie de aynı gün yaptığı açıklamada, Rubina'nın yakalanmasının Fransız polisinin her türlü terörizmle mücadeledeki kararlılığını yansıttığını belirtti.

    İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero da dün Madrid'de yaptığı açıklamada, bu üst düzey askeri yetkilinin Fransa'da yakalanmasıyla, örgüte ağır bir darbe indirildiğini söyledi. Zapatero aynı gün Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy'yle de telefonda görüştü. Liderler görüşmede, iki ülke arasında terörizmle mücadele konusundaki işbirliğini ele almak üzere, önümüzdeki günlerde ikili özel bir zirve düzenlenmesini kararlaştırdı.

    İspanya'daki ayrılıkçı Bask örgütü ETA 1959 yılında kuruldu. ETA, Baskça'da "Bask Anavatanı ve Özgürlüğü"nün kısaltılmış şeklidir. Francisco Franco'nun despotluk döneminde, İspanya'nın kuzeyindeki Bask bölgesinde kurulan hükümet karşıtı örgüt ETA, daha sonra tüm İspanyol toplumunu hedef alan, şiddet eylemleriyle bölücülük faaliyetleri yürüten ayrılıkçı bir örgüt haline geldi. İspanya'nın kuzeyindeki Bask bölgesi ve Fransa'nın güneyindeki Bask bölgesinde bağımsız bir devlet kurulmasını isteyen ve son 50 yıl içinde suikast, adam kaçırma ve bombalı saldırı gibi yollarla terör olayları planlayan ETA, AB ve ABD'nin terör örgütü listesinde yer alıyor.

    Fransa ve İspanya arasında ETA'yla mücadele konusundaki işbirliği 1980'li yıllarda başladı. Başlangıçta ETA'yı Franco despotizmine karşı mücadele veren ilerici bir örgüt olarak gören Fransa yönetimi, ETA'nın faaliyetlerine göz yumuyordu. Bundan yararlanan örgüt üyeleri Fransa'ya da yerleşti. İspanya'nın yeniden demokratik sisteme kavuşmasından sonra Fransa, terörle mücadelede İspanya hükümetine yardım etmeye başladı. 1978 yılında iki ülke arasında imzalanan terörle ortak mücadele anlaşmasıyla birlikte, iki ülkenin hükümetleri ve emniyet birimleri birçok ortak operasyon gerçekleştirerek, ETA'nın 700'den fazla üyesini yakaladı. Bu operasyonlar sonucu örgütün üst düzey kademesi hemen hemen tümüyle ele geçirildi. 1990'lı yıllarda ağır darbe yemesine rağmen, ETA'nın onlarca üst düzey yetkilisi hâlâ serbest olarak dolaşıyor; örgüt zaman zaman bombalı saldırı olaylarıyla gündeme gelmeye devam ediyor.

    Mart 2004'te ETA tarafından yapılan açıklamada, bağımsızlık için mücadele etmeye devam edecekleri, ancak İspanya'nın yeni hükümetiyle diyalog yapmaya da hazır oldukları belirtildi. 2005 yılında Zapatero yönetimi ETA'yla görüşme masasına oturdu. Mart 2006'da ETA tarafından yayınlanan bildirde, 24 Mart 2006 gününden itibaren kalıcı ateşkes uygulanacağı kaydedildi. Ancak çok geçmeden ETA sözünden dönerek, 30 Aralık 2006'da Madrid Uluslararası Havaalanı'na bombalı saldırı düzenledi. Haziran 2007'de ETA, ateşkesi askıya aldığını açıklayarak, yeniden silahlı faaliyetlere başladı. Bunun üzerine İspanya, ETA'ya darbe konusunda Fransız polisiyle işbirliğini güçlendirerek 100'ü aşkın ETA üyesini ele geçirmeyi başardı.

    Ocak 2008'de Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, ülkesini ziyaret eden İspanya Başbakanı Zapatero'yla görüştü. Görüşmeden sonra terörle mücadele işbirliği anlaşması imzalandı. Her iki ülkenin istihbarat ve emniyet birimleri arasında sürdürülen sıkı işbirliğiyle, bu yılın Ocak ayından bu yana bir grup ETA askeri yetkilisi daha yakalandı.