Livni, erken seçim önerdi

    İsrail Dışişleri Bakanı ve Kadima Partisi lideri Tzipi Livni dün (26 Ekim) Devlet Başkanı Şimon Peres'e erken genel seçim önerisini sundu. Gözlemciler, genel seçimin büyük ihtimalle önümüzdeki Ocak veya Şubat'ta düzenleneceğini ve bu tarihin öngörülen seçim tarihine göre bir yıldan fazla süre erken olacağını belirtti.

    Livni, dün Peres'in residansına gidererk, kabine kurma çalışmalarının durumu hakkında bilgi verdi. Livni, kabine oluşturmak için kendisinin elinden geleni yaptığını, ancak artık yeni hükümetin oluşturulması imkanının kalmadığını ifade etti. Livni, kabine oluşturmak için İsrail'in ekonomik ve siyasi geleceğini feda etmeyeceğini vurgulayarak, mevcut durumda erken genel seçim düzenlenmesinin kaçınılmaz olduğunu savundu.

    Peres'ten 22 Eylül'de kabine oluşturma yetkisini alan Livni, İşçi Partisi'yle yaptığı görüşmenin ilk aşamasında anlaşmaya varmasına rağmen, Shas Partisi'yle olan görüşmeler çıkmaza girdi. Kudüs'ün gelecekteki konumuyla ilgili görüşmelerde Filistin'e taviz vermemede ısrar eden Shas Partisi, ayrıca 2009 yılı mali bütçesinden 1.5 milyar Israil Yeni Shekeli'nin (yaklaşık 400 milyon ABD Doları) yoksul çocuklara için sübvansiyon olarak ayrılmasını istedi. Ancak bunlar Livni tarafından reddedildi ve bu nedenle tanınan 28 gün süre içinde taraflar arasında koalisyon hükümetinin oluşturulması konusunda anlaşmaya varılamadı. Bunun üzerine Peres, 20 Ekim'de kabine oluşturma süresinin 14 gün daha uzatılmasını onayladı. Shas Partisi, 24 Ekim'de ileri sürdükleri iki talebi kabul etmediği gerekçesiyle Kadima Partisi'yla yapılan görüşmeyi durdurma kararı aldı. Livni, yurt içi ve yurt dışındaki gelişmeler ve siyasi partilerin çıkarları gibi birçok unsuru değerlendirdikten sonra kabine oluşturma süresi dolmadan önce Şimon Peres'e erken genel seçim düzenleme önerisinde bulunmaya karar verdi.

    Peres, dün Livni'nin resmi tebliğinden sonra yasal prosedüre göre, meclisteki partilerin liderleriyle ilgili sorunları ele almaya başladı. İsrail yasalarına göre, Peres'in üç gün içinde ya diğer bir milletvekiline kabine oluşturma yetkisi vermesi, ya da erken genel seçime ilişkin prosedürü başlatması gerekiyor.

    İsrail Sanayi ve Ticaret Başkanı ve Shas Partisi Başkanı Eli Yishai, dün akşam Peres'le görüştükten sonra yaptığı konuşmada, Peres'in Livni'nin önerisini kabul edebileceğini kaydetti. Kadima Partisi liderlerinden Yoel Hasan, Peres'e partisinin 27 Ekim'de meclisi feshetme tezkeresi sunmayı planladığını söyledi. İşçi Partisi Başkanı Ehud Barak, parti üyelerini seçmenlerin tercihlerine hazır olmaya çağırdı. Livni'nin kabine oluşturma konusundaki başarısızlığından yararlanarak, Kadima Partisi'ne darbe indirmeye çalışan Likud Grubu ise, en erken Aralık ayında parti içi ilk seçimin düzenleneceğini açıkladı.

    Erken genel seçimin yol açacağı sonuçlardan biri de İsrail'de yaşanan siyasi çalkantının uzaması olacak.Ehud Olmert'in 21 Eylül'de başbakanlık görevinden istifa etmesinden sonra İsrail'de siyasi istikrarı sağlamanın en kısa yolu Livni'nin kabine oluşturma yetkisini almasını takip eden 42 gün içinde kabine oluşturma görevini tamamlaması olacaktı. Kabinenin oluşturulamaması İsrail'in siyasi arenasının birkaç ay sürecek "çalkantılı döneme" gireceği sinyalini verdi.

    Erken genel seçimin yol açabileceği ikinci önemli sonuç olarak, bu durumun Filistin-İsrail görüşmelerinin geleceğine daha çok belirsizlik getirmesi bekleniyor. Livni'nin başarısızlığının geçici başbakanlık görevinde bulunan Olmert, ABD Başkanı George W. Bush'un görevinden ayrılmasından önce Filistin-İsrail barış görüşmelerinde atılım kaydedilmesi amacıyla son çabaların harcaması için zaman tanımıştı. Ancak bu durumda, Olmert Filistin'le anlaşmaya varmak için herhangi bir tavizde bulunacak siyasi güce sahip değil.

    Kamuoyu yoklamasının sonuçları, erken genel seçim düzenlenmesi durumunda ana muhalefet partisi Likud Grubu'nun galip çıkabileceğini gösterdi. Gözlemciler, sert politika uygulamakla tanınan Likud Grubu'nun lideri Benyamin Netanyahu'nun iktidara geçince İsrail-Filistin barış görüşmelerine zarar veren düzenlemeler yapacağından endişe ediyor. Bütün bunlar barış görüşmelerinde yıl sonuna kadar olan süre içinde gelişme kaydedilmesini daha da zorlaştırıyor. Bunun üzerine Filistin Ulusal Yetki Organı Başkanı Mahmut Abbas'ın yardımcısı Nabil Abu Rdeneh, barış görüşmeleri için az zaman kaldığını, ancak önümüzdeki birkaç ayın İsrail ve ABD'de düzenlenecek genel seçimlerle harcanacağını söyledi.