|
|||||||||||||||||||||
|
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Hill, dün (30 Eylül) dört Doğu Asya ülkesini kapsayan ziyaretinin ilk durağı olan Kore Cumhuriyeti'nin başkenti Seul'e ulaştı. Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunun çözüm sürecinde saplanılan çıkmaz nedeniyle Christopher Hill'in Kore Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Çin ve Japonya'yı kapsayan ziyareti yoğun ilgiyle takip ediliyor. Kore Cumhuriyeti basınında, Hill'in ziyaretinin Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin gerçek düşüncelerini öğrenerek, Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunun çözümü için yeni yollar aramayı amaçladığı ifade edildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcü vekili Robert Wood, önceki gün yaptığı açıklamada, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin Yongbyon'daki nükleer tesisleri yeniden faaliyete geçirme girişimlerinden ciddi kaygı duyduklarını belirterek, Hill'in ziyaret sırasında bu ülkenin nükleer tesisleri yeniden işler hale getirmekten vazgeçmesini sağlamak ve Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunun çözüm sürecini yeniden başlatmak için arayışlarda bulunacağını söyledi. Hill de Seul'e ulaştıktan sonra verdiği demeçte, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne giderek yaşananları yerine görmek ve ülkenin nükleer bildiriminin teyit edilmesine ilişkin planın kabul edilip edilmeyeceğini saptamak istediğini kaydetti. Kore Cumhuriyeti basınına yansıyan haberlere göre Hill, Pyongyang ziyareti kapsamında Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunla ilgili 6'lı Görüşmeler'e katılan Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti heyeti başkanı Kim Kye-gwan'la görüşerek, ülkenin "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarılması ve nükleer bildiriminin teyidi konularını görüşecek.
6'lı Görüşmeler'de varılan anlaşma doğrultusunda, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti yönetimi, geçen yılın Kasım ayında Yongbyon'daki üç büyük nükleer tesisin işlevsiz hale getirilmesi çalışmalarına başladı, bu yılın 26 Haziran günü de 6'lı Görüşmeler'e başkanlık eden Çin'e, nükleer programına ilişkin bildirimini sundu. Bunun üzerine ABD, aynı gün bir açıklama yaparak, 45 gün içinde bu ülkeyi "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkaracağını duyurdu. 6'lı Görüşmeler'in Temmuz ayında düzenlenen heyet başkanları toplantısında, Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan arındırılması için bir teyit mekanizması oluşturulması kabul edildi. Toplantının ardından bir teyit planı hazırlayan ABD, daha önce verdiği sözden geri dönerek, bu plan kabul edilinceye kadar Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarmayacağını açıkladı.
ABD yönetiminin söz konusu davranışını tepkiyle karşılayan Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ise bu durum karşısında bazı önlemler aldı. 26 Ağustos'ta, Yongbyon nükleer tesislerinin işlevsiz hale getirilmesi sürecini durdurduklarını açıklayan Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, 19 Eylül'de tesisleri yeniden faaliyete geçirmek üzere çalışmalara başladı. Bunun ardından Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan Yongbyon tesislerindeki mühürleri ve izleme cihazlarını kaldırarak denetçileri geri çekmesini isteyen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, geçen hafta yaptığı açıklamada, nükleer işleme merkezine bir hafta içinde yakıt aktarmaya başlayacaklarını bildirdi. Söz konusu adımlar, ABD'ye yönelik baskı unsurları olarak yorumlandı.
Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ile ABD arasındaki anlaşmazlıklar, şimdilik iki nokta üzerinde yoğunlaşmış görünüyor. Bunlardan ilki, KDHC'nin "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarılması ile nükleer teyit arasındaki bağlantılar. ABD, nükleer teyidi Pyongyang yönetiminin "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarılmasına önşart olarak koşarken, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ise bu tavrın 6'lı Görüşmeler'de belirlenen ilkelere aykırı olduğunu savunuyor. Pyongyang yönetimi, yapılan anlaşmalar çerçevesinde bildirimde bulunma yükümlülüğünü yerine getirdiklerine göre, ABD'nin de kendi üzerine düşeni yapmak zorunda olduğunu söylüyor. ABD makamlarının, uluslararası denetçilerin hiçbir engelle karşılaşmadan Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde nükleer planla ilişkisi bulunan veya ilişkisi bulunduğundan şüphelenilen her yere girerek örnek toplaması talebi de, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin silahsızlandırılması anlamına geleceği şeklinde yorumlandı. Nitekim bazı Amerikalı basın kuruluşları bile, böyle bir koşulun hiçbir egemen ülke tarafından kabul edilemeyeceğini savunuyor.
Kore Cumhuriyeti basınında, Christopher Hill'in ziyaretinin, ABD'nin nükleer teyit hakkında yeni bir taslak oluşturduğuna ve aynı zamanda Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarma gibi yükümlülükleri yerine getirmeye hazır olduğuna dair bir sinyal olabileceği ifade edildi. Dolayısıyla Hill'in Pyongyang ziyareti sırasında iki tarafın esneklik göstererek anlaşmaya varıp varmayacağı, tüm dünyada merakla bekleniyor.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |