Ningxia'daki Shanhua'er şarkıları

     Sevgili dinleyiciler, şimdi dinlediğiniz şarkılar, Çin'in kuzeybatı kesimindeki Ningxia, Gansu, Qinghai ve Xinjiang gibi idari bölgelerde yaygın olan bir tür türküdür, bu türkü çeşidinin Hua'er, yani çiçek anlamına gelen güzel bir ismi var. Bin yıldır ağızdan ağıza aktarılan bu tür türkü, milli özelliği ve yüksek temposuyla onu dinleyen herkesi duygulandırıyor. Muhabirimiz kısa süre önce Çin'deki Müslüman Eyaleti olarak adlandırılan Ningxia Hui Özerk Bölgesi'ne gitti, şimdi sizlere Hua'er türkülerini getirdi. 

     Şimdi dinlediğiniz türkünün ismi Gözyaşlarım Yüreğimi Boğdu. Türkü, Ningxia bölgesinin güneyindeki Liupanshan Dağı bölgesinde çok söylenen, misafirleri uğurlama şarkısıdır. Ningxia'daki Hua'er'ın diğer ismi Shanhua'er, yani Dağdaki Hua'er. Shanhua'er en çok Liupanshan bölgesinde duyulur.

     Shanhua'er ile ilgili bir hikaye bulunuyor. Çin'de Batıdaki Şarkılar Kralı ünvanına sahip Wang Luobing, 1938 yılında müzik öğrenmeye gitmek üzere Ningxia'dan geçtiği sıralarda Liupanshan'daki bir otelde kalmış, giderken otel sahibi bir Hua'er türküsüyle Wang Luobing'i uğurlamış. 

     Güzel melodisi, sade ve içten dili ve derin duygu içeren söyleme tarzı, Wang Luobing'i çok duygulandırmış. Bu türkü sesi Wang Luobing'e, en güzel müziğin kendi yurdunda olduğu hissi vermiş! Bu nedenle Wang Luobing, bölgede kalıp, Çin'in batı kesimindeki halk müziğini derlemeye ve yaratmaya büyük emek harcamış, olünceye kadar bu topraklardan ayrılmamış.

     Çin'in batı kesiminde yaşıyan Hui, Sala ve Dongxiang gibi müslüman milliyetlerin kendi dilleri yok, Standart Çince kullanılıyor. Buna rağmen Hua'er, bölgede yaşıyan azınlık etnik grupların özel örf ve adetlerini yanısıtıyor. Ningxia'da İslamiyet'e inanan Huiler bölge nüfusunun yüzde 40'ını oluşturyor, bu nedenle Hua'er türküleri yoğun İslam özelliği taşıyor. Hua'er sözlerinde Arapça ve Farsça kelimeler, camiilerdeki dini etkinlikleri anlatan sözler duyulabilir. 

     Halk arasında bir söz var, Hua'er yolcuların, eski İpek Yolu'nda yük taşıyan Huilerin, Sarı Nehir'deki gemicilerin şarkısıdır. Kaynağı nerede olursa olsun, kimden başlarsa başlasın, Hua'er şarkısı halka en yakın şarkıdır. Genellikle yaratıcısı bilinmez, halkın ağzından ağzına aktarılır. Köylü şarkıcılar genellikle resmi okul eğitimi almaz, ancak yarattıkları Hua'er sözlerinin yeterli edebi etkisi vardır. Yanından geçen bir insan, etrafındaki bir ot, bir ağaç, Hua'erin konusu olabilir. Böylece Hua'er türküleri, geleneksel halk edebiyatının özel sanat cazibesine sahip. Büyük miktarda benzetme kullanma, Hua'er türküsünün diğer türkülerden en büyük farkıdır. 

     Aşk şarkısı, Çin'in folklorik kültürünün önemli bir parçasıdır. Hua'er da aşkı çok işler. Şimdi dinlediğiniz bu Hua'er şarkısı, bir genç kızın uzaktaki aşkına olan özlemini ve sevgisini anlatıyor.

     Araştırmaya göre, Çin'in kuzeybatı kesimindeki Hua'er şarkılarının yüzde 90'ı aşkı işliyor. Bugünlerde aşkın yanı sıra, üretim ve yaşam, aile mutluluğu da Hua'er şarkılarının konuları arasına girdi. Şimdi bir ailenin birlik, dayanışma ve yardımlaşma ruhunu yansıtıyor.   

     Hua'er, kuzeybatı kesimindeki halkın tüm emeğiyle büyüttüğü bir sanat çiçeğidir. Ningxia'daki Hua'er sanatı 2006 yılında ilk grup devlet düzeyindeki maddi olmayan kültür mirası koruma projeleri arasına alındı. Çeşitli hükümetler, Hua'er sanatının aktarılması ve yayılması için büyük yatırımlar yaptı. Ay takvimine göre her yılın 6. ve 7. aylarında Ningxia, Gansu, Qinghai ve Xinjiang'da görkemli Hua'er toplantısı düzenlenir. Programın sonunda bir Hua'er türküsü sunarak, Çin halk müziğinin tadını çıkarmanızı diliyorum.