|
|||||||||||||||||||||
|
ABD basınında yer alan bir habere göre, Suudi Arabistan Kralı Abdullah, geçen ayın sonunda İslam'ın kutsal kenti Mekke'de "İftar Yemeği" adı altında bir girişimde bulunarak, Afganistan hükümeti ile hükümet karşıtı Taliban arasında dört günlük bir görüşme yapılmasını sağladı. Bu, Afganistan'da uzun zamandır süren çatışmaların sona erdirilebilmesi açısından son derece önemli bir barış görüşmesi oldu. Hatta bu görüşme kamuoyunda, "buzları eriten" bir gelişme olarak niteleniyor.
CNN'in bildirdiğine göre, 24-27 Eylül günleri arasında yapılan görüşmeye 11 Taliban üyesi, 2 Afgan yetkilisi ve Afganistan'daki yerel savaş ağalarından Gülbüddin Hikmetyar'ın bir temsilcisi katıldı. Taliban lideri Molla Muhammed Ömer, görüşmeye katılmamasına rağmen, El Kaide örgütünün müttefiki olmadığını açık bir dille belirtti. Ömer daha önce bu yönde bir açıklamada hiçbir zaman bulunmamıştı. Alınan bilgiye göre, görüşmede taraflar, kendi tutumlarını ve hedeflerini anlatarak, Afganistan'daki çatışmaların silah zoruyla değil diyalogla çözülmesi gerektiğini savundu. Kısa bir süre sonra Suudi Arabistan'da yeni bir görüşmenin daha yapılması bekleniyor.
Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai 30 Eylül'de gazetecilere verdiği demeçte, ülkede istikrar ve güvenlik sağlamak için, Taliban lideriyle diyalog kurmak istediğini ve Suudi Arabistan hükümetinin arabuluculuk rolü oynamasını arzu ettiğini belirtmişti. ABD yönetimi, bu görüşmeyi destekleyen bir tutum aldı.
Afganistan savaşının bitiminden yedi yıl sonra bu ülkedeki güvenlik durumu düzelmedi, dahası giderek kötüleşti. Taliban yeniden güçlendi ve şiddet olayları kesilmedi. NATO birlikleri ve başını ABD'nin çektiği koalisyon güçlerinden ölen ve yararlananların sayısı sürekli olarak arttı. İnsanlar kuvvete başvurma yönteminin çözüm üzerinde etkisi olmadığını giderek anlamaya başlıyor. ABD Genelkurmay Başkanı Mike Mullen de dahil olmak üzere üst düzey komutanlar da, terörle mücadelede yalnızca askeri operasyonlarla zafer kazanılmasının mümkün olmadığını kabul ediyor. Afganistan Savunma Bakanı da 5 Ekim'de yaptığı konuşmada, kuvvete başvurma yönetiminin Afganistan sorununu çözemeyeceğini, bu sorunun çözülmesi için siyasi ve ekonomik önlemler alınması gerektiğini belirtti. Bundan hem Afganistan hem de ABD yönetimlerinin, Taliban'la barış görüşmesi yapmayı kabul etmek zorunda kaldığı anlaşılıyor.
Afganistan hükümeti ile Taliban arasında görüşme yapılması, Suudi Arabistan hükümetinin uzun zamandır harcadığı çabaların bir sonucu olarak gerçekleşti. Suudi Arabistan hükümeti arabuluculuk çabalarını iki yıl önce perde arkasında başlattı. Bu görüşmeyi gerçekleştirmek için ise perde arkasından sahneye çıktı; hatta Kral bizzat girişimde bulundu.
Bu görüşmenin gerçekleştirilmesinde, Pakistan Müslümanlar Birliği lideri Navaz Şerif de rol oynadı. Kısa süre önce İngiltere'den dönen Şerif, Afganistan hükümeti ile Taliban arasında görüşme yapılmasını sağlamak için Suudi Arabistan Kralı'nın davetlisi olarak bu ülkeye gitti. Suudi Arabistan'la kıyaslandığında, Şerif'in Afganistan'daki bütün taraflarla iyi ilişkiler içinde olmak gibi bir avantajı bulunuyor.
Ne var ki şu noktaya dikkat edilmesi gerekiyor: Taliban buna pek sıcak yaklaşmıyor. Eski Taliban yönetiminin Pakistan'daki büyükelçisi Abdüsselam Zaif, kendisinin yalnızca Suudi Arabistan Kralı'nın davetlisi olarak bir iftar yemeğine katıldığını, Afganistan hükümeti, savaş ağası ve Taliban temsilcilerinin de davetliler arasında yer aldığını, ancak temsilcilerin Afganistan'la ilgili hiçbir sorunu ele almadıklarını söyledi. Taliban'ın sözcüsü Kaari Yusuf Ahmedi 6 Ekim'de yaptığı açıklamada, Taliban ile Afganistan hükümeti arasında barış görüşmeleri yapıldığını yalanladı. Afganistan'ın güneyindeki bir Taliban komutanı, Taliban'ın Amerikan ve İngiliz askerlerin Afganistan'dan ayrılıncaya kadar savaşmaya devam edeceğini söyledi. Bunlara rağmen bu görüşme, Afganistan'da barış için yapılan bir deneme olarak görmezlikten gelinemez. Fakat Taliban içinde pekçok kanat bulunması ve durumun karmaşık olmasından dolayı, görüşmenin terörle mücadele üzerinde ne gibi etki yaratacağı zamanla bellli olacak.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |