Suriye-Irak ilişkilerinde ciddi sıkıntı

    Irak'ta konuşlanan ABD askeri birliklerine ait helikopterlerce önceki gün (26 Ekim) Suriye'deki bir çiftliğe karşı düzenlenen ve sekiz kişinin ölümüne, bir kişinin de yaralanmasına neden olan saldırı, Suriye'nin sert tepkisini çekerken, uluslararası toplumda da derin kaygı yarattı. Suriye ile Irak arasındaki ilişkiler de saldırı nedeniyle sıkıntıya girdi.

    Amerikan saldırısında yaralanan ve kocası ile oğlunu kaybeden Suad Zasem, olayı şöyle anlattı:

    "Dört helikopter gelmişti. Bunlardan ikisi yakınlarımıza inerek, diğer ikisi de havadan bize ateş açtı."

    Suriye Dışişleri Bakanlığı yetkilileri olayın hemen ardından ülkedeki ABD Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı'nı Bakanlığa çağırarak saldırıyı protesto etti. Suriye yetkilileri, Irak'a yönelik tepkilerini de ifade etti. Londra'yı ziyaret eden Suriye Dışişleri Bakanı Velid Mualim, dün bir açıklama yaparak olayı sert bir dille kınadı ve saldırının sorumluluğunun tümüyle ABD yönetimine ait olduğunun altını çizdi. Buna benzer saldırıların tekrarlanması durumunda güvenliklerini korumak için silah kullanacakları uyarısında bulunan Mualim, şunları kaydetti:

    "Amerikan askeri birliklerinin güpegündüz düzenlediği bu saldırı, asla bir hata değil, planlı bir eylemdi. ABD'nin bu davranışının, suç ve terör saldırılarından hiç bir farkı olmadığı kanısındayız. Olayın sorumluluğu tümüyle ABD yönetimine aittir."

    Amerikan askeri helikopterlerinin Suriye'ye saldırmasını uluslararası hukuk kurallarını çiğneyen bir savaş suçu olarak niteleyen Suriye basını, aralarında çocukların da bulunduğu sivillerin ölümüne yol açan bu saldırının bir Amerikan vahşeti olduğunu vurguladı.

    Saldırı, uluslararası toplumda da tepkiyle karşılandı. Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, olayı kınayarak şöyle konuştu:

    "Saldırının sivillerin ölümüne yol açması, son derece esef vericidir. Bu, Suriye'nin egemenliğine yapılan ciddi bir saldırıdır. Gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Saldırı düzenleyenler kınanmalıdır."

    Irak yönetimi, Suriye'nin sert tepkisine karşı dün bir açıklama yaparak, saldırının sivilleri değil, Irak'ın güvenliğini ve istikrarını tehdit eden silahlı militanları hedef aldığını savundu. Irak Dışişleri Bakan Yardımcısı Lebid Ebevi ise, saldırının yol açtığı can kaybından esef duyduklarını belirtirken, olayın Suriye'yle olan ilişkilerini etkilememesi yönündeki arzularını ifade etti.

    Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Müdür Yardımcısı Li Shaoxian, olayın Irak-Suriye ilişkileri üzerindeki etkisine ilişkin görüşlerini şöyle dile getirdi:

    "Irak, benzer olayların tekrarlanmasını önlemek için harekete geçmek zorunda. Aksi halde Suriye ile Irak arasındaki ilişkiler ciddi bir biçimde etkilenecektir. Irak yönetimi, Suriye'nin başta sınır sorunu olmak üzere Irak'la ilişkilerini ilgilendiren konularda elinden gelen her türlü çabayı harcadığını görmelidir."

    Saldırının Suriye'ye ciddi zarar verdiği, son derece açık. Hatırlanacağı gibi Suriye, başta Avrupa Birliği olmak üzere Batı ülkeleriyle ilişkilerini adım adım düzeltiyor. Suriye'nin bu ayın ortalarında Lübnan'la diplomatik ilişkiler kurması da Orta Doğu'da barış ve istikrarın tesis edilmesine yapılan bir katkı olarak değerlendirildi. Ancak Amerikan askeri birliklerinin saldırısı, Suriye'nin bu yöndeki çabalarına darbe indirdi. Suriye'nin olay nedeniyle hayal kırıklığına uğraması, doğal karşılanmalı. Buna rağmen Suriye ile Batı arasındaki ilişkilerin saldırı nedeniyle çıkmaza girmeyeceğini savunan Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Müdür Yardımcısı Li Shaoxian, sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Suriye'yle Batı, özellikle Fransa başta olmak üzere Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkilerde görülen düzelme sürecinin bu olaydan etkilenmeyeceğini düşünüyoruz. Irak savaşının başladığı günlerde ABD'nin askeri saldırı tehdidiyle yüz yüze gelmiş, daha sonra da diplomatik alanda ciddi sıkıntılarla karşılaşmış olan Suriye, yaklaşık iki yıl süren çabalar sonucunda kendisi için nisbeten olumlu bir uluslararası ortam oluşturdu. Suriye'nin bu zorlu süreçten sonra oluşturduğu olumlu uluslararası imajını kolay kolay bozmayacağı kanısındayım."