Dalay Lama, bölücülükten vaz geçmedi

    Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi'ne bağlı Birleşik Cephe Şubesi Başkan Yardımcısı Zhu Weiqun bugün (10 Kasım) Beijing'de düzenlenen basın toplantısında, Çin merkezi hükümeti yetkilileri ile Dalay Lama'nın kişisel temsilcileri arasında kısa süre önce yapılan görüşmeler hakkında bilgi verdi. Görüşmelerde ciddi fikir ayrılıkları bulunduğuna ve Dalay Lama'nın öteden beri savunduğu bölücülük tutumundan vaz geçmediğine işaret eden yetkili, Çin halkının en yüksek çıkarının ülkenin birliğinin, toprak bütünlüğünün ve ulusal saygınlığının korunmasında yattığını belirterek, merkezi hükümetin bu konuda hiç bir taviz vermeyeceğinin altını çizdi. Dalay Lama'nın vatanseverliğe geri dönmesi için kapıyı her zaman açık tuttuklarını kaydeden yetkili, ancak biçimi ne olursa olsun "Tibet'in bağımsızlığı"na asla izin vermediklerini ve vermeyeceklerini vurguladı.

    Dalay Lama'nın kişisel temsilcileri Lodi Gyari ve Kelsang Gyaltsen, 31 Ekim ile 5 Kasım günleri arasında Çin'e gelerek merkezi hükümet yetkilileriyle görüştü. Bu yıl yapılan bu üçüncü görüşme, aynı zamanda 2002'den bu yana gerçekleştirilen dokuzuncu görüşme oldu.

    Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi'ne bağlı Birleşik Cephe Şubesi Başkan Yardımcısı Zhu Weiqun, Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Başkan Yardımcısı ve ÇKP Merkez Komitesi'ne bağlı Birleşik Cephe Şubesi Başkanı Du Qinglin'in Dalay Lama'nın temsilcileriyle yaptığı görüşmede ortaya koyduğu üç görüşü şöyle anlattı:

    "Her şeyden önce Çin'de bütün örgütler ve bireylerin davranışlarının Anayasa'ya uyması gerektiği vurgulandı. ÇKP'nin liderliği, Çin'e özgü sosyalizm ve etnik bölgesel özerklik sisteminde ısrar edilmesi, bir Anayasa gereğidir. Hiç kimsenin bu ilkeleri ihlal etmesine asla izin verilmeyecektir. Görüşmede etnik bölgesel özerklik uygulanan bütün birimlerin Çin Halk Cumhuriyeti'nin ayrılmaz birer parçası olduğu ve merkezi hükümetin Dalay Lama'ya yönelik politikasının kesin ve değişmez, Dalay Lama'yla görüşme tutumunun ise ciddi olduğu ifade edildi. Dalay Lama'nın merkezi hükümetle ilişkilerini düzeltmesinin tek yolu, siyasi tutumlarını ve davranışlarını kökten değiştirmesidir."

    İki taraf arasındaki ciddi fikir ayrılıklarının son görüşmede de varlığını sürdürdüğünü kaydeden Zhu, özellikle Dalay Lama'nın temsilcileri tarafından iletilen sözde "Bütün Tibetliler'e Gerçek Anlamda Özerklik Tanınmasına İlişkin Anlayış Muhtırası"nda "Tibet'in bağımsızlığı" görüşünün yer aldığına dikkat çekti.

    Adı geçen belgede "Sürgündeki Tibet Hükümeti, bütün Tibetlilerin ve çıkarlarının temsilcisidir" ifadesinin kullanıldığını hatırlatan yetkili, ancak Tibet'te yaşayan bütün vatandaşları asıl temsil edenin Çin Merkezi Halk Hükümeti ve onun liderliğindeki Tibet Özerk Bölgesi Halk Yönetimi olduğunun altını çizdi. 1959'da az sayıdaki etnik bölücü tarafından girişilen silahlı isyandan sonra yurt dışında kurulan "Sürgündeki Tibet Hükümeti"nin bölücü girişimlerde bulunan yasa dışı bir varlık olduğunu vurgulayan yetkili, bu konuda şöyle konuştu:

    "Lodi Gyari ve beraberindekiler, yalnızca Dalay Lama'nın kişisel temsilcileridir. Onlarla yapılan görüşmelerde ancak ve ancak Dalay Lama'nın bölücülükten vaz geçerek merkezi hükümet ve ülke halkının affını kazanması ve kişisel geleceğiyle ilgili konular görüşülür. Sözde 'Tibet sorunu'nun bu görüşmelerde yeri olamaz."

    Dalay Lama'nın temsilcileri tarafından iletilen belgede "Tibetlilerin yaşadığı bütün bölgelerin tek bir özerk bölge haline getirilmesi" ve sözde "gerçek anlamdaki özerklik"in uygulanması taleplerine yer verildiğine işaret eden Zhu, Tibetler için oluşturulan özerk birimlerin Anayasa'nın bir ürünü olduğu gibi, tarihe saygı ve mevcut siyasi ve ekonomik koşullara dayanma ilkelerinden de kaynaklandığına dikkat çekerek, sözde "Büyük Tibet Bölgesi"nin hiç bir zaman söz konusu olmadığının altını çizdi. Dalay Lama'nın böyle bir iddiada bulunmasının asıl amacının Tibet'in Çin'in bir parçası olduğu gerçeğini inkar ederek, bölgedeki mevcut sosyal ve siyasi düzeni yıkmayı ve din ile siyasetin birleştiği feodal kölelik sistemine geri dönmeyi amaçladığını vurgulayan yetkili, sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Belgede 'gerçek anlamdaki özerklik' hakkında ileri sürülen talepler, merkezi hükümetin birleşik yönetimi ile etnik bölgesel özerkliği birbirlerine zıt hale getirerek merkezi hükümetin yetkilerini inkar etmeyi, kısıtlamayı veya zayıflatmayı, Ulusal Halk Meclisi'nin otoritesini inkar etmeyi, hatta Anayasa'yı değiştirerek kendilerine bağımsız bir devletin yetkilerini vermeyi amaçlıyor."

    Dalay Lama'nın yapması gerekenlerin vatanı bölme tutumundan vaz geçerek bölücü hareketlerine son vermesi, Tibet'i ve Taiwan'ı Çin topraklarının bölünmez birer parçası olarak kabul etmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'ni Çin'in tek yasal hükümeti olarak tanıması olduğunun altını çizen yetkili, merkezi hükümetin Dalay Lama'yla kişisel geleceğine ilişkin görüşmeleri ancak böylelikle sürdürebileceğini vurguladı.