Xinjiang'ın coğrafyası (3)—Göller

    Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde çok sayıda göl bulunuyor. Bölgedeki yaklaşık 130 gölden genişliği 10 kilometrekareyi geçenlerin sayısı 30, 100 kilometrekareyi geçenlerin sayısı ise 10 kadardır. Xinjiang, toplam genişliği 10 bin kilometrekareyi geçen gölleriyle bu konuda Tibet, Qinghai ve Jiangsu'dan sonra ülkede dördüncü sırada yer alıyor.

    Karmaşık jeolojik yapılanmalar sonucunda oluşan bu göller, yüksek dağlara, havzalara, ormanlara, bozkırlara ve çöllere takılan birer inciyi andırır. Bu göllerin rakımları arasında büyük farklar vardır. Kunlun Dağları'nda bulunan Aksay Gölü'nün rakımı 4 bin 963 metreyken, Turfan bölgesinde yer alan Aydin Gölü, deniz seviyesinin 155 metre altında kaldığı için Çin'in kara kısmının en alçak noktası olma özelliğini taşıyor.

Bostan Gölü

    Tarihte "Batı denizi" olarak adlandırılan Bostan Gölü, yer kabuğundaki çöküşle ortaya çıktı. Bir büyük göl ve etrafındaki 16 gölcükten oluşan yaklaşık 1000 kilometrekare genişliğindeki Bostan Gölü, 8 milyar metreküplük su rezerviyle Xinjiang'ın, aynı zamanda Çin'in en büyük kıta içi tatlı su gölü durumundadır.

    "Çin'in batı kesimindeki inci" olarak da adlandırılan Bostan Gölü, Xinjiang'ın en büyük balıkçılık üssüdür. Yıllık balık üretimi 1000 tonu geçen Bostan Gölü'nün kenarındaki "Balık Sofrası"nda balıkların lezzetine bakma, yörenin turistik etkinliklerinin vazgeçilmez parçası haline geldi. Çin'in en büyük dört kamış üretim merkezinden biri olan Bostan Gölü'nde her yıl toplanan 400 bin ton kuru kamış, kağıt üretimine ve tekstil sanayine zengin ham madde sağlıyor.

Kuğu Gölü

    Bayıngol Moğol Özerk İli sınırlarında yer alan Bayınburuk Kuğu Gölü, devlet tarafından oluşturulan bir doğa koruma bölgesidir. Çin'in ikinci büyük bozkırı olan Bayınburuk Bozkırı'nın ortasında bulunan Kuğu Gölü, rakımı 4 bin metrenin üzerinde olan onlarca dağla çevrilidir.

    Genişliği 1300 kilometre olan Kuğu Gölü, kuğuların Çin'deki en büyük yaşam alanı ve üreme merkezi konumundadır. İsmi Moğolca'da "Bereketli pınar" anlamına gelen Bayınburuk Kuğu gölünün on binlerce kuğuya ev sahipliği yapması, bir yandan özgün coğrafi koşullarından, diğer yandan da yöre insanlarının kuş sevgisinden kaynaklanıyor.

    1980 yılında kurulan ve 1986 yılında devlet düzeyine çıkarılan Kuğu Gölü Doğa Koruma Bölgesi'nde en az 128 kuş çeşidi yaşıyor. Bunların yüzde 70'i göçebe kuşlardır. Ayrıca gölde ve göl etrafından yaklaşık 30 çeşit yabani hayvan yaşıyor.

Hanas Gölü

    Altay Dağları'nın kuzeybatısındaki dağlık bölgede yer alan Hanas Gölü, 188 metreye varan derinliğiyle Çin'in en derin kıta içi gölüdür. Etrafı yemyeşil dağlarla çevrili Hanas Gölü, masmavi gökyüzü, bembeyaz bulut ve karlı dağlar ve tertemiz göl suyuyla tabloyu andıran güzel manzaralara sahiptir. Göl suyunun rengi ise mevsimlere göre değişir.

    Hanas Gölü ve çevresinde kurulan doğa koruma bölgesinde hayvancılıkla geçinen vatandaşlar yaşayış biçimlerini asırlardır sürdürüyor.

Selim Gölü

    Tianshan Dağları'nın batı kesimindeki dağların arasındaki çukurlukta yer alan Selim Gölü'nün rakımı 2 bin 73 metre, genişliği ise 459 kilometrekaredir.

    Adı Moğolca'da "Dağ sırtındaki göl" anlamına gelen Selim gölünün çevresinde, bozkırlardaki ilkel insan topluluklarından kalma çok sayıda kaya resmi, mezar, tapınak ve kervansaray kalıntısı ve dikili taş bulunuyor, yöre insanları arasında da bitmez tükenmez rivayet ve masallar dilden dile dolaşıyor. Gölde cin yaşadığı, göl dibinde de manyetik alan ve delik bulunduğu şeklindeki söylentiler, Selim Gölü'ne esrarengiz bir çehre kazandırdı. Göl, dağlar ve bozkırları bir arada toplayan Selim Gölü bölgesi, ülkenin çok bilinen turistik yerleri arasında yer alıyor.

    Yukarıda sıralanan göllerin yanı sıra, Aydin, Aybi ve Urungu gölleri de Xinjiang'daki tanınmış göller arasında yer alıyor.