|
|||||||||||||||||||||
|
Anlat bize yürüyüşün güzelliğini
koşunun rüzgarını, köpüren yeleyi
toynakların kızgın kıvılcımlarını
Kişneyen bir tayın sevincini anlat
öfkeyi ve sağırındaki mahmuz yarasını
Masallardaki şehzadeleri anlat bize
Avradın ve silahın kardeşisin ya
feodalın töresini anlat biraz da
ve terkinde karçırdığın kızları
Dağları anlat bize, eşkiya gecelerini
ölümleri ölümsüzlükleri anlat bize
sonra tahta'dan tunca dönüşünü
Senki hepsini görüp yaşayansın
Ahmet Telli"
Canım Kızım,
Rekorların, sıcağın ve yağmurun günlerinden merhaba,
29.Yaz Olimpiyat Oyunları Beijing'de tüm hızıyla sürüyor. Sevinçler ve hüzünler sporun alışılagelen kaderine karışıyor.
Bu mektubumda spordan uzaklaşıp, Barış Adıbelli'nin "Çin ile Rusya stratejik müttefikliğe doğru" başlıklı makalesinden Çin-Rus ilişkileriyle ilgili bölümü aktaracağım:
"Medvedev'in Rusya'nın yeni devlet başkanı seçilmesinden bu yana Çin-Rusya ilişkilerinde yaşanan olumlu gelişmelere bir yenisi daha eklendi. Neredeyse yüzyıldan fazla devam eden Çin-Rus sınır anlaşmazlığı, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un Pekin ziyaretinde Çin ve Rusya arasında sınır sorunun çözümü üzerine imzalanan ek protokolle çözüme kavuşturuldu. Rusya ve Çin arasındaki sınır sorunları 1860 tarihine kadar gidiyor. Sınır sorununun arkasında Çin imparatorluğu ile Çarlık Rusyası arasında o dönemde Çinliler tarafından eşit olmayan anlaşmalar olarak adlandırılan anlaşmalarla Çarlık Rusyasına devredilen toprakların Çinliler tarafından bir türlü hazmedilememesi yatmaktadır. Fakat esas gelişme Soğuk Savaş döneminde Çin ile Sovyetler Birliği arasında çıkan ideolojik ayrılığın pratik yansıması olarak 1969 yılında yaşanan sınır savaşı olmuştur.
"1969 yılındaki sınır çatışması çok fazla büyümeden kapatılmıştır, ya da doğru bir ifade ile dondurulup rafa kaldırılmıştır. Sınır sorunun çözülmeden rafa kaldırılması her iki ülke için gelecek on yıllar boyunca önemli bir tehdit kaynağı olmuştur. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte başlayan yeni süreçte Çin ve Rusya Federasyonu ilişkileri normalleştirmiş ve bu normalleşme sürecinde sınır sorunları tekrar gündeme gelmiştir. Yeni dönemde iki ülke arasında sınır sorununa yönelik ilk anlaşma 1991 yılında imzalanmış, bunu 1994 yılındaki batı sınırına ilişkin anlaşma ve 2004 yılındaki ek anlaşma takip etmiştir.
"Nihayet 21 Temmuz 2008 tarihinde imzalanan ek anlaşmayla Çin ve Rusya aralarındaki sınır anlaşmazlığına son verme yönünde anlaşmıştır. 4300 kilometre olan Çin-Rus sınırı da böylece belirlenmiş oldu. Daha önceleri, Çin ve Rusya, Amur nehrindeki dört ada üzerinde anlaşamıyorlardı. Yeni anlaşma uyarınca Rusya, Tarabarov adasının tamamıyla, Bolşoy Ussuri adasının da yarısını Çin'e vermeyi düşünüyor. Anlaşmaya göre Amur nehri Rusya ve Çin'i ayıran yeni sınır hattı olarak kabul edildi.
"21 Temmuz'daki zirvede diğer bir gündem başlığı da Çin ve Rusya arasında sınır aşan sular sorunu oluşturmuştur. Çin ve Rusya, yaklaşık 3500 kilometre uzunluğunda sınır aşan suları paylaşmaktadırlar. Bu suların başında Ergun, Heilongjiang ve Wusuli ırmakları ve Şinkai gölü gelmektedir. Çin ve Rusya ilk kez sınır aşan suların korunmasına yönelik anlaşmayı 29 Ocak 2000 tarihinde imzaladılar. 21 Temmuzdaki görüşmede ise her iki ülkenin dışişleri bakanları sınır aşan suların korunması ve makul ölçüde kullanılması üzerine görüş birliğine vardılar.
