AB'ye üye 27 ülkenin maliye bakanları dün (7 Ekim) Lüksemburg'da bir araya gelerek, tüm dünyayı sarsan finans kriziyle başa çıkma yollarını ele aldı. Toplantıda piyasayı kurtarma eyleminde eşgüdümün güçlendirilmesi konusunda fikir birliğine varılmasına rağmen, üye ülkelerin hükümetlerinin kendi kararlarını almaları yinelendi. Bundan AB'nin özelliğinden dolayı, üye ülkelerin krizle mücedelede ortak bir yol izlemesinin zor olduğu görülüyor.
ABD'de başlayan finans krizi son günlerde Avrupa'ya yayılarak, AB'deki birkaç büyük bankayı zor duruma soktu. Bu bankaların iflas etmesini önlemek amacıyla hükümetler yüklü miktarda para aktarma ya da bankanın kamusallaştırılması gibi yollarla müdahale etmek zorunda kaldı. Bu acil önlemler AB'nin onayını almasına rağmen, AB'nin ortak eylemi olmayıp yalnızca üye ülkelerin tek taraflı girişimleri olarak kaldı. Başta İrlanda olmak üzere AB'ye üye birkaç ülke finans piyasasını istikarar kavuşturma gerekçesiyle mevduat garanti miktarını artırdı. Bu girişim AB'nin kaygısını daha da artırdı ve AB'de krizle mücadele için ortak bir politika olmamasından dolayı Avrupa borsalarındaki düşüş eğilimi bu hafta da sürdü.
Aslında AB yetkilileri son finans krizini başından beri yakından takip ediyor ve AB'de de öteden beri ABD gibi piyasayı kurtarmayı amaçlayan ortak bir politika belirlenmesi beklentisi var. Ancak AB'ye ülkelerin ekonomik gelişme seviyelerinin, finans sistemlerinin ve krizden etkilenme boyutlarının farklı olmasından dolayı krizle mücadele politikasının "AB versiyonu" bir türlü ortaya çıkmadı.
Krizle mücadele etmede eşgüdüm sağlamak için AB dönem başkanlığını yürüten Fransa, ABD'nin yardım paketine banzer bir önlem alınması önerisinde bulundu. Fransa, AB'ye üye ülkelerinin ortak paralarıyla toplam miktarı 350 milyar avroyu bulan bir piyasa kurtarma fonunun oluşturulması ve bunun 4 Ekim'de Fransa, Almanya, İngiltere ve İtalya liderlerinin katılımıyla düzenlenen küçük çaplı AB zirvesine sunulmasını önerdi. Ancak bu öneri Almanya ve İngiltere'nin itirazlarından dolayı ele alınamadı. Büyük umutla beklenen son zirvede yalnızca eşgüdümün önemi vurgulandı ve krizle mücadele konusunda üye ülkelerin kendi kararlarını almalarında ısrar edildi.
AB'ye üye ülkelerde mevduat garanti miktarı sisteminde izlenen politikalar da birliğin eşgüdümden yoksun kalmasının diğer bir tipik belirtisi oldu. Eylül ayının sonunda İrlanda hükümeti ülkenin finans piyasasındaki istikrarı korumak için, tek taraflı olarak bankalarındaki mevduatlara iki yıllık tam garanti verme kararını açıkladı. Bu karar, başta İngiltere ve Almanya olmak üzere diğer üye ülkeler tarafından eleştirildi. Bu ülkeler kendi ülkelerindeki mevduatların başka ülkelere aktarılmasından endişeli. Bunun üzerine 4 Ekim'de düzenlenen zirvede üye ülkelerin kendi önlemlerini alırken komşu ülkelere yapacağı olumsuz etkileri göz önünde bulundurmasının gerekliliği vurgulandı. Ancak zirveden bir gün sonra Almanya da ülkedeki mevduatlara tam garanti verme planını açıkladı. Bunun ardından diğer ülkeler de mevduat sahiplerine yönelik koruma önlemlerini açıkladı. AB'nin mevduat piyasasındaki düzensizlik bundan dolayı daha da tırmandı.
Somut girişimlerden yoksun kalan AB'nin piyasa kurtarma çabaları dünkü maliye bakanları toplantısında da devam etti.
Gözlemciler finans krizinin hızla yayılmasıyla birlikte AB'ye üye ülkelerin finans sistemlerindeki bağlantılar ile bu ülkelerde izlenen farklı finans politikaları arasındaki çatışma, Avrupa'nın krizle mücadele etmede giderek daha cidddileşen sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden oldu. AB'nin "eşgüdümlü hareket" sloganını somut girişimlere dönüştürememesi durumunda finans krizinden etkilenmiş olan AB ekonomisinin geleceği pek içaçıcı olmayacak. Bu nedenle ayın ortasında düzenlenecek yılın son AB Zirvesi'nde gerçekçilik ruhuyla krize karşı iyi bir "reçete" yazılması beklentisi giderek artıyor.
Yorumunuzu Gönderin
AB'ye üye 27 ülkenin maliye bakanları dün (7 Ekim) Lüksemburg'da bir araya gelerek, tüm dünyayı sarsan finans kriziyle başa çıkma yollarını ele aldı. Toplantıda piyasayı kurtarma eyleminde eşgüdümün güçlendirilmesi konusunda fikir birliğine varılmasına rağmen, üye ülkelerin hükümetlerinin kendi kararlarını almaları yinelendi. Bundan AB'nin özelliğinden dolayı, üye ülkelerin krizle mücedelede ortak bir yol izlemesinin zor olduğu görülüyor.
