|
|||||||||||||||||||||
|
ABD yönetimi tarafından önerilen 700 milyar dolarlık finansal yardım paketinin önceki gün (29 Eylül) ABD Kongresi Temsilciler Meclisi'nce reddedilmesi, sermaye piyasasına ağır bir darbe indirdi. Dow Jones Endeksi'nde önceki gün 777.68 puanlık rekor günlük düşüş kaydedilirken, Amerikan menkul kıymetler borsalarının toplam değeri bir gün içerisinde 1 trilyon 200 milyar dolar azaldı. ABD borsası, bu tarihi rekorla finansal yardım paketinin tutarının iki katına yaklaşan bir değer kaybına uğradı. Gözlemciler, ABD borsalarındaki bu sert düşüşlerin yalnızca ABD'nin değil tüm dünyanın sermaye piyasasına ağır bir darbe indirdiğini, bu anlamda ABD Kongresi'ne ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını savunuyor.
Dow Jones Endeksi, ABD ekonomisinin izlenebileceği en doğrudan gösterge olarak kabul ediliyor. ABD Kongresi'nin finansal yardım paketini bir kez daha görüşeceği yönündeki haberler üzerine, Dow Jones Endeksi dün yeniden yükselişe geçerek 485.21 puan arttı. "Kara Pazartesi"yi yaşayan Avrupa ile Asya-Pasifik menkul kıymetler borsalarında da dün benzer bir yükseliş görüldü. Borsalardaki bu gelişmeler, ABD Kongresi'nin vakit geçirmeden finansal yardım paketini onaylaması yönündeki talebi yansıttı.
Amerikan MKM Şirketi'nin başekonomisti Michael Dadar, Kongre üyelerinin, ABD dışındaki sermaye piyasalarından pek haberdar olmasalar bile, Dow Jones Endeksi'nde bir gün içinde görülen bin puana yakın bir düşüşün ne anlama geldiğini bilmek zorunda olduklarına dikkat çekti. New York borsasında önceki gün yaşanan rekor düşüşün yatırımcılara ciddi zarar vermesine rağmen, Kongre üyeleri için bir uyarı olduğuna işaret eden Michael Dadar, bu açıdan bakılırsa, böyle bir gelişmenin iyi bir tarafı da olduğunu savundu.
Ancak borsalardaki sert düşüşler, ABD'nin ve hatta tüm dünyanın sermaye piyasalarında ciddi sıkıntı yarattı. New York Times'ın haberinde, borsa endekslerindeki sert düşüşlerin kredilendirme piyasası üzerindeki baskıları artırdığı savunularak, bankaların kısa vadeli borçlanma faizi oranlarının bir gecede büyük ölçüde yükseldiğine dikkat çekildi. Alman Frankfurt Dresdner Kleinwort Yatırım Bankası'ndan bir analist, Batı finans piyasalarındaki mevcut durumu şu sözlerle özetledi: "Para piyasası artık tümüyle iflasın eşiğine geldi; hiçbir işlem yapılmayan bu piyasaya nakit para sağlayan bir tek bazı ülkelerin merkez bankaları kaldı." Gözlemciler, kredilendirme piyasasında yaşanan ciddi krizin ABD ekonomisine borsadaki düşüşlerden daha ağır bir darbe indireceğini düşünüyor. Gözlemcilere göre, son birkaç ayda Wall Street'i uçuruma sürükleyen kriz, ABD'nin genel ekonomisine daha geniş kapsamlı ve öldürücü bir darbe indirebilir.
ABD borsasının dünkü açılışına 45 dakika kala, ABD Başkanı George W. Bush kısa bir açıklama yaparak, Kongre'nin sermaye piyasasını kurtarmayı amaçlayan 700 milyar dolarlık yardım paketine yeşil ışık yakmaması durumunda, ABD ekonomisinin "acı ve uzun süreli" bir darbe yiyeceği uyarısında bulundu. Demokratların ve Cumhuriyetçilerin başkan adayları Barack Obama ve John McCain de aynı gün Bush'la telefonda görüşerek, bu çıkmazı en kısa sürede aşmak için girişimlerde bulunmasını istediler. Bazı ülkeler de ABD'yi finans krizine karşı sorumlu bir tavır sergilemeye çağırdı. Örneğin Almanya Başbakanı Angela Merkel, ABD Kongresi'nden, kararlarını en kısa sürede değiştirerek ABD yönetimi tarafından hazırlanan finansal yardım paketini onaylamasını istedi. Avrupa Birliği Komisyonu sözcüsü Johannes Leitenberger de uluslararası finans piyasasında yaşanan çalkantıların ABD'den kaynaklandığına dikkat çekerek, bir küresel sorun haline dönüşen finans krizi karşısında, ABD yönetiminin yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğinin altını çizdi.
Bu gelişmelere bakıldığında, ABD yönetimi, uluslararası toplum ve uluslararası finans çevrelerinden önde gelen isimlerin, kredilendirme piyasasının mevcut çıkmazdan kurtulması için, hükümetin müdahalesinin bir zorunluluk olduğunu savundukları anlaşılıyor. Dolayısıyla, ABD Kongresi'nin finansal yardım paketini yeniden görüşmesi ve paketin onaylanması umudu da henüz kesilmiş değil...
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |