Çin'in dış ticaretinin gelişmesi Kanton Fuarı'nda görüldü

  Çin'in güneyindeki Guangzhou kentinde düzenelnen 104. Çin İhraç ve İthal Malları Fuarı'nın (Kanton Fuarı) birinci aşaması, 19 Ekim'de sone erdi. İlki 1957 yılında düzenlenen Kanton Fuarı Nisan ve Ekim aylarında açılıyor. Çin'in en uzun geçmişe sahip ve en geniş kapsamlı bu uluslararası ticaret fuarı, Çin dış ticaretinin rüzgarı olarak kabul ediliyor. Bu fuar, Çin'in dış ticaret durumu ve ilgili politikalarıyla ilgili veri ve izlenimler de sunuyor. Sevgili dinleyiciler bugünkü programımızda sizleri Kanton Fuarı'na götürerek fuarın gelişme sürecinden ve Çin'in dış ticaretinin yıllardır kat ettiği gelişme yolundan bahsedeceğim.

  Bay Wen Yangsong, Guangdong eyaletinde faaliyet gösteren bir ticaret şirketinin genel müdürü. Bay Wen, Kanton Fuarı'na 86 defa katıldı. 43 yıl önce şirketin genç satıcısı olarak Kanton Fuarı'na ilk defa gelen Wen, fuara ilk katılımını şöyle anlattı:

"O zamanlar giydiğimiz elbiselerin rengi için fazla seçenek yoktu, gri veya lacivertti. Yabancıların giydiği elbiselerin çeşidi ve renkleri zengindi. Bu durum bize garip geliyordu. O zamanlar İngilizce bilen Çinlilerin sayısı azdı. Yabancı işadamlarıyla İngilizceyle konuştuğumuz zaman çok şaşırırlardı."

Kanton Fuarı, 1957 yılında başladı, yani Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından 8 yıl sonra. O zamanlar Batı ülkeleri Çin'e ekonomik abluka uyguluyordu. Uluslararası ticaret uzmanı Mei Xinyu, bu koşullarda doğan Kanton Fuarı'nın özel önem taşıdığına ve görevi bulunduğuna işaret ederek şöyle dedi:

"Kanton Fuarı, Çin'in, uluslararası piyasaya girebilmek ve dış ticareti geliştirebilmek için açtığı bir penceredir."

Kanton Fuarı sayesinde Çin ile dış dünya arasında ekonomik ve ticari temas kapıları açıldı. 1957 yılının ilkbahar dönemindeki Kanton Fuarı'na yalnızca 1200'den kadar yabancı işadamı katıldı, imzalanan sözleşme hacmi ise 17 milyon ABD Doları kadardı. Oysa 2008 yılının ilkbahar dönemindeki Kanton Fuarı'na katılan yabancı işadamlarının sayısı 190 bini geçti, imzalanan sözleşme hacmi de 38 milyar 200 milyon Amerikan dolarına ulaştı. Bu rakamlara paralel olarak, 1957 yılında yaklaşık 3.1 milyar Amerikan doları olan ihracat ve ithalat hacmi, 2007 yılının sonunda 2 trilyon Amerikan dolarına çıktı.

86 defa Kanton Fuarı'na katılan bay Wen, son yıllarda fuarda sergilenen ürünlere bakıldığında Çin'in ihraç malları çeşidinin sürekli zenginleştiğinin görüldüğünü söyleyerek sözlerine şöyle devam etti:

"Şimdi uzaycılıkla ilgili ürünlerin çeşidi fazla, ayrıca fuarda petrol ürünleri, kimya-sanayi ürünleri ve doğal gaz ile yüksek teknoloji içeren yeni ürünler de sergileniyor."

