İngiltere faiz oranını çok düşürdü

     İngiltere Merkez Bankası, gerilemeye başlayan ulusal ekonomiyi canlandırmak amacıyla, dün (6 Kasım) faiz oranını yüzde 1.5 oranında düşürme kararını aldı. Bu faiz oranı indirimi, piyasanın beklentisini aştı. Gözlemciler, İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranını büyük ölçüde düşürmesinin, ülkenin iç ve dış ekonomi ufkunun açık çekilde kötüleştiğinin işareti olduğunu, ancak faiz oranını düşürme kararının etkili olup olmayacağının zamanla belli olacağını savundu.

     İngiltere Merkez Bankası'ndaki faiz oranı, bu düşüşten sonra yüzde 3'ü bularak, 1955 yılından sonraki en düşük seviyede seyredecek. İngiltere Merkez Bankası faiz oranını son bir ay içinde ikinci defa düşürdü. Faiz oranı Ekim ayının başında yüzde 5'ten yüzde 4.5'e indirilmişti. Yüzde 0.5'lik indirim boyutunu eleştiren KOBİ'ler, bu boyutun karşı karşıya bulundukları zor durumdan çıkmalarına faydası olmayacağını ileri sürmüşlerdi. İngiltere'deki ekonomik danışma kuruluşları da, ancak faiz oranının büyük oranda düşürülmesi halinde, ekonomik gerilemenin daha da ciddileşmesinin önleneceği uyarısında bulunmuşlardı. Faiz oranını düşürme baskısının artmasıyla, İngiliz kamuoyunda, Merkez Bankası'nın faiz oranını düşürme kararını alabileceği ve indirim boyutunun yüzde 0.5 ile yüzde 1 arasında değişebileceği görüşü hakimdi. Bu nedenle İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranını yüzde 1.5'lik oranda indirme kararını açıklamasından sonra İngiliz basın kuruluşları şok duyduklarını dile getirdi.

     İngiltere Merkez Bankası tarafından faiz oranının düşürülmesiyle ilgili olarak yapılan açıklamada, İngiltere'nin iç ve dış ekonomik ufkunun kötüleşmesinden dolayı, faiz oranının büyük ölçüde düşürülerek, ulusal ekonominin canlandırılmasına çalışılacağı bildirildi. İngiltere İstatistik Bürosu'nun son verileri, ülkenin bu yılın üçüncü çeyreğindeki gayri safi yurt içi hasılasının ikinci çeyreğe göre yüzde 0.5 azaldığını gösterdi. Bu, İngiltere ekonomisinde son 16 yıldaki ilk azalma oldu. İngiltere'deki konut fiyatları dün yayınlanan Halifax Konut Fiyatı Endeksi'ne göre, Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 2.2, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 15 oranında düştü. Royal İnstitute of Chartered Surveyors'un başekonomisti Simon Rubinsohn, konut fiyatlarındaki düşüşün 1990'larda görülen ekonomik gerileme döneminden daha hızlı olduğunu ve yakınlarda bu eğilimin daha da kötüleşebileceğini belirtti. Rubinsohn, faiz oranının düşürülmesinin durumun düzeltilmesine yardımcı olacağını, ancak bu uygulamanın piyasadaki borç verme faiz oranını hemen etkileyip etkilemeyeceğinin çok önemli olduğunu kaydetti.

     Konutun yanı sıra otomobil satışı da, tüketicilerin güvenini yansıtan önemli bir endeks olarak kabul ediliyor. Halk kitlelerinin otomobil almasının güvence altına alınması, otomobil sektörünün yaşamasının önemli bir koşuludur. İngiltere Otomobil İmalatçıları ve Tüccarları Derneği tarafından dün yayınlanan rakamlara göre, ülkede Ekim ayında yeni otomobil satışı 1.28 milyon adeti bularak, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 azaldı. Bu, son 17 yıl içindeki en büyük düşüş oldu. Dernek, bu rakamlara göre, bu yılın otomobil satışını 2.15 milyona kadar revize etti. Derneğin sorumlusu Paul Everitt, tüketicilerin güveninin yeniden oluşturulması için önlemler alınması ve otomobil almaya teşvik edilmeleri gerektiğini vurguladı. İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranını düşürme kararının kısa sürede tüketicilere yansıyacağı savunuldu.

      Gözlemciler, İngiltere Merkez Bankası'nın faiz oranını büyük oranda düşürme kararının etkili olup olmayacağının, bu kararın tüm bankacılık sisteminde tamamen uygulanıp uygulanmamasına bağlı olduğunun altını çizdi. İngiltere Başbakanı Gordon Brown, geçen haftalarda finans sistemine likidite aktarılması ve bankaların yeniden örgütlendirilmesi için yoğun çaba harcadı. Brown, son günlerde bankalara faiz oranının düşürülmesinin getirdiği yararları müşterilerine yansıtmaları çağrısında bulundu. Brown, önceki gün de Parlamento'nun alt kanadında yaptığı konuşmada, bankalar ve inşaat derneklerinin faiz oranını ipotek kredisi sahiplerine ulaştırmalarını istedi. Ancak İngiltere'deki bazı bankalar, buna karşı çıktı. Örneğin Abbey Bankası, yeni müşteri kredisinin faiz oranını yükseltti. HSBC Bankası tarafından kısa süre önce yapılan açıklamada, Merkez Bankası'nın faiz oranını düşürmesinin tüm etkisini kendi müşterilerine yansıtmayacakları bildirildi. Bankaların "kar güdümlülük" özelliğinin Merkez Bankası ve hükümetin çabalarını etkileyeceğinden endişelenen İngiliz vatandaşları, Brown hükümetinin olası duruma karşılık vermek için henüz gerekli hazırlıkları tamamlamadığı görüşünde.