Çin Başbakanı ABD'yle ilişkileri değerlendirdi

    Birleşmiş Milletler toplantılarına katılmak üzere New York'ta bulunan Çin Başbakanı Wen Jiabao, dün (23 Eylül) ABD'deki dostluk grupları tarafından onuruna verilen öğle yemeğinde Çin-ABD ilişkilerini değerlendirdi. Wen Jiabao, yemekte yaptığı "Çin-ABD ilişkilerinin daha güzel yarınlarını ortaklaşa yaratalım" başlıklı konuşmada, ABD Başkanlığı'na kim seçilirse seçilsin, Çin-ABD ilişkilerinin ileriye doğru gideceğini söyledi.

    Yaklaşık 500 kişiye hitap eden Çin Başbakanı Wen, konuşmasına Çin-ABD ilişkilerinde son yıllarda kaydedilen gelişmeleri gözden geçirerek başladı. İki ülke arasında başta siyaset, ekonomi ve ticaret olmak üzere bütün alanlardaki işbirliğinin durmadan yoğunlaştığına işaret eden Wen Jiabao, Çin'in Sichuan eyaletinde meydana gelen şiddetli depremden sonra ABD'li genç gönüllülerin depremle mücadele çalışmalarında yer alması ve ABD su balesi takımının Olimpiyat Oyunları'nda "Çin'e teşekkür ederiz" pankartı açmasının, ikili ilişkilerdeki gelişmelerin somut örnekleri olduğunu vurguladı.

    Yaklaşık bir ay sonra ABD'de yapılacak başkanlık seçiminden sonra Çin-ABD ilişkilerinin gelişme yönü üzerinde de duran Wen Jiabao, ABD Başkanlığı'na kim seçilirse seçilsin, Çin-ABD ilişkilerinin kesinlikle ileriye doğru gideceğini vurgulayarak şöyle konuştu:  

    "ABD'deki başkanlık seçimini kim kazanırsa kazansın, bu ülkeyle yapıcı işbirliği ilişkilerini koruyup geliştirmek istiyoruz. Beyaz Saray'ın yeni sahibi kim olursa olsun, Çin-ABD ilişkilerinin ilerlemeye devam edeceğine ve tarihin akışının geri döndürülemeyeceğine inanıyoruz. Çin ve ABD rakip değil, işbirliği ortaklarıdır, dahası dost da olabilirler. Aramızdaki ilişkiler, kazan-kaybet temelinde değildir. Çin'in kazanması ABD'nin kaybedeceği anlamına gelmez; tersi de öyle. ABD, Çin'in refahı ve gelişmesinden kazanç elde edebilir ve iki ülkede ortak gelişme sağlanabilir. ABD'yle dostluk ve işbirliğimizin farklı kültürel birikime sahip büyük devletlerin uyum içinde bir arada yaşayarak ortak gelişme gerçekleştirmesine örnek olmasını içtenlikle arzu ediyoruz."

    ABD'yle ilişkilerinin geleceğine duyulan güvenin, iki ülkenin geniş ortak çıkarlara sahip olmasından kaynaklandığını kaydeden Çin Başbakanı, aralarındaki işbirliğinin gerek kapsam, gerekse önem bakımından ikili boyutu aşarak, küresel bir nitelik kazandığının altını çizdi. İki ülkenin eşitliğe dayalı diyalog ve istişarelerle kaygılarını gidererek karşılıklı güveni pekiştirebileceğini savunan Wen, her iki ulusun hoşgörü ve yenilikleri öğrenme geleneğine sahip olduğuna, birbirlerinin deneyimlerinden yararlandıklarına dikkat çekti. Wen Jiabao, ikili ilişkilerin gelişmesini sağlayan bunca etken arasında en önemlisinin, Çin'in barışçı gelişme yolu izleyerek başka hiçkimsenin çıkarlarına zarar vermemesi ve tehdit oluşturmaması olduğunun altını çizdi.

    Taiwan sorununun her zaman ABD'yle ilişkilerinin en önemli ve en hassas noktasını oluşturduğuna işaret eden Wen Jiabao, bu konuda şunları kaydetti:

    "ABD'yle ilişkilerin sorunsuz biçimde gelişmesinin, büyük ölçüde Taiwan sorununa doğru yaklaşılıp yaklaşılmadığına bağlı olduğunu tarih kanıtlamıştır. ABD yönetiminden taahhütlerine sadık kalarak 'Tek Çin' politikasını ve Çin'le yayımlanan üç ortak bildiride belirlenen ilkeleri kararlılıkla izlemesini, 'Taiwan'ın bağımsızlığı'na karşı çıkmasını ve Taiwan Boğazı'nın iki yakası arasındaki ilişkilerin düzeltilip ortak gelişme sağlanmasına destek vermesini bekliyoruz. Bunun, Boğaz'ın iki yakasında yaşayan bütün insanların yanı sıra, Çin-ABD ilişkilerinin ve dünya barışının yararına olacağına inanıyoruz."

    Çin'in gıda güvenliğine ilişkin soruları da yanıtlayan Çin Başbakanı Wen, Çin'de kısa süre önce meydana gelen zararlı bebek süt tozu olayına karşı kararlı önlemler alarak bu olaydan ders çıkardıklarını kaydetti. Şirketlerin vatandaşların sağlığı ve canı pahasına gelişmesine asla izin verilmeyeceğini, sistem inşasının hızlandırılarak üretimin her aşamasının denetleneceğini vurgulayan Wen, toplumsal ahlakın ekonomik gelişme ve şirketler için taşıdığı öneme şu sözlerle değindi:

    "Bir işadamı veya bir maliyeci, toplumsal ahlakı her zaman göz önünde tutmalıdır. Ekonominin gelişmesini ve şirketlerin başarısını, işletmecilik anlayışının yanı sıra ahlak ve sorumluluk bilinci de belirler. Ülkemizde ürün kalitesi ve gıda güvenliğinin köklü biçimde sağlanacağını taahhüt ediyorum."