Son zamanlarda Rusya ile Ukrayna arasında devamlı olarak sorunlar yaşanıyor. Rusya ile Gürcistan arasında çatışmalar meydana geldiği ve Polonya ile ABD arasında füze savunma üssü kurulması konusunda anlaşmaya varıldığı bir ortamda, Ukrayna önce Rusya'nın Karadeniz filosunun faaliyetlerine sınırlamalar getirdi ve ardından Batılı ülkelerle füze savunma işbirliği yapacağını açıkladı. Ukrayna'nın Batılı ülkelerle bu yakınlaşma tavrına Rusya şiddetli tepki gösterdi. Gözlemciler, Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi olan Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde meydana gelen bu gerginliğin, topluluk içindeki çatlağı derinleştirmenin yanı sıra topluluğun geleceğinin de krizle karşı karşıya kalmasına neden olduğu görüşünü dile getiriyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı tarafından 16 Ağustos'ta yapılan açıklamada, Ukrayna'nın Batılı ülkelerle füze savunma işbirliğini yapmak istediği bildirildi. Açıklamada Rusya'nın Şubat ayında Ukrayna'yla daha önce füze ön uyarı ve uzay gözlem sistemi konularında imzalanan hükümetler arası anlaşmalardan çekildiğini göz önünde bulunduran Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'nun kısa süre önce bu anlaşmanın iptalini öngören kararnameyi imzaladığı belirtildi. Açıklamada, anlaşmanın iptal edilmesiyle Ukrayna'nın Avrupa ülkeleri ve bu konuya ilgi duyan diğer ülkelerle füze ön uyarı ve uzay gözlem sistemi alanlarında etkin işbirliği yapması için bir kapı açılmış olduğunun altı çizildi. Bundan kısa bir süre önce Yuşçenko tarafından imzalanan bir emirle, Rusya'nın Karadeniz Filosu'na bağlı askerler, gemiler ve uçakların Ukrayna sınırına giriş-çıkış yapmak veya konuşlu bulundukları yerlerden başka yerlere gitmek istedikleri zaman izin almak için 10 çalışma günü öncesinden Ukrayna Savunma Bakanlığı'na dilekçeyle başvurmaları zorunluluğu getirildi.
Dikkat çekici olan nokta, Ukrayna'nın bütün bu girişimlerde bulunmasının, Rusya ile Gürcistan arasında şiddetli askeri çatışmaların meydane geldiği, Gürcistan'ın Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan çekildiği ve Polonya ile ABD arasında füze savunma üssü konusunda anlaşmaya varıldığı bir ortamda meydana gelmesi. Son yıllarda Rusya-Ukrayna ilişkilerinde sürekli sürtüşmeler yaşandı. 2008 yılında iki ülke arasında doğal gaz fiyatları, petrol boru hattı ve Karadeniz Filosu üssünün kaldırılıp kaldırılmaması gibi sorunlarda devamlı olarak anlaşmazlıklar meydana geldi. Şubat ayında ikili ilişkiler doğal gaz fiyatları sorunundan dolayı bir ara "ültimatom" verecek kadar gerginleşti. Mayıs ayından bu yana ise iki ülke arasında Karadeniz Filosu konusundaki çekişme gün geçtikçe kızışıyor. Rusya Karadeniz Filosu'nun 225. kuruluş yıldönümünün kutlandığı 11 Mayıs'taki ekinliklerde Ukraynalı milliyetçiler ile Rusya yanlıları arasında çatışma meydana geldi. 11 Ağustos'ta Moskova Belediye Başkanı Yuri Lujkov, Karadeniz Filosu'nun konuşlandırıldığı Sivastopol askeri limanı üzerinde Rusya'nın egemenlik hakkına sahip olduğunu söyledi. Bunun üzerine Ukrayna güvenlik makamları, Lujkov'un Ukrayna'ya girmesini yasakladı. Bunun ardından Moskova da bakan yardımcısı düzeyindeki bir Ukraynalı yetkilinin Rusya'ya girmesinin yasaklandığını açıkladı. Karadeniz Filosu sorunu da böylece Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin fitili haline geldi.
Konuya derinlemesine bakıldığında ise, Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde en büyük sorunun Ukrayna'nın NATO'ya üye olmak istemesinde yattığı görülüyor. Ukraynalıların yarısından fazlasının ülkelerinin NATO üyeliğine karşı çıkmasına rağmen, Ukrayna hükümeti yine de NATO'ya "Üyelik Eylem Planı" başvurusunu sundu. Başvuru Nisan ayında Bükreş'te yapılan NATO Zirvesi'nde onaylanmadı, ancak zirvede Aralık ayında bunun yeniden ele alınması kararlaştırıldı. NATO'ya bir an önce üye olmak için Ukrayna Batı'ya yakınlaşma adımlarını hızlandırdı. Ancak Rusya, Ukrayna'nın bu girişimlerine şiddetli tepki gösterdi ve bu da ikili ilişkilerin çıkmaza girmesine neden oldu.
Bir anlamda Gürcistan'ın Ukrayna'yla aynı kaderi paylaştığını söyleyebiliriz. Çünkü Gürcistan'ın NATO'ya üyelik başvurusu da Nisan ayında Bükreş'te düzenlenen NATO Zirvesi'nde onaylanmadı. Bundan dolayı Ukrayna ve Gürcistan yakınlaşmaya başlarken, bu iki ülke ile Rusya arasındaki ilişkiler de gittikçe soğudu.
Gözlemciler Bağızmsız Devletler Topluluğu'na üye ülkeler arasında Topluluktan çekilmek isteyen ülke sayısının az olmasına rağmen, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun geleceğinin yine belirsiz olduğu görüşünü savunuyor.
Yorumunuzu Gönderin
Son zamanlarda Rusya ile Ukrayna arasında devamlı olarak sorunlar yaşanıyor. Rusya ile Gürcistan arasında çatışmalar meydana geldiği ve Polonya ile ABD arasında füze savunma üssü kurulması konusunda anlaşmaya varıldığı bir ortamda, Ukrayna önce Rusya'nın Karadeniz filosunun faaliyetlerine sınırlamalar getirdi ve ardından Batılı ülkelerle füze savunma işbirliği yapacağını açıkladı. Ukrayna'nın Batılı ülkelerle bu yakınlaşma tavrına Rusya şiddetli tepki gösterdi. Gözlemciler, Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi olan Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde meydana gelen bu gerginliğin, topluluk içindeki çatlağı derinleştirmenin yanı sıra topluluğun geleceğinin de krizle karşı karşıya kalmasına neden olduğu görüşünü dile getiriyor.
