Bez kaplan

    Bez kaplan, Çin'in eski çağlarında ortaya çıkan ve halk arasında çok yaygın olan bir oyuncaktır. Birçok çeşidi olan bez kaplan, yoğun toprak kokusuyla halkın geliştirdiği el sanatlarından biridir. Çinlilere göre, güvenlik ve mutluluğun sembolü olan kaplan, insanları nazar ve felaketlerden korur. Mutlu bir yaşam özlemini yansıtan bu oyuncak, bugün bile geçerliliğini yitirmeden kullanılmaktadır.

    Ay takviminin beşinci ayının beşinci gününde kutlanan "Duanwu Bayramı" sırasında, çocukları sağlıklı, güçlü ve cesur kılacağı inancıyla, oyuncak bez kaplanlar yapılır veya arsenik sülfürle çocuğun alnına kaplan yüzü çizilirdi. Duanwu Bayramı'nın yanı sıra, Bahar Bayramı ve Fener Bayramı gibi bayramlar sırasında ve yeni doğan bebeklerin üçüncü ve yüzüncü günlerinde, ayrıca bir ve iki yaşına bastıklarında da, çocuklar için bez kaplanlar yapılarak iyi dilekler sunulur.

    Bezden yapılan oyuncaklar arasında kaplanın tercih edilmesinin nedeni, Çin halkının örf ve âdetlerinde yatar. Bu ilişki antik çağlara dek uzanır. 6 bin yıl önceki Yeni Taş Devri'ne tarihlenen çanak çömlekler ile taş ve yeşim taşı yontularının üzerinde kaplana benzer motifler görülmektedir. Yakın geçmişte Çin'in çeşitli bölgelerinde yapılan kazılarda bulunan, Han hanedanının ilk dönemlerine ait çok sayıda kaya resminde, koyun sürülerine saldıran vahşi kaplan resimleri göze çarpmaktadır.

    Şimdi bu oyuncakların nasıl yapıldığından bahsedelim biraz... Bez kaplan yapımında çok çeşitli malzemeler kullanılır. Bez kaplan genellikle pamuklu veya ipekli kumaşla yapılır, içi kepek ve pamuk gibi malzemelerle doldurulur, sonra da boya ve nakış gibi yöntemlerle kaplanın yüz hatları ve çeşitli desenler çizilir. Baş, göz, ağız ve kuyruğun büyük yapılması, kaplanın cesur ruhunu vurgulamak içindir. Bez kaplanın yüzünde ise çocuksu bir sevimlilik vardır.