Makro ekonomi politikasında ayarlamalar

    Küresel ekonominin gerileme dönemine girmesi ve ulusal ekonominin büyüme hızının yavaşlaması karşısında, Çin maliye ve para politikalarında ayarlamalar yaparak, "sağlam maliye politikası ve sıkı para politikası"ndan "aktif maliye politikası ve ölçülü gevşek para politikası"na geçti. Uzmanlar, makro ekonomi politikasındaki bu ayarlamaların, kısa vadede ulusal ekonominin büyüme beklentisinin gerçekleşmesine, uzun vadede de ülkenin ekonomik yapısının iç talebe dayandırılmasına yardımcı olacağını belirttiler.

      Aktif maliye politikasında esas olarak hükümetin yatırımları ve vergi indirimi yer alıyor. Çin hükümeti geçen hafta, iki yıl içinde 4 trilyon yuanlık yatırım yaparak halkın yaşamını ilgilendiren projeler, altyapı tesisleri, ekolojik ortam ve afet sonrası yeniden yapılanma inşasını hızlandırma ve az gelirli kesim başta olmak üzere halkın gelir düzeyini yükseltme kararlarını açıkladı.

     Çin Sosyal Bilimler Akademisi Finans Araştırmaları Enstitüsü Başkan Yardımcısı Wang Songqi, ekonomiyi canlandırmayı amaçlayan bu paketin, iç talebi etkili şekilde yükselteceğini ve ekonomik büyüme beklentisini güvence altına alacağını savundu: 

     "Bu yatırımların rolü çok büyük olacak. Bundan sonra kredi sermayeleri, halk sermayesi ve yerel hükümetlerin sermayeleri canlandırılacak. Yani yatırımlar bir 'çarpı' etkisi yaratacak."

      Çin hükümeti dün (12 Kasım) 500 milyar yuanlık yatırım projeleri onayladı. Bu projeler arasında doğalgaz boru hattı inşa projesi, nükleer santral projesi, sulama projesi ve havaalanı projesi yer alıyor. Buna göre, büyük altyapı tesislerinin inşası, aktif maliye politikasının ağırlığını oluşturacak.

     Çin Gelişme ve Reform Komitesi Makro Ekonomi Araştırma Enstitüsü Başkan Yardımcısı Wang Yiming, altyapı tesislerinin inşasının ekonomiye katkısının çok belirgin olacağını dile getirdi: 

      "Son dönemde demir-çelik stoku da, çimento stoku da hızlı artış içinde. Altyapı tesislerinin inşasıyla, bu sektörler kapsamlı şekilde harekete geçirilerek tam kapasiteyle üretime başlayacak. Bir diğer etki ise istihdam üzerinde olacak. İstihdam büyük ölçüde genişleyecek ve çalışanların gelirleri yükselecek. Bunlar, halkın yaşamının iyileştirilmesi ve ekonominin istikrarlı büyümesinin korunması açılarından önemli rol oynayacak."

      Altyapı tesislerinin inşasına yatırımları artırmanın yanı sıra Çin, vergi indirim planı da saptadı. Çin hükümeti, 2009'dan itibaren katma değer vergisinde reform uygulama kararı aldı. Bu politika sayesinde şirketlerin vergi yüklerinden 120 milyar yuan azaltılacak.

      Maliye politikasıyla kıyaslandığında, para politikasındaki ayarlamaların daha çok simgesel olduğu söylenebilir. Çünkü Çin son 10 yıl içinde ilk defa "ölçülü gevşek" politika uygulamaya karar verdi. Bu, gelecekteki para politikasının para tedarikini kontrol etmekten güvence altına almaya, kredileri daraltmaktan gevşetmeye geçerek, sonuçta iç talebi artırma ve ekonomiyi canlandırma hedefine ulaşacağı anlamına geliyor.

     Geçen Eylül ayının sonundan beri, dünyanın belli başlı merkez bankaları, ardı ardına birkaç kere ortaklaşa faiz oranlarını düşürerek, ekonomilerine genişletme niteliğinde müdahalelerde bulundu. Çin Merkez Bankası da iki ay geçmeden üç kere faiz oranlarını ve iki kere de zorunlu ihtiyat akçe oranlarını düşürdü, ayrıca ticari bankaların kredi boyutlarına yönelik sınırlamaları kaldırdı.

      Çin Merkez Bankası olan Çin Halk Bankası Başkan Yardımcısı Su Ning, "ölçülü gevşek" teriminin, kredi tedarikinin kapsamlı şekilde gevşetileceği anlamına değil, kredi projelerinin kalitesi ve verimine daha çok özen gösterileceği anlamına geldiğini vurguladı: 

     "İç talebin genişletilmesine destek olan sektörlere krediler artırılacak. Ülkenin sektör politikası veya diğer politikalarına göre, yatırım yapan veya finansman sağlayan bankalara verilecek kredi boyutunu genişletmeyi kararlaştırdık; bu miktar yıl sonu itibariyle 4 trilyon yuana ulaşacak. KOBİ'ler, enerji tasarrufu ve boşaltımının azaltılması, altyapı tesislerinin inşası ile afet sonrası yeniden yapılanma gibi alanlara yönelik kredi destek boyutunu artıracağız."

     Para politikasının ekonomideki ayarlama etkisinin bir süre sonra görülecek olması nedeniyle, Çin Merkez Bankası'nın önümüzdeki dönemde, faiz oranını düşürme gibi bir dizi kredi gevşetme politikası çıkarması bekleniyor.

     Uzmanlar, Çin hükümetinin krizle mücadeleyi ekonomik yapısal değişimlere yararlı bir fırsat olarak değerlendirdiğini ve yatırım kalitesine daha büyük önem verdiğini belirttiler. Yeni yatırımlar esas olarak, sektörel yapıların iyileştirilmesi ve vatandaşların gelir seviyesinin artırılmasında kullanılacak. Bununla birlikte, enerji tüketimi ve boşaltımı yüksek sektörlere ve tekrarlanan projelere yatırım yapılması önlenecek.