"Çin ve Rusya'nın 2005 yılından bu tarafa oluşturmaya çalıştığı blok politikasının hiç kuşku yok ki önünde birçok engeller bulunmaktaydı. Çin-Rus İttifakının önünde iki büyük engel bulunuyordu. Bunlardan birincisi Şanghay İşbirliği Örgütü'nün kurumsal kimliğiydi. Her şeyden önce her iki taraf da blok politikasının merkezinin kendi ülke politikaları ve ulusal çıkarları olması konusunda ısrarcıydı. Bu ısrarları da en çok ŞİÖ'nün geleceği üzerine yoğunlaşmıştı. Putin, uzun süre Çin'in ŞİÖ'nün aynı zamanda askerî bir güvenlik örgütü olduğu görüşüne karşı direndi. Putin'in karşı çıkmasındaki en büyük etken bölgesel güvenlik politikalarının merkezine Rusya'yı oturtmak istemeseydi. Çin ve diğer bölge ülkelerine biçilen rol ise yük paylaşımıydı (Burden Sharing). Aslında bu model ABD önderliğinde NATO'da uygulanmaktaydı ve bugüne kadar da gayet iyi uygulanmıştı. Bu nedenle, Rusya, uzun bir zaman kendi güvenlik örgütlerini pazarlamaya çalıştı, ancak tarihte savunma duvarları yapmakla ünlü Çinlilerin duvarını geçemedi. Çin ve Rusya arasında yaşanan bu görünmeyen çekişme ortamı içerisinde ABD, sessiz sedasız Çek cumhuriyeti ve Polonya'ya füze savunma sistemi kurmaya karar vererek, ilgili ülkelerin hükümetlerini ikna etti. Putin, ABD'nin Avrupa ile birlikte Rusya'ya karşı yeni bir kutsal ittifak oluşturmakta olduğunu fark etmekte gecikmedi ve derhal Çin ile olan ŞİÖ üzerindeki tartışmaya son vererek ŞİÖ'nün askerî kimliğini 2007 yılında ŞİÖ Bişkek zirvesinde tanıdı. Böylece, ittifaka giden süreçte ilk engel de aşılmış oldu.
"Mayıs ayında Rusya'nın yeni devlet başkanı olan Medvedev, Batı tarafından sempati ile karşılanmıştı. Putin'in güçlü ve bağımsız Rusya politikasından memnun olmayan Batı için Medvedev diyalog sembolüydü. Ancak Medvedev'in iktidara gelmesiyle ilk dış ziyaretini Çin'e yapması ve burada Putin'in dahi başaramadığı füze kalkanı konusunda Çin'in desteğini alması Batı'yı hayal kırıklığına uğrattı. Medvedev bir cesur adım daha atarak hiçbir Rus liderin çözmeye cesaret edemediği sınır sorununu çözerek tam manasıyla bir blok politikasının oluşması için uygun ortamı hazırlamış oldu. Kuşkusuz Rusya'nın attığı stratejik adımlar Çin tarafından tamamlandı.
"25 Temmuz günü ŞİÖ Dışişleri Bakanları Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de bir araya geldiler. Toplantıda, güncel uluslararası ve bölgesel sorunlar ele alınmış, özellikle de son dönemde NATO ve Taliban arasında çatışmaların giderek yoğunlaştığı Afganistan gündeme gelmiştir. Gündemin diğer bir konusu da Ağustos ayında Duşanbe'de yapılacak olan ŞİÖ Zirvesi için hazırlık konuları olmuştur. Dışişleri Bakanları bunun yanında Çin'de düzenlenecek olan olimpiyat oyunlarını da ele aldılar. ŞİÖ Zirvesi'nin bu yıl Duşanbe'de yapılma kararının alınması ayrı bir önem taşıyor. Geçtiğimiz yıl, ABD, Tacikistan'da Amerikan üssü kurmak için yoğun bir gizli faaliyet içerisine girmiş Çin'in girişimiyle bu gelişme önlenmiştir. ŞİÖ de ABD'ye mesaj vermek için bu yıl ki zirvenin Duşanbe'de düzenlenmesini karara bağlamıştır. Çin-Rus sınır sorunlarının çözümüne ilişkin nihai belge büyük ihtimalle ŞİÖ zirvesinde imzalanacak gibi gözükmektedir."
Haftaya devam etmek üzere seni özlem ve sevgiyle kucaklıyorum.
Öptüm.
Baban Cemil Kaptan
15 Ağustos 2008
"Bakarsak
Zarif bir hüzündür bembeyaz dolaşan kuğuya bakarsak
Mücevher titreşimleriyle mütereddit bir akşam suya bakarsak
Fazlasıyla ısındı deniz kaynadı kaynayacak
Dipten bir deprem yaklaşıyor suyun üzerindeki buğuya bakarsak
Ne kadar yoksul ve çıplak görünürse görünsün ağaçlar
O kadar yakındır ilkbahar özsuyu yürümüş dallara uğultuyla bakarsak
Attila İlhan"
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |