D-8 zirvesinde ekonomi ele alındı

    D-8 liderleri bugün (8 Temmuz) Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da biraraya gelerek üye ülkelerin karşılaştığı ekonomik sorunları ele alacak.

    D-8 zirvesi iki yılda bir düzenleniyor. Kula Lumpur zirvesinde ağırlıklı olarak üye ülkelerin gelişmesinin ele alınması, 2008-2018 yıllarını kapsayan ikinci 10 yıllık ekonomik işbirliği yol haritasının saptanması ve bir daimi sekreterliğin oluşturulması bekleniyor. Zirvede ayrıca enerji ve gıda fiyatlarındaki artış gibi sorunlar tartışılacak.

    Zirve toplantısında her şeyden önce, grup üyeleri arasında imzalanan tercihli gümrük vergisi anlaşmasının istişare yoluyla onaylanmasına ve hayata geçirilmesine çalışılacak. Malezya Dışişleri Bakanı Rais Yatim 6 Temmuz'da D-8'ler Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın açılışında yaptığı konuşmada, verimli bir gelecek yaratmak için katılımcıların gruba özgü yeni yollar aramaya çalışacaklarını belirtti. D-8 grubuna üye sekiz ülke arasında tercihli gümrük vergisi anlaşmasının hayata geçirilmesine ilişkin görüşmeler 2005 yılında tamamlanmış ve anlaşma 2006 yılında Endonezya'nın Bali adasında düzenlenen 5. zirvede imzalanmıştı. Ancak bazı üye ülkeler arasında anlaşmada belirlenen "orijinal üretim yeri kuralı"ndaki kimi maddeler üzerinde fikir ayrılıkları çıktı. Bunun yanı sıra anlaşmanın, uygulanması için, üye ülkelerin yarısından fazlası tarafından onaylanması gerekiyor. Anlaşma şu ana kadar yalnızca Malezya ve İran tarafından onaylandı. Bu nedenle şu ana kadar hayata geçirilemedi. D-8 ülkelerinin üst düzey ticaret yetkilileri, ürünlerin orijinal üretim yeri anlaşması ve ürün listeleri konularındaki görüşmeleri tamamladı. Bu nedenle son zirvede anlaşma üzerinde fikir birliğine varılması isteniyor.

    İkinci olarak zirvede yeni işbirliği planları saptanması bekleniyor. Günümüzde D-8 grubu arasındaki ticaret hacmi 49 milyar ABD dolarına ulaşmış durumda. 1999 yılında bu miktar 14.5 milyar ABD dolarıydı. Öne sürülecek ikinci 10 yıllık ekonomik işbirliği yol haritasında, gruba üye ülkeler arasındaki ticaret hacminde şimdi yüzde 5 olan artış oranının yüzde 15-20'ye kadar çıkarılması, bununla üye ülkeler arasındaki elonomik ve ticari işbirliğinin güçlendirilmesi ve üye ülkelerin halklarının yaşam düzeylerinin yükseltilmesi amaçlanıyor.

    Üçüncü olarak, yakıt ve gıda fiyatlarında meydana gelen artışların getirdiği sorunları ortaklaşa göğüslemek için işbirliğinin güçlendirilmesi yolları tartışılacak. Son yıllarda yakıt ve gıda fiyatlarında görülen artışlar D-8 grubuna üye ülkelerin ekonomilerini büyük ölçüde olumsuz yönde etkiledi. Malezya'da 25 Haziran'da benzin fiyatı yüzde 41 oranında artarken, mazot fiyatı yüzde 63.3 oranında yükseltildi, bu durum ülke genelinde protesto yürüyüşlerine yol açtı. 24 Mayıs'ta Endonezya hükümetinin yakıt fiyatlarının ortalama yüzde 28.7 oranında yükseltilmesi kararını açıklaması da, toplumda şiddetli tepkilere neden oldu. Yüksek seyreden yakıt fiyatlarının yanı sıra tahıl fiyatlarında meydana gelen büyük artışlar da gün geçtikçe ciddi bir sorun haline geldi. Gruba üye Endonezya, Bangladeş ve Pakistan gibi başlıca tahıl üreticisi ülkelerde son yıllarda yaşanan ciddi doğal afetler de tahıl üretimlerini olumsuz etkiledi. Yakıt ve tahıl fiyatlarındaki hızlı ve büyük artışlar ayrıca üye ülkelerdeki enflasyonu da tırmandırdı.

    Bunun yanı sıra son zirvede katılımcılar yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi sorununu da ele alacak.

    1997 yılında oluşturulan D-8 grubu, Türkiye, Bangladeş, Mısır, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve Endonezya'nın oluşturduğu sekiz gelişmekte olan İslam ülkesince kurulan bir ekonomik işbirliği örgütüdür. Örgüt, gelişmekte olan İslam ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliğinin hızlandırılması, uluslararası forumlarda üye ülkeler arasındaki istişarenin ve işbirliğinin güçlendirilmesi ve İslam ülkelerinin dünya ekonomisinde daha büyük rol oynamasının sağlanmasını amaçlıyor.