|
|||||||||||||||||||||
|
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı tarafından dün (30 Haziran) yapılan açıklamada, 37 bin ton buğday taşıyan Amerikan Baltimore kuru yük gemisinin önceki gün Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin (KDHC) Nampo limanına ulaştığı belirtilerek, bunun ABD'nin taahhüt ettiği 500 bin ton gıda yardımının ilk partisi olduğuna işaret edildi. ABD'nin defalarca yalanlamasına karşın, bunun Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunun çözüm sürecinde kaydedilen yeni gelişmelerle bağlantılı olduğu savunuluyor.
Dünya Gıda Programı'nın açıklamasında, KDHC, ABD ve Birleşmiş Milletler arasında 28 Haziran günü imzalanan gıda yardımı anlaşması uyarınca, ABD'nin önümüzdeki bir yıl zarfında KDHC'ye 500 bin ton gıda yardımı yapacağı ve yardımların dağıtımının Dünya Gıda Programı tarafından gerçekleştirileceği; KDHC'nin ise Dünya Gıda Programı'nın ülkesindeki personel sayısını artırmasını ve yardım kapsamını genişletmesini kabul ettiği kaydedildi.
Dünya Gıda Programı'nın KDHC'ye yönelik yardımlarına en fazla katkı sağlayan ülke olan ABD, KDHC'ye daha önce de gıda yardımında bulunmuştu. Bu yardımlar, KDHC'nin 2005'in ikinci yarısında Dünya Gıda Programı personelinin ülkesini terk etmesini istemesi nedeniyle durdurulmuştu. KDHC'nin geçen yıl ciddi sel afetine uğraması, bu ilkbaharda da hava koşullarında anormallik yaşanması nedeniyle, ülkenin tarım üretimi ciddi zarar gördü, gıda sıkıntısı da yeni bir boyut kazandı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO ve Dünya Gıda Programı, 23 milyon nüfuslu KDHC'de 5 milyon civarında kişinin gıda sıkıntısı yaşadığı ve yaklaşık 1 milyon 500 bin tonluk gıda eksikliği bulunduğu yönünde tahmin yürüttüler. KDHC'de yayımlanan Rodong Sinmun gazetesinin 14 Mayıs tarihli sayısında, ülke lideri Kim Jong-il'in gıda ve yiyecek sorununu çözmenin en acil görev olduğunu içeren sözleri, ülkedeki gıda sıkıntısının ciddiyetini ortaya koydu.
ABD, gıda yardımını Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne diplomatik baskı uygulamak için bir araç olarak kullandığı iddialarını yalanlamasına karşın, kamuoyunda bu meselenin, KDHC'nin nükleer programı hakkında bildirimde bulunması konusunda ABD'yle pazarlık yaptığı bu kritik dönemde, iki ülke arasındaki temasların gündeminde yer aldığına dikkat çekiliyor. Hatırlanacağı gibi ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Kore işleri sorumlusu Kim Sung, 8 Mayıs günü KDHC'nin nükleer programı hakkında bildirim yapması konusunu görüşmek üzere Pyongyang'a gitmiş, iki gün sonra bu ülkeden 18 bin sayfalık belgeyle ayrılmıştı. Bunun ardından KDHC, ABD Gıda İstişareleri Heyeti'yle Pyongyang'da gıda yardımı konusunda "olumlu bir görüşme yaptığını" açıkladı. Birkaç gün sonra iki ülke ile Birleşmiş Milletler arasında 500 bin ton gıda yardımı konusunda fikir birliği sağlanması üzerine Baltimore gemisi, Haziran ayının başlarında demir aldı.
KDHC'nin nükleer programıyla ilgili bildirim listesini 26 Haziran günü Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunla ilgili 6'lı Görüşmeler'e başkanlık eden Çin'e iletmesinin hemen ardından ABD, bu ülkenin terörü destekleyen ülkeler listesinden çıkarılmasına ilişkin prosedürleri başlatmayı ve ekonomik ve ticari yaptırımları kısmen kaldırmayı kararlaştırdıklarını duyurdu. Yongbyon nükleer tesislerindeki soğutma kulesinin 27 Haziran günü imha edilmesinin ardından KDHC'ye yönelik gıda yardımı konusunda 28 Haziran günü üçlü anlaşma imzalandı; peşinden gıda yardımı taşıyan Amerikan gemisi KDHC limanına demir attı. Bu gelişmeler arasındaki paralellik, Amerikan gemisinin KDHC limanına yanaşmak için uygun zamanı beklediğini gösteriyor.
Gıda yardımının, 6'lı Görüşmeler ile Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan arındırılması sürecinde önemli ilerleme kaydedilmesinin nedenlerinden biri olduğu son derece açık. Nitekim ABD'nin gıda yardımı kararı, KDHC tarafından karşılıklı anlayış ve güveni artıran bir adım olarak nitelendi. Buna karşın gözlemciler, 6'lı Görüşmeler ve Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan arındırılması sürecinde kaydedilen gelişmelere rağmen, önümüzdeki aşamalarda yapılması gereken bir dizi çalışma bulunduğuna, KDHC'nin nükleer programı hakkında bildirim yapması ve bu bildirimin teyit edilmesinin iki taraf için önemli bir sınav olduğuna işaret ediyor. Kamuoyunda, bütün tarafların ortak çabaları sürdürerek var olan imkânları değerlendirmesi, sıkıntıları ve tereddütleri gidererek 6'lı Görüşmeler sürecini yeni bir aşamaya taşıması gerektiği savunuluyor.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |