Çin merkez bankasından faiz indirimi

    Dünyanın belli başlı ekonomilerinin faiz indirimi operasyonuna Çin'in merkez bankası olan Çin Halk Bankası da katıldı. Çin Halk Bankası dün (8 Ekim) bir açıklama yaparak, banka mevduatları ile kredilerin taban faiz oranlarını 0.27'şer puan, mevduat türü finans kuruluşlarının zorunlu ihtiyat akçesi oranını ise 0.5 puan düşürdü. Çinli ekonomistler, Çin merkez bankasının söz konusu kararının ulusal ekonomideki büyümeyi sürdürmeyi amaçladığını, aynı zamanda Çin'in dünya ülkeleriyle birlikte uluslararası finans krizinin üstesinden gelme iradesini gösterdiğini savundu.

    Hatırlanacağı gibi Amerikan Federal Rezerv ve Avrupa Merkez Bankası'nın da aralarında bulunduğu dünyanın altı belli başlı ekonomisinin merkez bankaları, her geçen gün daha da ciddi bir boyut kazanan finans krizinin küresel ekonomi üzerindeki etkisini azaltmak için dün büyük oranda faiz indirimi yapma kararı aldı. Çin'deki finans sisteminin küresel finansal çalkantılardan henüz ciddi biçimde etkilenmemesine karşın, ülkenin ihracatı, hızla azalan yurt dışı talep nedeniyle darbe aldı, genel ekonomik büyümesinin geleceğinde ciddi belirsizlikler ortaya çıktı.

    Çin Dış Ekonomi ve Ticaret Üniversitesi Finans Fakültesi Dekan Yardımcısı Ding Zhijie, böyle bir ortam karşısında Çin merkez bankasının dünyanın belli başlı ekonomilerinin ortak operasyonuna katılmasının para piyasasındaki likiditeyi artırıp işletmelerin kredilendirme maliyetini düşürmeyi, böylece ekonomik büyümeyi sürdürmeyi amaçladığını savunarak şunları kaydetti:

    "Kredi faizinin düşürülmesi, işletmelerin finansman maliyetinin azalmasını sağlayacak. Finans kuruluşlarının zorunlu ihtiyat akçesi oranında indirime gidilmesi ise işletmelerin sermaye getirisinin artırılması için yararlı olacak. Her iki uygulama, işletmelerde bu yılın ilk yarısından bu yana süren kâr oranlarındaki düşüşünün önlenmesini sağlayacaktır."

    Çin merkez bankasının kredi faizi oranını bir ay içerisinde ikinci kez indirmesi, Çin hükümetinin enflasyon kaygılarının belirli bir ölçüde azaldığını ve para politikasının önceliğinin büyümeyi sürdürmeye kaydırıldığını gösterdi. Çünkü Çin merkez bankası, ekonomideki aşırı ısınmayı önleyerek enflasyon baskısını azaltmak için bir kaç yıl içinde zorunlu ihtiyat akçesi ile faiz oranlarını defalarca artırmıştı. Çin'deki Tüketici Fiyatları Endeksi'nde son aylarda düşüşler görüldüğünü hatırlatan ekonomistler, faiz indiriminin fiyat artışına yol açmayacağı görüşünü de ifade etti.

    Bunun yanı sıra Çin hükümeti, mevduat faiz oranının indirilmesinin mevduat sahiplerinin faiz gelirinde kayba uğramasını önlemek için mevduat faizlerinden bireysel gelir vergisi alınması uygulamasına ara verildiğini de açıkladı.

    Çin Halk Üniversitesi Finans ve Menkul Kıymetler Enstitüsü araştırmacılarından Prof. Zhao Xijun, faiz indirimi ile mevduat faizlerinden bireysel gelir vergisi alınmasına ara verilmesinin vatandaşların mevduat faizi gelirlerini güvence altına almanın yanı sıra iç tüketimi de hareketlendireceğine işaret ederek şöyle konuştu:

    "Faiz indiriminin asıl amacı, tüketimi artırmaktır. Çünkü tüketim arttıkça, ekonomik büyümenin güç kaynağı da artacak, bu durum ise ekonominin istikrarlı ve hızlı gelişmesi için yararlı olacaktır."

    Çin Halk Bankası sözcüsü kısa süre önce yaptığı açıklamada, son yüz yılın en ciddi finansal kriz karşısında Çin'in ABD'yle eşgüdümü yoğunlaştırmaya hazır olduğunu belirtmenin yanı sıra, bütün ülkelerin mevcut sıkıntıları aşarak uluslararası finans piyasasının istikrarını ortaklaşa korumasını arzuladıklarını kaydetmişti. Çin Sosyal Bilimler Akademisi Finans Enstitüsü araştırmacılarından Yi Xianrong, Çin merkez bankasının faiz indirimine gitmesinin ekonomik çalkantıya karşı başlatılan küresel çabaların bir parçası olduğunu kaydederek şunları söyledi:

    "Çin hükümetinin aldığı son önlem, bütün ülkelerle eşgüdüm içinde hareket ederek finans krizinin yayılmasını önleyip uluslararası finans piyasasına istikrar kazandırmayı amaçlıyor."

    Finans krizinin yol açtığı küresel ekonomik çalkantıların bir süre daha devam etmesinin beklendiğine dikkat çeken ekonomistler, dış talepteki azalmanın ulusal ekonomik büyümeyi yavaşlatmasını engellemenin Çin'in karşı karşıya bulunduğu ciddi bir sınav olduğunu vurguladı. Ekonomistler, Çin hükümetinin ekonomik yapısal düzenlemeleri sürdürerek iç tüketimi genişletmek için çaba harcaması ve ticaret yapısını düzeltmek suretiyle iç hizmet sektörünün gelişmesini hızlandırarak, ekonomik büyümeye yeni dayanak bulması önerilerinde de bulundu.