Japonya'nın Toyako kentinde düzenlenen G-8'ler zirvesi dün (9 Temmuz) öğleden sonra sona erdi. Zirveden sonra Japonya Başbakanı Yasuo Fukuda bir başkanlık özeti yaparak toplantının başarılı olduğunu açıkladı. Ancak kamuoyunda son zirvede öze ilişkin gelişmeler kaydedilemediği, bunun da zirveye katılan 8 ülkenin çıkarları ve talepleri arasında büyük ayrılıklar bulunduğunu gösterdiği, ayrıca 8 gelişmiş ülkenin dünyadaki gelişmeler üzerindeki etkisinin bir kez daha kuşkuyla karşılandığı, buna karşılık gelişmekte olan ülkelerin etkilerinin ise günden güne belirginleştiği görüşü dile getiriliyor.
Çevre sorunu son zirvenin gündemindeki önemli konulardan biriydi. Zirveye ev sahipliği yapan Japonya da zirvede sera gazı boşaltımının azaltılması doğrultusunda sağlanan gelişmelerle ülkesinin uluslararası arenadaki etkisini göstermek istiyor. Japonya Başbakanı Yasuo Fukuda, sera gazı boşaltımının 2050 yılına kadar azaltılmasına ilişkin uzun vadeli hedef konusunda fikir birliğine varılmasının zirvede kaydedilen en önemli sonuçlardan biri olduğunu savundu. Ancak küresel sera gazının boşaltımının 2050 yılında yarıya indirilmesine ilişkin "uzun vadeli hedef"i ABD'nin de dahil olduğu 8 gelişmiş ülkenin kabul etmesine rağmen, azaltılacak sera gazının miktarı konusunda somut bir rakam verilmedi. Uluslararası toplum daha çok sera gazı boşaltımının azaltılmasındaki orta vadeli hedefle ilgileniyor, ancak bu konuda yalnızca ülkelerinin somut durumlarına göre önlem alacaklarını belirten G-8'ler liderleri somut herhangi bir rakam vermedi.
G-8'ler petrol ve tahıl fiyatlarındaki artışlara ilişkin olarak da öze ilişkin öneriler ileri süremedi. Ekonomisi gelişmiş 8 ülke, yalnızca petrol üreticisi ülkelerin kısa vadede petrol üretimini arttırmaları, petrol tüketicisi ülkelerin de enerji kullanım verimini yükselmeleri gerektiğini vurguladı. Zirveye katılan liderler tahıl sorununda, yüksek düzeyde seyreden tahıl fiyatlarının getirdiği çeşitli krizlerle başa çıkabilmek için gerekli bütün önlemleri alacaklarını belirtti. Dikkat çekici bir nokta da, 8 gelişmiş ülkenin, gelişmekte olan ülkelerin yaşamlarını doğrudan ilgilendiren bu sorunla ilgili olarak hiçbir bir somut ve yapıcı öneride bulunmaması oldu.
G-8'ler Afrika'nın gelişmesi sorununda, BM'nin Binyıllık Gelişme Hedefi'ne ulaşılması için çaba harcamaya ve kıtanın gelişmesini desteklemeye devam edeceğini belirtti, ancak yine de hiçbir bir somut öneri ortaya koymadı.
8 ülkenin liderleri küresel güvenlik sorununda, Kore yarımadasındaki nükleer sorunu ve İran nükleer sorununu ele alarak, Kore yarımadasındaki nükleer sorunda kaydedilen gelişmeleri takdirle değerlendirdi, 6'lı Görüşmeler'e olan desteğini yineledi ve İran'a BM Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararlarını hayata geçirme çağrısı yaptı. Ancak zirvede Filistin-İsrail barış görüşmeleri ile Irak ve Afganistan'daki duruma fazla değinilmedi.
Gözlemciler, son zirvede önemli bir gelişme kaydedilememesinin asıl nedeninin, 8 ülkenin ilgilendiği konuların ve çıkarlarının farklı olmasından ileri geldiğini savunuyor. ABD, çevre sorunundan kaçınırken, Kore yarımadasındaki nükleer sorunda kaydedilen gelişmelere yoğun ilgi gösterdi. Japonya BM Güvenlik Konseyi'ne katılıp Konseyin daimi üyesi olmakla ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ile yaşanan "rehine sorunu"nda kendi halkını memnun edebilecek bir sonuç almakla meşgul. Rusya ise stratejik güvenliğine ve Japonya ile yaşanan toprak anlaşmazlığına ağırlık veriyor... Sera gazı boşaltımının azaltılması, petrol ve tahıl fiyatlarındaki artışlar, Afrika'nın gelişmesi gibi küresel sorunlarda taraflar arasında büyük çıkar ayrılıkları bulunuyor.
Dünyanın belli başlı gelişmiş ülkeleri zirvede fazla bir şey yapamazken, davetli olarak zirveye katılan gelişmekte olan ülkelerin katkısı son zirvenin en parlak noktası oldu. Bu ülkeler arasında Çin dikkat çeken bir rol oynadı. Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nın gerçekleştirdiği bir dizi görüşme ve toplantıda yaptığı konuşmalar dünya basınının dikkatini çekti. Zirveyi izleyen birçok basın kuruluşunca, son zirvede gerek çevre sorununun, gerekse tahıl ve enerji sorunlarının Çin'le ilgili olduğu görüşü dile getirildi. Japon basını, Çin ekonomisinin büyümesi ve Japon ekonomisinin gerilemesinden dolayı, Çin'in G-8'ler Zirvesi'ndeki etkisinin artarken, Japonya'nın etkisinin azaldığı belirtildi. İtalya basınında da 8 gelişmiş ülkenin yanısıra, son zirvenin en önemli katılımcısının Çin olduğu, Çin parası Renminbi'nin değer kazanması, iklim değişikliği, Kore yarımadasındaki nükleer sorun, Çin-Japonya ilişkisi gibi sorunların Çin'le ilgili olduğu kaydedildi.
Yorumunuzu Gönderin
Japonya'nın Toyako kentinde düzenlenen G-8'ler zirvesi dün (9 Temmuz) öğleden sonra sona erdi. Zirveden sonra Japonya Başbakanı Yasuo Fukuda bir başkanlık özeti yaparak toplantının başarılı olduğunu açıkladı. Ancak kamuoyunda son zirvede öze ilişkin gelişmeler kaydedilemediği, bunun da zirveye katılan 8 ülkenin çıkarları ve talepleri arasında büyük ayrılıklar bulunduğunu gösterdiği, ayrıca 8 gelişmiş ülkenin dünyadaki gelişmeler üzerindeki etkisinin bir kez daha kuşkuyla karşılandığı, buna karşılık gelişmekte olan ülkelerin etkilerinin ise günden güne belirginleştiği görüşü dile getiriliyor.
