Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki Kuzey Kivu eyaletindeki güvenlik durumu Ekim ayının sonundan itibaren her geçen gün kötüleşti. Liderliğini Laurent Nkunda'nın yaptığı hükümet karşıtı silahlı güçler, 26 Ekim günü Rumangabo Kışlası'nı işgal ettikten sonra eyaletin merkezi Goma'ya ilerlemeye çalıştı, ancak uluslararası toplumun baskısı altında 29 Ekim günü tek taraflı olarak ateşkes ilan etti. Çok sayıda sivilin evsiz kalmasına ve bölgedeki durumun gerginleşmesine yol açan çatışma, uluslararası toplumun yoğun ilgisini çekti. İlgili taraflar, çatışmanın yatıştırılması için bölgede bir zirve toplantısı yapılması çağrısında bulundu.
Tutsi etnik grubuna mensup olan Nkunda, hükümet ordusunda subaydı. Nkunda, ülkedeki Tutsi topluluğunun adaletsiz muamele gördüğü gerekçesiyle, hükümete karşı askeri eylemlere girişti. Nkunda'nın silahlı gücü, ülkenin doğusunda Ruanda hükümetine karşı silahlı mücadele veren "Ruanda'nın Kurtuluşu İçin Demokratik Güçler", "Mai-Mai" adlı militan örgüt ve hükümet ordusu ile sık sık çatışmalara girdi.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti hükümeti bu yıl 23 Ocak günü Nkunda'nın yönettiği silahlı güçler ve ülkenin doğusundaki birçok silahlı örgütle barış anlaşması imzalayarak, bölgede ateşkes uygulamaya karar verdi. Ancak Nkunda güçleri Ağustos ayından beri Kuzey Kivu eyaletinde hükümet ordusuna karşı şiddet eylemlerine girişerek, mülteciler kampı, BM Barış Koruma Gücü ve uluslararası yardım örgütlerinin konvoylarına saldırmaya başladı. Nkunda güçleri bir ara eyalet merkezi Goma'nın 30 kilometre yakınına kadar ilerledi. Bunun yarattığı gerginlik nedeniyle Goma'nın 250 bin sakini şehir dışına kaçtı.
Çatışma ayrıca Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine de yol açtı. Kongo Demokratik Cumhuriyeti hükümeti, Ruanda hükümetini Nkunda güçlerine askeri destek sağlamak, hatta Kongo Demokratik Cumhuriyeti hükümet ordusuna karşı gerçekleştirilen askeri eylemlere doğrudan asker göndermekle suçladı. Ruanda ise, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ülkede bulunan "Ruanda'nın Kurtuluşu İçin Demokratik Güçler"i yeterli güç kullanarak temizlemediğini savunuyor. İki ülke arasında ciddi anlaşmazlıklar nedeniyle, şimdiye kadar ikili diplomatik ilişkiler henüz kurulamadı.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin doğusundaki gerginlik, bölgenin güvenliği ve istikrarını ciddi şekilde etkilemenin yanı sıra, BM gibi uluslararası örgütlerin de yoğun ilgisini çekti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, dün BM'nin New York merkezinde yaptığı açıklamada, son günlerde Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Kabila Kabange, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın yanısıra Afrika Birliği ve Avrupa Birliği liderleriyle Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde gerginleşen durumu görüştüğünü belirtti. Ban Ki-moon, Kabila ve Kagame'nin 1-2 hafta içinde kendisiyle görüşmeye hazır olduğunu dile getirdi. Ban Ki-moon ayrıca, Nijerya eski devlet başkanı Olusegun Obasanjo'yu Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde kalıcı siyasi çözüm bulunmasından sorumlu özel elçi olarak atacağını duyurdu.
Uluslararası toplum ayrıca, ilgili taraflara bölgesel bir zirve toplantısı düzenleyerek, çatışmayı barışçı bir çözüme kavuşturma çağrısı da yaptı. AB Komisyonu'nun kalkınma ve insani yardımlardan sorumlu üyesi, 1 Kasım günü yaptığı açıklamada, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda Cumhurbaşkanlarının katılacağı bölgesel zirve toplantısında yer almayı kabul ettiklerini bildirmişti. AB'nin önerisi üzerine, BM'nin başkanlığında Kenya'nın başkenti Nairobi'da düzenlenecek bölgesel zirveye, Uganda, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve Afrika'daki bölgesel örgütler katılacak.
Alınan bir diğer habere göre, İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband dün AB dışişleri bakanları gayri resmi toplantısından önce basına verdiği demeçte, BM'nin Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki barış koruma harekatına siyaset ve dışişleri açısından nasıl destek sağlayabileceklerini düşündüklerini ifade etti. Miliband bunun yanı sıra, AB'nin kendi kararını BM Güvenlik Konseyi'nin bu konuda karar vermesinden sonra alacağını kaydetti. AB dönem başkanı Fransa'nın Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, AB'nin Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde korkunç derecede kötüleşen insanî koşulların iyileştirilmesi için elinden geleni yapacağının altını çizdi. Miliband, Kouchner ve ABD'nin Afrika işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Jendayi Franzer'in yakında Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde diplomatik arabuluculuk çalışmaları yapacağı da gelen haberler arasında. Bu üst düzey yöneticiler, Afrika Birliği'nin çatışmayı siyasi yollarla çözmesini destekleyeceklerini, BM'nin Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki özel heyetinden barış koruma gücünün takviye edilmesini isteyeceklerini ve barış anlaşmasının hayata geçirilmesine destek olacaklarını açıkladılar.
Yorumunuzu Gönderin
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki Kuzey Kivu eyaletindeki güvenlik durumu Ekim ayının sonundan itibaren her geçen gün kötüleşti. Liderliğini Laurent Nkunda'nın yaptığı hükümet karşıtı silahlı güçler, 26 Ekim günü Rumangabo Kışlası'nı işgal ettikten sonra eyaletin merkezi Goma'ya ilerlemeye çalıştı, ancak uluslararası toplumun baskısı altında 29 Ekim günü tek taraflı olarak ateşkes ilan etti. Çok sayıda sivilin evsiz kalmasına ve bölgedeki durumun gerginleşmesine yol açan çatışma, uluslararası toplumun yoğun ilgisini çekti. İlgili taraflar, çatışmanın yatıştırılması için bölgede bir zirve toplantısı yapılması çağrısında bulundu.