Mei Xinyu, Kanton Fuarı'nda sergilenen ürünlerin değişmesinin, Çin'in dış ticaretindeki yapısal değişiklikleri yansıttığını ve bu değişimin Çin'in yıllardır ekonomik yapısal düzenlemeler yapmasına ve ekonomik büyüme tarzının değişmesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu kaydederek şöyle konuştu:

"Çin, başlangıçta esas olarak günlük ihtiyaç malları ihraç ediyordu ve işlenmiş mallar ithal ediyordu, şimdi ise durum tam tersi. Ayrıca makine ürünlerinin ihraç mallarındaki payı ile ithal ettiği günlük ihtiyaç malları giderek artıyor. Yani Çin'in dış ticaret yapısı, tipik bir sanayileşmiş ülkeninki gibi."

Bunun yanı sıra Kanton Fuarı'na katılanlar da değişti. 1999 yılında Kanton Fuarı'na ithalat ve ihracat hakkına ilk sahip olan özel işletmeler katıldı. 2008 yılının ilkbahar dönemindeki 103. Kanton Fuarı'nda özel işletmelerin imzaladığı sözleşme hacmi 22 milyar Amerikan dolarına ulaştı. Bu da özel işletmelerin Çin'in dış ticaretinde yer aldığı konumu ve oynadığı rolü gösteriyor.

Kanton Fuarı'nın ismi, 2007 yılında Çin İhraç Malları Fuarı'ndan Çin İhraç ve İthal Malları Fuarı olarak değişti. Uzmanlar, bunun Kanton Fuarı'nın ülkenin dış ticaret politikasına uyum sağlamak için yapılan bir düzenleme olduğunu ve Çin'in ithalat ve ihracat dengesini sağlamak için harcadığı çabaların sinyalini verdiğini açıkladı.

Çin Bilimler Akademisi uzmanlarından Song Hong, reform ve dışa açılma siyasetinin uygulandığı ilk dönemde, Çin'in dış ticaretinin, ihracatı teşvik ederek iç üretim gücünü yükseltmeyi hedeflediğini hatırlatarak, böyle bir dış ticaret politikası ve ülkenin nispeten düşük maliyeti sayesinde Çin'in ihracat sektörünün hızla geliştiğini ve ihracat hacmiyle ticaret fazlasının da hızla arttığını söyledi. Büyük miktarda dövizin Çin'e girmesi, Çin'e zenginlik kazandırmanın yanı sıra ülkenin ekonomik işleyişini ayarlama temposuna baskı getirdiğini ve diğer ekonomik topluluklarla ticari anlaşmazlıklara yol açtığına işaret eden Song, bu durum karşısında Çin hükümetinin dış ticaret politikasında düzenlemeler yaptığını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu durumu değiştirmek için son yıllarda önemli tedbirler aldık. Çin hükümeti ticaret dengesini sağlamak için ihracatta artışı korurken, ithalatı da artırmaya çabalıyor."

Kanton Fuarı'na ithalat işlevi eklenmesi, bunun en iyi örneğidir. 101. Kanton Fuarı'nın ithalat bölgesinde ABD'den gelen bayan Willson, ithalat bölgesinin, ABD'li işletmelerin Çin'e girmesi için önemli bir pencere açtığına ve Çin ile ABD arasındaki ticaret açığının azalmasına yardımcı olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu:

"Bu, geniş katılımlı bir uluslararası fuardır. Fuarın boyutu giderek büyüyor. Dünya çapındaki potansiyel müşterilerimizi görebiliyoruz. Fuar aracılığıyla Çin'de şirketimizle işbirliği yapabilecek ortak bulmayı bekliyoruz ve böylece belli aralıklarla ürünlerimizi ithal ediyoruz."

2007 yılında Çin, 2 trilyon Amerikan dolarlık ithalat ve ihracat hacmiyle dünyanın üçüncü büyük ticaret ülkesi haline geldi. Çin Ticaret Bakanlığı'ndan yetkililer, yeni tarihi dönemde Kanton Fuarı'nın işletmelere mallarını ihraç ve ithal etmesi için platform sağlamanın yanı sıra, dış ticaretin gelişme tarzının değişmesine ve Çin markalarının yaratılmasına daha iyi hizmetler sağlayacağını belirtti.