ABD-Polonya füze savunma anlaşması

    Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski ile ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, iki ülke arasındaki füze savunma üssü anlaşmasını dün (20 Ağustos) Varşova'da imzaladı. Gözlemciler, bir ay önce Çek Cumhuriyeti'yle Rrdy bölgesinde füze savunma radar uyarı üssü kurulmasına ilişkin bir anlaşmaya imza attıktan sonra şimdi de Polonya'yla füze savunma anlaşması imzalayan ABD'nin Avrupa'da füze savunma sistemi konuşlandırma hedefine bir adım daha yaklaştığı görüşünü dile getirdi.

    Anlaşma uyarınca ABD, Polonya'nın kuzeyindeki Slupsk kenti yakınlarındaki Redzikowo köyüne füzesavar donanımları konuşlandıracak. ABD, Polonya'nın güvenliğini korumak için bu ülkeye uzun süreli olarak "Patriot" füzeleri konuşlandırmayı da kabul etti. Anlaşmaya göre, iki taraf birbirlerine yönelik askeri yada terörist tehditler karşısında sıkı işbirliğine gidecek, ABD her yıl Polonya ordusunun modernleşmesi için 40 milyon dolar yatırım yapacak, 2012 yılına kadar Polonya'nın belirlediği bölgelere 96 füze kapasiteli "Patriot" fırlatma donanımı ve 200'den fazla asker konuşlandıracak.

    Polonya Devlet Başkanı Lech Kacynski imza töreninde yaptığı konuşmada, ABD'yle imzalanan füze savunma anlaşmasıyla görev süresi içindeki en önemli stratejik hedeflerden birine ulaşılmış olduğunu söyledi. Polonya Başbakanı Donald Tusk da Polonya ile ABD'nin, üçüncü taraflardan gelebilecek askeri ve askeri olmayan tehditleri ortaklaşa göğüsleyeceğini belirtti. Polonya Savunma Bakanı Bogdan Klich, anlaşmayla Polonya'nın orta menzilli füzelere karşı savunma yeteneğinin büyük ölçüde güçlendirileceğini öne sürdü.

    Rice imza töreninden sonra ABD-Polonya füze savunma anlaşmasıyla iki ülke arasındaki savunma işbirliğinin güçlenmesinin yanı sıra, NATO çerçevesindeki işbirliğinin de derinleşeceğini söyledi. Rice, füze savunma sisteminin herhangi bir üçüncü tarafı hedef almadığını, yalnızca savunma amaçlı olduğunu ileri sürdü.

    ABD'nin Ocak 2007'de Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde füze savunma üssü kurulması konusundaki görüşmeleri yeniden başlatma önerisinden bulunmasından bu yana, Rusya ABD'nin füze savunma planına kararlılıkla karşı çıktı. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, ABD'nin Avrupa'da füze savunma sistemi konuşlandırmasının Rusya'yı hedef aldığını savunuyor. Rusya'nın güneyindeki Soçi kentinde 19 Ağustos'ta görüşen Medvedev ile Beyaz Rusya Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko, iki ülke arasında sonbaharda birleşik hava savunma sistemi kurulmasına ilişkin bir anlaşma imzalanmasını kararlaştırdı. Bu sistem ABD'nin Polonya'da kuracağı füze savunma sistemine karşı bir tepki olarak nitelendiriliyor.

    Rusya Devlet Duması Başkan Yardımcısı Vladimir Jirinovski, Polonya'nın Rus füzelerinin menzili içinde olduğunu, ülke güvenliğini koruma ilkesine göre Moskova'nın, Rusya'ya ve vatandaşlarına tehdit oluşturan ülkeye karşı nükleer saldırı düzenleme hakkına sahip olduğunu belirtti. Rusya Silahlı Kuvvetleri Genel Kurmay Başkan Yardımcısı Anatoliy Nogovitsın, sınırları içinde ABD'nin füze savunma sistemi konuşlandırmasına izin veren Polonya'nın, yasal açıdan Rus kuvvetlerinin saldırı hedefi haline geldiğini ve buna nükleer saldırının da dahil olduğunu kaydetti.

    Füze savunma sistemi kurulmasına ilişkin anlaşmanın Polonya meclisinin onayı ve devlet başkanının imzasından sonra yürürlüğe gireceği bildirildi. Polonya Meclis Başkanı Bronislav Komorovski, dün yaptığı konuşmada anlaşmanın meclis tarafından onaylanmasında hiç bir sorun çıkmayacağını belirtti.

    Gözlemciler, füze savunma anlaşmasıyla Polonya'nın, ABD ile Rusya arasında giderek sertleşen çekişmenin içine sürükleneceğini ve her şeyden önce anlaşmanın getireceği ekonomik sonuçlara katlanması gerektiğini, çünkü Rusya'nın daha önce ABD'yle füze savunma sistemi imzalayan Çek Cumhuriyeti'ne petrol sevkıyatını durdurduğunu ve bu nedenle Polonya'nın şimdiden enerji soku yapması gerektiği görüşünü dile getiriyor.