Moğolların kalplerindeki şarkı: Uzun şarkı

    Nesillerdir Çin'in kuzeyinde yaşayan göçebe Moğol milliyeti özgün otlak kültürne sahip. Moğolların otlak, at ve uzun şarkı olmak üzere üç değerli şeye sahip oldukları biliniyor. Bu üç değerli şey, Moğol milliyetinin manevi dünyasını oluşturuyor.

    10 yaşındaki Batutulaga tarafından seslendirilen Moğolların uzun şarkısını dinledik. Batutulaga, İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin doğusunda yer alan Wuzhumuqin bölgesinde yaşıyor. Uzun şarkı söylemeyi babaannesinden öğrenen Batutulaga için şarkı söylemek kolay ve mutlu bir şey.

    "Otlağın ruhu" olarak nitelendirilen uzun şarkı, Moğollara özgü bir müzik sanatı. Uzun geçmişe sahip olan uzun şarkı binlerce yıldır otlakta yankılanıyor. Uzun şarkı hakkında birçok araştırma yapmış olan İç Moğolistan Sosyal Bilimler Enstitüsü'nden araştırmacı Man Dufu, Moğolların uzun şarkısının ortaya çıkışı ve gelişmesinin uçsuz bucaksız otlak ve göçebe milliyetinin yaşam tarzıyla sıkı ilişkisi olduğunu söyledi ve şunları belirtti:

    "Göçebe kültürü göçebe toplumundan geliyor, bunlardan müziğimiz, özellikle uzun şarkımız, göçebe kültürünün sembollerinden biri. Onun başlıca özelliğinin insan ve doğa arasındaki uyum olduğu görüşündeyim.

    Otlak Moğolların uzun şarkısının beşiğiyse, uzun şarkı da müzik otlağıdır. Moğollar uzun şarkı söyleyerek, memlekete olan sevgilerini, yakınlarına olan özlemlerini, tarihe ve atalarına olan hatıraları dile getirir.

    Geniş, uzun ve dalgalı ritmi, özgür ve zaman zaman seyrek, zaman zaman da sıkı temposu, şiddetli duygu ifade şekli ve derin düşünce ve mantığı, uzun şarkıyı Moğolların göçebe sanatlarındaki en mükemmel, gizemli ve çekici sanat haline getirdi. Moğol milliyetine mensup bayan şarkıcı Mulan uzun şarkıdan bahsederken heyecanla şunları söyledi:

    "Uzun şarkı Moğol milliyetinin ruhudur. Uzun şarkıyı kaybedersek, milliyetimizin özgün özelliklerini kaybetmiş oluruz."

    Uzun şarkı Moğol milliyetinin damarlarında akan bir müziktir. Ne zaman ve nerede olursa olsun, Moğollar uzun şarkılarını duyduklarında şarkıdaki heyecanı hissedebilirler. Otlaktaki her Moğol çadırında, her Moğolun ağzında ve kulağında sonsuza kadar atalarından kendilerine aktarılan bu şarkı sesi yankılanır.

    68 yaşındaki Hada hayatı boyunca uzun şarkı söyledi ve söylemeye devam edecek. Hada, doğduğu ve büyüdüğü otlağı sevdiği kadar uzun şarkıyı da seviyor. Hada'nın çocukları da uzun şarkı söylemeyi seviyor ve bu Hada'yı çok sevindiriyor. Ancak Hada'nın endişesi de var, bu da çağdaş toplumun gelişmesiyle Moğolların yaşam tarzının değişmesi ve çeşitli kültür ve eğlence tarzlarının otlağın derinliğine sızmasıyla birlikte uzun şarkının varlığını sürdürecek doğal ortamı kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya gelmiş olmasıdır.

    Varlığını sürdüreceği ortamda değişiklikler meydana gelmesine rağmen, uzun şarkı hükümet tarafından koruma altına alındı. 2005 yılında Moğolların uzun şarkısı UNESCO'nun "İnsanlığın Sözlü ve Maddi Olmayan Mirasları Listesi"ne alındı. İç Moğolistan ve Çin'in diğer bölgelerinde günümüzde daha çok insan kendiliğinden uzun şarkıyı öğretme, öğrenme ve söyleme çalışmalarına katılıyor. Xilinguole Kültür ve Spor Müdürü Li Xun Çin Uluslararası Radyosu muhabirine şunları söyledi:

    "Uzun şarkıyı aktarma ve yaygınlaştırma amacıyla her yıl il ve ülke kapsamında uzun şarkı söyleme yarışmaları düzenliyoruz ve bu yarışmalarla ülkenin çeşitli bölgelerinde uzun şarkı söyleyen şarkıcıları topluyoruz."

    İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin Xilinguole ili uzun şarkının beşiklerinden biri. Kısa süre önce bölgede uzun şarkı yarışması düzenlendi. Yarışmaya Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, Qinghai, Gansu, Liaoning, Jilin, Beijing ve İç Moğolistan'ın çeşitli bölgelerinden gelen 100'ü aşkın profesyonel ve amatör şarkıcı katıldı.

    Yarışmaya katılan bir bayan şarkıcı şunları söyledi:

    "Moğol milliyetine mensubum, kültürümüzü ve sanatımızı sevmem gerekiyor. Bu nedenle uzun şarkıyı ve bütün Moğol şarkılarını seviyorum."

    Bayan şarkıcı, uzun şarkıyı seslendirdiğinde kendini mavi gökyüzü ve beyaz bulutlar altında at üstünde koşmuş gibi hissettiğini ve çok mutlu olduğunu kaydetti.