ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İsrail ve Filistin'e yapacağı iki günlük ziyaret için 25 Ağustos'ta İsrail'e ulaştı. Bu, geçen yıl ABD'nin Annapolis kentinde düzenlenen Ortadoğu Barış Konferansı'ndan bu yana, Rice'ın bölgeye gerçekleştirdiği yedinci ziyaret oluyor. Rice'ın İsrail ve Filistin arasındaki sorunların giderilmesine yardım etmek istemesi ve iki ülke arasında yıl sonuna kadar anlaşmaya varılmasına iyimser baktığını defalarca ifade etmesine rağmen, birçok belirti, zaten çıkmaza giren barış görüşmelerinde önemli ilerleme sağlanamayacağını gösteriyor.
İlk olarak, İsrail'in siyasi ortamındaki değişiklik, Filistin-İsrail barış görüşmelerinde kısa sürede önemli ilerleme kaydedilmesinin mümkün olmadığını gösteriyor. İsrail Başbakanı Ehud Olmert, 30 Temmuz günü yaptığı açıklamada, Kadima Partisi'nin 17 Eylül günü yeni liderini seçmesinden sonra, başbakanlık görevinden ayrılacağını ilan etmişti. Ardından gerek parti içinde yeni liderin seçilmesine ilişkin, gerekse parti ile İşçi Partisi ve en büyük muhalefet partisi Likud Grubu arasında mevcut hükümetin devamı ve gelecek dönem hükümetin oluşumu konusunda girişilen mücadele, günden güne daha da çetinleşti. Bununla birlikte, farklı siyasi gruplar da kendi çıkarları doğrultusunda pazarlık yapmaya ve yeni gruplaşma arayışlarına girdi. Bu durumda Olmert'in Filistin'le herhangi bir uzlaşma sağlama gücü de kalmadı. Yeni hükümetin lideri olabilecek siyasetçiler için ise, siyasi ortam henüz netleşmediği için, Filistin'le barış görüşmeleri konusunda en akıllı tavır temkinli davranmak olarak görülüyor.
İkinci olarak, Filistin'deki iç çelişkiler, Filistin Ulusal Yetki Organı Başkanı Mahmud Abbas'ın başını çektiği ılımlı grubun önünü kesiyor. İslami Direniş Hareketi Hamas'ın geçen yılın Haziran ayında Gazze Şeridi'ne girerek bölgeye hakim olmasından beri, Batı Şeria'daki ılımlı grup, Gazze Şeridi'ndeki nüfuzunu artıramadı. İsrail'le yapılan barış görüşmelerinde ve İsrail'in yerleşim merkezleri sorununda temel ilerleme kaydedilememesi de, ılımlı grubun ülkedeki siyasi itibarını olumsuz etkiledi. Bunun yanı sıra Hamas, Gazze Şeridi'nde ateşkes uygulama ve Ürdün'le olan ilişkilerini normalleştirme gibi önlemler alarak, kendi konumunu yükseltti, gerek içten gerekse dıştan Filistin geçici yönetimini baskı altına aldı.
Üçüncü olarak, ABD'de genel seçimler yaklaşıyor. Bush yönetiminin, artık Filistin-İsrail barış sürecine pek bir etkisi yok. İsrail ve Filistin'in yedi yıl ara verilen barış görüşmelerini geçen yıl 12 Aralık'ta yeniden başlatmasından sonra, görüşmelerde bir gelişme sağlanamadı. Aslında bu sonuç, daha Ortadoğu Barış Konferansı sırasında belli olmuştu. Konferansta, İsrail-Filistin barış görüşmelerinde 2008 yılının sonuna kadar bir barış anlaşmasına varılması hedeflenmiş, ancak çekirdek sorunlar üzerine yapılan görüşmelerde, uyulması gereken temel ilkeler ve kıstaslar hakkında bir açıklama yapılmamıştı.
Öte yandan ABD, İsrail taraftarı bir politika izlemeye devam ediyor. Filistin-İsrail barış görüşmelerinin temeli olan Yol Haritası, özellikle İsrail'in Yahudi yerleşim merkezleri inşa etmesi gibi konularda zamanında ve yeterli baskı oluşturamadı. Bu, Filistin-İsrail barış görüşmelerini etkileyen başlıca neden oldu. Rice'ın Filistin ve İsrail'e yaptığı son ziyaretler öncesinde veya sonrasında, İsrail ya Filistinli tutukluları serbest bıraktı, ya da Batı Şeria'daki Filistinlilere yönelik sınırlamaları gevşetme sözü verdi. Rice da İsrail'in yerleşim merkezleri politikasını eleştirdi, ancak ilgili sorunlar çözülemedi.
Bush yönetiminin görev süresinin bitmesine az kaldığı bugünlerde, Filistin ve İsrail'in bu yıl içinde barış anlaşmasına varma olasılığı giderek azalıyor. Rice, tabii ki bunun bilincinde. Fakat İsrail ve Filistin, barış ümitlerini henüz elden bırakmadı. İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni, İsrail'in öteden beri barış görüşmelerine ciddi bir tavırla katıldığını, barış sürecini ilerletme sorumluluğunu iki ülke liderlerinin üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Filistin lideri Abbas da, ABD'nin barış görüşmelerini ilerletmeye devam etmesi çağrısında bulunarak, ümitlerini Bush'tan sonraki yönetime bağladı. Abbas, ABD yeni yönetiminin mevcut temelde, Filistin ve İsrail'in başlattığı barış çabaları üzerinde etkili olmasını istiyor.
Yorumunuzu Gönderin
ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İsrail ve Filistin'e yapacağı iki günlük ziyaret için 25 Ağustos'ta İsrail'e ulaştı. Bu, geçen yıl ABD'nin Annapolis kentinde düzenlenen Ortadoğu Barış Konferansı'ndan bu yana, Rice'ın bölgeye gerçekleştirdiği yedinci ziyaret oluyor. Rice'ın İsrail ve Filistin arasındaki sorunların giderilmesine yardım etmek istemesi ve iki ülke arasında yıl sonuna kadar anlaşmaya varılmasına iyimser baktığını defalarca ifade etmesine rağmen, birçok belirti, zaten çıkmaza giren barış görüşmelerinde önemli ilerleme sağlanamayacağını gösteriyor. 
