Çin ekonomisinin depremden sonraki gidişatı

  Çin'in Sichuan eyaletinin Wenchuan ilçesinde 12 Mayıs'ta meydana gelen şiddetli deprem, bu eyalette ciddi ekonomik kayba yol açtı. Çin ekonomisinin depremden sonraki gidişatı büyük ilgiyle izlenmeye başlandı. Sevgili dinleyiciler bu programda sizlere depremin Çin ekonomisine yaptığı etkilerden ve depremden sonra Çin'in ekonomik gelişme yönünden söz edeceğim.

  Çin'in güneybatısındaki Sichuan eyaletinin Wenchuan ilçesinde 12 Mayıs'ta meydana gelen deprem, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949 yılından bu yana en geniş alanı kapsayan doğal afetti. Deprem, Sichuan eyaletinin dışında ülkenin batısındaki Shan'anxi, Gansu, Yunnan ve Guizhou eyaletleri ile Chongqin kentinde farklı derecelerde zarara yol açtı. Deprem, 60 binden fazla kişinin ölümüne ve 200 milyar yuan tutarında doğrudan ekonomik kayba neden oldu.

  Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komitesi ve Çin Halk Bankası gibi yetkili kurumlar tarafından açıklanan bilgilere göre, Wenchuan depreminin afet bölgelerine ciddi ekonomik zarar getirerek deprem bölgelerinin normal üretim ve yaşam düzenini bozmasına rağmen, deprem bölgelerinin dağlık bölgede bulunmasından dolayı bu bölgelerin tüm ülke ekonomisindeki payının küçük olması nedeniyle bu afet, Çin'in makro ekonomik gelişme durumunu değiştirmeyecek.

  Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komitesi Başkan Yardımcısı Mu Hong, Wenchuan depremin büyük kayba yol açmasına rağmen, bu yıl Çin'in gayri safi yurtiçi hasılasına sınırlı etki yapacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Deprem bölgeleri, esas olarak Sichuan eyaletinin kuzeyinde bulunuyor. Deprem, Sichuan eyaletini önemli ölçüde etkiledi. Sichuan eyaletinin gayri safi yurt içi hasılası, tüm ülkeninkinin yalnızca yüzde 4'ü kadar, deprem bölgelerinin payı ise binde 2-3 civarında oluşturdu. Bu nedenle depremin ülkenin gayri safi yurt içi hasılasına yönelik olumsuz etkisi sınırlıdır."

  Mo Hong, yatırım, ihracat ve tüketimin, Çin'in ekonomik büyümesini sağlayan üç önemli unsur olduğunu, bu unsurların depremden etkilenmediğini, dolayısıyla depremin Çin ekonomik genel gelişme durumunu değiştiremeyeceğini savundu.

  Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Finans Araştırma Enstitüsü'nden araştırmacı Yi Xianrong, merkezi hükümetin tahsis ettiği büyük miktarda bütçe sayesinde, deprem bölgelerindeki ulaşım tesisleriyle, kentlerdeki altyapı tesisleri ve konutların belli zaman içinde yeniden inşa edilerek depremden önceki seviyeye kavuşabileceğini ifade ederek, bu paranın gayri safi yurtiçi hasılasının artmasını sağlayan önemli bir unsur olacağının altını çizdi ve şöyle konuştu:

"Depremden sonra yeniden yapılanma sürecinde büyük miktarda yatırım yapılmasından sonra yerel ekonominin hızlı büyümesi sağlanabilecek. Yeniden yapılanma sürecinde ilgili sektörler, ekonomik gelişmede itici rol oynayabilecek. Tahminlere göre, depremden sonra yeniden yapılanma, Çin'in ekonomik büyüme hızının 2-3 puan yükselmesini sağlayacak."

Edinilen bilgilere göre, Sichuan eyaletinde yabancı yatırımcıların güveni, depremden etkilenmedi. Singapur NCSİ Chengdu A.Ş Genel Müdürü William Gan Kian Hock bu konu hakkında şunları söyledi:

"Diğer ülkelerdeki müşterilerimize ve merkezimize Chengdu kentinin, depremde hasar görmediğini bir an önce bildireceğiz. Chengdu'da yaşam normale döndü. Şu an su, elektrik, internet, haberleşme, havaalanı gibi tesisler depremden etkilenmedi. Şirketimizin buradaki gelişmesi de etkilenmeyecek."

Ericsson Çin Komünikasyon A.Ş'nin CEO Yardımcısı İfred Ling, şirketinin gelecekteki gelişmesine tam güven beslediğini belirterek, şunları ifade etti:

"Chengdu kentinde hemen hemen hiçbir değişiklik olmadı. Ekonomi sağlıklı, işgücü konusunda rekabet sürüyor. Evet, Sichuan eyaletinin Wehcuhan ilçesinde şiddetli deprem meydana geldi, ancak deprem bölgelerinin yeniden yapılanması, bize daha çok fırsat sağlayacak."

İhracat konusunda, Sichuan'ın Çin'in önemli ihracat merkezi olmamasından dolayı ülkenin ihracatı da depremden pek etkilenmedi. Merkez Bankası Finans Araştırma Enstitüsü'nden bir yetkili, Çin'in büyük bir ekonomik topluluk olduğu, iç talebin ekonomik büyümeye yaptığı katkının karar verici önem taşıdığı ve dış talep azalsa bile ekonomik büyümenin fazla etkilenmeyeceği görüşünü dile getirdi.

Tüketim konusunda, şu an iç piyasada arz yeterli, tüketim de güçlü durumda. Bunun yanı sıra çok sayıda uzman, depremden sonraki yeniden yapılanmanın ülkede inşaat malzeme gibi ürünlerin tükenmesini sağlayacağını savunuyor. Haziran ayının başlarında Çin Halk Bankası Finans Araştırma Enstitüsü tarafından hazırlanan raporda yer alan analizlere göre, depremden sonraki yeniden yapılanma, sabit sermayeye yatırım talebinin artmasına ve gıda ile günlük yaşam eşyalarına yönelik talebin artmasına neden olacak.

Raporda analiz edildiği gibi, depremden sonraki yeniden yapılanma sürecinde kaynaklara dayalı ürünlerin fiyatları kesinlikle yükselecek. Oysa Çin'in makro ekonomik politikası açısından zor çözülen bir sorun ortaya çıkabilir. Yani bir yandan hükümet, depremden sonra yeniden yapılanmaya yatırım artırarak, kredi sınırlamalarını gevşetecek, diğer yandan da depremin yol açtığı maden kaynaklarının fiyatları ve işgücü maliyetinin yükselmesi, enflasyon baskını artıracak.

Bu sorun karşısında Çin Halk Bankası Araştırma Müdürlüğü Makro Ekonomi Bölümü Başkanı Ji Min, Çin'de yine sıkı para politikası uygulanması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:

"Makro düzenlemenin esas görevi, yine mal fiyatlarının yükselmesinin belirgin enflasyona dönüşmesini önlemektir. Bu nedenle sıkı para politikasında ısrar etmemiz gerekiyor."

İstatistiklere göre, depremden sonra yurt içinden ve dışından toplanan 40 milyar yuandan fazla bağışın dışında merkezi hükümet, depremle mücadeleye 10 milyar yuan tutarında bütçe tahsis etti. Ayrıca depremden sonraki yeniden yapılanma için 75 milyar yuanlık fon oluşturuldu. Bu paralar, iç tüketim talebini artırarak, bu yılın ikinci yarısında sanayi üretimi ve yatırımın büyüme hızını yükseltebilecek.